[ər.] klas. bax qədər1. Xoşdur nə qədr eyləsə yarım cəfa mənə. Füzuli. Bir zaman var idi canda ixtiyar; O qədri gəlmədin, ta oldum bimar
sif. dan. Tamamilə təzə, heç işlənməmiş, istifadədə olmamış. Qədtəzə paltar. – Elə bil bu saat yenicə topdan kəsilmiş yorğanüzüləri, qədtəzə görünən d
is. [fars.] 1. Quşları, heyvanları salmaq üçün məftil və ya ağac çubuqlarından düzəldilmiş, ya hörülmüş qutu şəkilli qurğu
is. [fars.] 1. bax qəfəs. 2. Kitab və sairə qoymaq üçün mərtəbəmərtəbə divara bənd edilmiş və bölmələrə ayrılmış taxtalardan ibarət qurğu
sif. Qəfəsəsi olan (bax qəfəsə 2-ci mənada). Qəfəsəli kitabxana. Qəfəsəli dükan. // Hörgülü, şəbəkəli
sif. və zərf [ər.] Gözlənilməz, ansız, xəbərsiz. Təzə silah növlərini öyrənmək, tez-tez qəfil basqınla düşməni narahat etmək … bölüyün əsas məşğuliyyə
bax qəfildən
zərf Birdən, birdən-birə, gözlənmədən, xəbərsiz, ansızın. Qəfildən vurmaq. – Nəbigil qəfildən [bəylərin] qabağına çıxıb atlarını saxladılar
is. [ər.] 1. Qafillik, xəbərsizlik. Qılma bizi qəflət ilə mədhuş; Həmsöhbətin eyləmə fəramuş. Füzuli
zərf [ər.] Qəfildən, birdən, gözlənmədən, xəbərsiz, təsadüfən. [Müsyö Jordan:] Əlbəttə, sehrdir, mat qalmalı işdir, bir türfətüleyndə qəflətən Parij x
bax qəhqəhə. □ Qəh-qəh çəkmək – bax qəhqəhə çəkmək. Naçalnik Qurbanəli bəyə baxıb, qəh-qəh çəkib dedi
dan. bax qəhr. Uşaqların belə kədərli ağlamasını görüncə Gövhərə qəhər üz verirdi. Ə.Vəliyev
“Qəhərlənmək”dən f.is
f. Acıq çəkmək, hiddətlənmək, acığından boğulmaq. // Mütəəssir olmaq, kədərlənmək, kövrəlmək, doluxsunmaq, boğula-boğula ağlamaq
sif. Acıqlı, qəzəbli, hiddətli. Üfüq qəhərli bir ürək kimi sökülür, dalğalar hücum edən ordular kimi şəfəqlərə tökülür, kainat oyanırdı
is. [ər.] Qıtlıq, yoxluq; quraqlıqdan məhsulatın və s.-nin yetişməməsi, azlığı, tapılmaması. □ Qəhət olmaq, qəhətə çıxmaq – tapılmamaq, yoxa çıxmaq
“Qəhətləşmək”dən f.is
f. Qıtlaşmaq, tapılmamaq, yoxa çıxmaq
is. Qıtlıq, məhsulsuzluq; quraqlıq nəticəsində məhsul bitməməsi üzündən törəyən aclıq. Təbrizdə bu saat qəhətlikdir və əhali çörək üzünə həsrətdir
is. [ər.] Bərkdən gülüş, səslə gülmə. Bu sözə qarşı oturan sərxoşlardan qeyri-təbii qəhqəhələr eşidildi
bax qahmar. [Qarı:] Bala, o, xozeyinlər, naçalniklər üçün qorxulu adamdır. Sənin kimi, mənim kimi fağırların onun kimi qəhmər çıxanı olmasaydı, indi b
is. [ər.] Hiddət, qəzəb, acıq. Çeşmində qəzəb yoxsa dili-zarım üçündür; Qəhri o təbibin dili-bimarım üçündür
