1. Təzyiq, sıxma və s. nəticəsində həcmcə kiçilmək, sıxlaşmaq.
// Daralmaq, sıxlaşmaq, balacalaşmaq.
…Getdikcə izdiham çoxalır, Ayazın ətrafını almış halqa daha da sıxılırdı.
Nəhayət … üç yol ayrıcında bu halqa tamamılə sıxıldı.
2. Büzüşmək, yığılmaq, qısılmaq. [Nadir:] Müharibə zamanı üzərimə minlərcə düşmən qurşunu yağdı da, heç qorxmadım.
Burada nə üçün sıxıldım, cücəyə döndüm?!
Zərifə təzədən oturduğu yerdə qurcalanıb dayısına sıxıldı.
[Tapdıq] bərk-bərk anasının qucağına sıxılıb dayandı.
3. Pərt olmaq, utanmaq, tutulmaq. Əhməd bundan bir şey anlamadı.
Fəqət Zəkinin ona qarşı olan soyuq hərəkətindən çox sıxıldı.
Fərman həmişə belə qoçaq və dilavər qızların yanında sıxılar və özünü itirərdi.
◊ Sıxılıb qalmaq – balaca, dar bir yerdə yaşamalı olmaq; sığınmaq, daldalanmaq.
[Dilarə Qurbanlıya:] Bağışlayın, evimiz darkeşdir, iki otağa sıxılıb qalmışıq.
Əri Heydərqulu [Hörməti] indi həyətin küncündə sıxılıb qalan və ailənin bir anbar kimi istifadə etdiyi bir daxmaya gətirmişdi.
Ürəyi (könlü, qəlbi) sıxılmaq – qüssələnmək, darıxmaq, xiffət etmək.
[Pərviz xan:] Ana, sən allah, burax qızı, aparaq, dərsini oxusun, hərgah Münəvvər orada olmasa bizim də qəlbimiz sıxılar.
[Rüstəm bəy:] Bir adam bir adama öyrəşir, alışır, onu görmədikdə könlü sıxılır.
Qədirin ürəyi çox sıxıldı, yüzbaşını o indi başa düşmüşdü.