f. Naz eləmək, nazlanmaq, özünü əzib-büzmək
is. məh. Süddə bişən sıyıq un xörəyi, horra
məh. 1. is. bot. Quraqlıq yerlərdə bitən nazik, uzun, tikanlı ot. 2. sif. Bir-birinə yapışmış, dolaşıq, kilkə
is. məh. Bitkilərin yeməli tumlarının qabığı, qını
sif. Qını olan. [Buğacın] …belində zərif nəqşli tirmə qurşağa taxılmış, ağ şirmayı dəstəkli, qırmızı qınlı bir bıçaq … var idi
sif. Qına oxşar, qınşəkilli, qın kimi
cəm, tar. XI-XII əsrlərdə cənubi rus torpaqlarını tutmuş, peçeneqlərə yaxın türkdilli xalq. Əya kim qulların qoçdur, Nəsimi qamudən kəmtər; Bəsa türkü
sif. Yarıörtülü, yarıyumulu, tam açıq olmayan (göz haqqında)
sif. 1. Tünd-qırmızı, çox qırmızı, lap qırmızı. Qıpqırmızı alma. – …Bu adamın üzü ətli, yanaqları qıpqırmızı, vücudu sapsağlam idi
sif. Çox qırmızı, tünd-qırmızı
“Qıpmaq”dan f.is
bax qırpmaq
is. dan. Naz, qəmzə, şivə. □ Qır vermək (satmaq) – nazlanmaq, naz eləmək
is. 1. Neft qalıqlarından hazırlanan, damlara, səkilərə və s.-yə salınan qara rəngli qatı maddə. Qır salmaq
is. köhn. Düzən, çöl. Cənnət qoxan qırlar, əngin obalar; Bir atlazdır, yaşıl ucu görünməz. A.Şaiq
is. Dayaz quyudan su çəkmək və ya başqa məqsədlər üçün bir ucu qarmaq şəklində ağac və s. Qır ilə quyudan su çəkmək
is. bax qıc. Gözündən qan damırdı, əlində yalın qılınc; Yaxınlaşıb Əliyə, yapışdı, oldu qır-qıc. R.Rza
təql. Qarğanın çıxardığı səs; qırıltı. Qır-qır etmək. – Sübh olunca gecələr darğa kimi; Yatmayır, qır-qır edir qarğa kimi
is. məh. Qır-qır səs çıxaran uşaq oyuncağı
is. 1. bax qarasaqqız. 2. məc. dan. Adama yapışaraq əl çəkməyən, adamı təngə gətirən. O, lap qır-saqqızdır
is. məh. Təndirdən çörəyi qoparmaq üçün qarmaqlı alət. // Qarmaq. …Küçədə qıradan tutub dartanda məftilin vasitəsilə zəng içəridə tərpənir, ciringildə
is. Nallanan atın dırnağını kəsib hamarlamaq üçün alət. Nalbənd qıracaqla atın dırnağını kəsdi
is. 1. Bir şeyin kənarı, həddi, son xətti, yan tərəfi, yanı. Stolun qırağı. Bağlar yol qırağı ilə uzanıb gedir
is. 1. Kənar, ətraf, yanyörə. [Kərəmov:] Kağız çatışmır, köhnə protokolların qıraq-bucağına yaz. S.Rəhman
zərf Kənardan. Qıraqdan baxanlar müəllimin qorxaqlığına gülmüşdülər. Mir Cəlal
f. Bir parçanın və s.-nin qıraqlarını kəsib düzəltmək. // Bir şeyin ətrafını, kənarlarını bərkitmək, başqalarından ayırmaq
1. sif. Qırağı, kənarı olan. 2. is. məh. Su qırağında (sahilində) yaşayan adam
bax qırma(n)c. Əməlli-başlı tənbəlləşən at, bir xeyli qırbanc yedikdən sonra götürüldü. Ə.Əbülhəsən
“Qırba(n)clamaq”dan f.is
bax qırma(n)clamaq. …Güllünü bu dəfə də himayə edərək, Ballının üzərinə atılıb qırbaclarkən, Səfər artıq dayanmadı
bax qırçı. [Köhnə Bakıda] ümumiyyətlə peşəkarlar: bənna, xarrat, dəmirçi, qırbasan … və sairə çox olardı
bax qırçı
təql. Dişlərin bir-birinə sürtülməsindən çıxan səs
is. Qır bişirən, qır salan usta
is. Qırçı sənəti, qırçı peşəsi
is. 1. Paltarda və s.-də qırışıq şəklində naxış. Paltarın qırçını. – Paltarın üst hissəsinin kiçik büzmələrini və qırçınlarını tikdikdən sonra, kürək
zərf və sif. Qırçınlar halında, qırış-qırış. Tumanın uzun balağı qırçınqırçın olub stulun oturacaq yerindən aşağı sallanır, [Sonanın] al məxmərdən gey
“Qırçınlamaq”dan f.is
f. 1. Qırçın-qırçın etmək. 2. Burub arasına salmaq. [Zöhrə] …birçəklərini qoçbuynuzu burdu, sonra balaca darağı ilə telini darayıb birçəklərinin arası
“Qırçınlanmaq”dan f.is
məch. Qırçın-qırçın edilmək
sif. Qırçınları olan. Qırçınlı paltar. Qırçınlı məcməyi. – Kiçik balkona qoyulmuş qırçınlı ağ samovar şaqqaşaq ilə qaynayırdı
f. məh. İncimək, dözməmək, sınmaq. [Şeyxsəlim] varlığını hiss etmirdi, çünki ona daş dəydikdə belə deyəsən, incimir və qırçınmırdı
“Qırdırmaq”dan məch
“Qırdırmaq”dan f.is
icb. 1. Qırmağa, sındırmağa, kəsməyə məcbur etmək. Molla Güləndam bacı da düşmənin pəncərəsini mütəəllimələrə qırdırıb və həyətinə qayıtdı