[fars.] 1. sif. Müharibədə, yaxud başqa bir işdə qoçaqlıq, fədakarlıq nümunəsi göstərən; igid. Qəhrəman ordu
[fars.] bax qəhrəmancasına. Şəfiqə qəhrəmananə ətrafa baxırdı. İ.Musabəyov
zərf Qəhrəmana, igidə yaraşan bir tərzdə; qoçaqlıqla, rəşadətlə; igidcəsinə. Qəhrəmancasına döyüşmək
is. mus. Azərbaycan xalq oyun havalarından birinin adı. Yallı musiqisinin forması və ölçüsü əsasında inkişaf edərək meydana gələn Azərbaycan rəqslərin
f. Qoçaqlaşmaq, qəhrəman olmaq
is. İgidlik, müstəsna qoçaqlıq, rəşadət, cəsurluq; qəhrəmanca hərəkət. Qəhrəmanlıq dastanı. Antik cəmiyyətin “qəhrəmanlıq dövrü”
bax qəhərlənmək
is. [ər.] 1. Tropik ölkələrdə bitən qəhvə ağacının girdə ətirli dənləri. Qovrulmuş qəhvə. Üyüdülmüş qəhvə
is. Günorta yeməyindən bir neçə saat qabaq yeyilən yemək və ya içilən qəhvə, çay və s. Küncdəki stol başında üç kişi oturub qəhvəaltı edirdi
is. 1. Qəhvəxana; qəhvə satılan yer. // Sif. mənasında. Yetdi bir mərtəbəyə surəti-kar; “Parlaman” qəhvəçi dükan oldu
is. Qəhvəçinin işi, peşəsi
is. [ər. qəhvə və fars. …dan] İçində qəhvə dəmləmək üçün qab. Qəhvədandan stəkanlara qəhvə tökmək
is. [ər. qəhvə və fars. …xanə] Qəhvə içilən yer, kiçik yeməkxana. Xudayar bəy oğlanın dalınca dar yol ilə gedib girdi qəhvəxanaya
sif. Qəhvə rəngli, boz ilə sarı arasında olan rəng. Qəhvəyi parça. – [Rəis] tünd qəhvəyi rəngli yun parçadan frenç və şalvar geymişdi
is. [ər.] 1. Ürək (adətən insanın daxili aləmi, onun hisslərinin, təəssüratının, əhvali-ruhiyyəsinin simvolu, rəmzi təzahürü mənasında işlənir)
sif. Ürəkaçan, xoş, gözəl. Öz-özünə aşıq deyən hər kəsdə; Qəlbaçan səs, şirin söhbət gərəkdir. Aşıq Bəylər
zərf [ər.] Can və könüldən, ürəkdən, səmimi olaraq. Qəlbən bağlı olmaq. Qəlbən sevmək. Qəlbən sizə hörmətim var
sif. məh. Yüksək, hündür, uca. Qazamat istidir, yata bilmirəm; Barısı qəlbidir, aşa bilmirəm. “Qaçaq Nəbi”
sif. Daşürəkli, rəhmsiz, insafsız. Çalış ki, bir güllən çıxmasın boşa; Dəysin o faşistə, o qəlbidaşa
sif. və is. Hər şeyə, hər kəsə şübhə ilə baxan, heç kəsin xoşbəxtliyini istəməyən, hər şeydə bir pislik görən; xain ürəkli
is. Qəlbiqara adamın keyfiyyəti
sif. İncimiş, küskün, ürəyi bir şeydən sınmış
“Qəlbilənmək”dən f.is
f. məh. Yüksəlmək, ucalmaq, yuxarı qalxmaq, yüksəklərə qalxmaq. Mən aşiq qəlbiləndi; Ay doğdu qəlbiləndi; Nəyə desən and içim; Bu qəlb o qəlb iləndi
“Qəlbiləşdirmək”dən f.is
f. məh. Yüksəltmək, ucaltmaq, yuxarı qaldırmaq
bax qəlbilənmək
f. məh. Yüksəltmək, hündürləşdirmək. Baş altını qəlbilətmək