MÜASİR AZƏRBAYCAN DİLİ. MORFOLOGİYA

KƏSR SAYLARI
MÜASİR AZƏRBAYCAN DİLİ. MORFOLOGİYA

KƏSR SAYLARI

Miqdar sayının bu növü tamın, ədədin hissəsini bildirir.

Müəyyənlik, konkretlik bildirən miqdar saylarından düzəlir. Kəsr sayları çoxluq bildirən hər hansı bir sayın -da,-də yerlik hal şəkilçisini (canlı danışıqda bəzən -dan,-dən şəkilçisini) qəbul edərək, azlıq bildirən və heç bir dəyişikliyə uğramayan bir sayla birgə işlənməsi yolu ilə yaranır; məs.: altıda beş, beşdə bir = 5/6, 1/5 və s.

Çoxluq bildirən say əvvəl işlənir: dörddə(n) bir, üçdə(n) iki və s. Əslində, tarixən -dan,-dən şəkilçili forma daha düzgündür: beşdən bir dedikdə beş hissədən birinin götürüldüyü nəzərdə tutulur. Lakin -da,-də şəkilçili forma ədəbi dilimizdə sabitləşmişdir.

Kəsr sayları mürəkkəb quruluşa malikdir və substantiv saydır. Odur ki daha çox başqa sözlərlə birləşərək mübtəda, tamamlıq və xəbər vəzifələrində işlənir: Məhsulun üçdə-biri bizimdir. Biz məhsulun üçdə-birini sata bildik.