[dialektik materializm söz. ixtisar forması] dan. Dialektik materializm (ali məktəbdə keçilən fənn). Diamat müəllimi
[yun.] riyaz. Çevrənin mərkəzindən keçib onu iki bərabər hissəyə bölən düz xətt. // Dairəyə, yaxud dairəyə oxşar şəkildə olan cisim və ya sahənin kəna
sif. [lat. əsli yun.] Diametr xətti ilə ortadan bölən, ya bölünən. Diametral səth
sif. Diametri müəyyən ölçüdə olan. 10 mm diametrli boru
[yun.] 1. mus. Hər hansı bir müğənninin, yaxud musiqi alətinin malik olduğu müxtəlif yüksəklikdə olan səslərin məcmusu
sif. Müəyyən diapazonu olan
[yun. dia – vasitəsilə və lat. positivus – müsbət] fot. Proyeksiya fənəri vasitəsilə göstərilmək üçün şüşə və s
is. [yun.] Xalqın mənsub olduğu ölkədən kənarda yaşayan mühüm hissəsi
[yun.] tib. Yüksək təzyiqli elektrik cərəyanı ilə müalicə üsulu
[yun.] tib. Orqanizmin bəzi xəstəliklərə meyilliyi
sif. [yun.] mus. Ardıcıl surətdə ladın bir pərdəsindən digərinə keçən, yaxud yerləşən. Diatonik qamma (bütöv və yarımtonlardan ibarət səslərin ardıcıl
is. 1. Dəniz, çay, kol və s. suyunun altındakı torpaq səthi. Görünməz olmuşdur dənizin dibi; Qayıq yırğalanır bir beşik kimi
is. [fars.] klas. Zərli gülləri olan ipək parça. // Sif. mənasında. Həmin parçadan tikilmiş. Xoş yaraşır sənə diba nimtənə; Bu bəzəyin yeni əlaməti va
is. [fars.] ədəb. 1. Keçmişdə: kitabın qızıl suyu ilə nəqşlərlə bəzənmiş müqəddiməsi, ilk səhifələri
is. Tüfəng qundağının döşə dirənən enli hissəsi. Tüfəngin dibciyi. – Dibcik qısdı məməsinə, körpə ayaqlı Çin qadınları
is. İçinə torpaq tökülərək gül, kol və başqa bitkilər əkilən qab. Gül dibçəyi. Saxsı dibçək. – Əhməd durub o biri otağa keçdi, hər əlində bir dibçək q
sif. Dibçək kimi, dibçəyə oxşar. Dibçəkvari qab
sif. Budaqsız çubuq, zoğ, şiv. Dibdənçıxma çubuq
sif. Tağların diblərinə yaxın qismində əmələ gələn meyvə, məhsul. Dibdəndüşmə xiyar
is. k.t. Bitkilərin dibini torpaqla dolduran alət və s. Suvarma şırımları açmaq üçün kultivatora dibdolduranlar qoşulur
is. 1. Daş, ya ağacdan böyük həvəng. Qəhvəni dibəkdə döyərlər. – Haman daş, haman dibək. (Ata. sözü)
is. məh. Təsbəhlərdə olan uzunsov muncuq dənəsi
sif. Dib səthi yastı olan
sif. Dibi olan. Dibli çəllək
is. Altı olan şeylərin dib hissəsi
is. xüs. Çayın, gölün, dənizin dərinliyini ölçmək üçün cihaz
sif. 1. Dibi olmayan. Dibsiz çəllək. – Dibsiz kisə – boş anbar. (Ata. sözü). 2. məc. Dibi çox uzaqda olan, dibi görünməyən, çox dərin
sif. [yun.] Təlimverici, öyüdverici, nəsihətverici, tərbiyə məqsədi daşıyan. Didaktik roman. Didaktik hekayə
[yun.] Pedaqogikanın təlim və tərbiyə üsullarından bəhs edən şöbəsi. Yazı lövhələri də didaktikanın tələblərinə cavab verə bilmir
is. [fars.] klas. 1. Görünüş, üz, sifət, zahiri sima. Doymaq olmaz didarından bir zaman; Tamaşası, qaşı-qabağı şirin
“Diddirmək”dən f.is
“Didmək”dən icb
is. [fars.] klas. Göz. Gər inanmazsan ki, qəmzən yıxdı könlüm şəhrini; Bəs bu fəryadım nədəndir, didə qandan nəm durur? Nəsimi
“Didələmək”dən f.is
f. Xırda-xırda, parça-parça qoparmaq. Daramaq üçün yunu didələmək
sif. Yurdundan, vətənindən məhrum olaraq başqa yerlərdə dolaşan; sərgərdan, dərbədər. Firqətindən əlim getməz bir işə; Gəzirəm didərgin (z
is. Didərgin adamın hal və vəziyyəti, didərgin olma
sif. Didilmiş halda olan. Didik yun. Didik ət. Didik gündə
sif. Çox didilmiş, hər yeri didilmiş, çox xırdalanmış, tikə-tikə qoparılmış, çox yırtılmış. Didik-didik quyruq
“Didikləmək”dən f.is
f. Xırda-xırda parçalara ayırmaq, parça-parça qoparmaq; lif-lif, sapsap ayırmaq. Toyuq didikləmiş kündələr
“Didiklənmək”dən f.is
məch. Didik-didik edilmək
f.sif. Xırda-xırda parçalara ayrılmış, didik-didik edilmiş; didik-didik
“Didilmək”dən f.is
f. 1. Didik hala gəlmək, didikdidik olmaq, lif-lif, tel-tel ayrılmaq, dağılmaq, yıpranmaq. Paltarı didilmək
bax didik-didik. □ Didim-didim didmək (etmək eləmək) – didik-didik etmək, tikə-tikə etmək, parçaparça etmək, didib dağıtmaq, didmək
“Didinmək”dən f.is
qayıd. Bərk qaşınmaq
is. Yun didilməsindən sonra qalan xırda qırıntılar