sif. İlham verən, ruhlandıran, şövqləndirən. İlhamverici surət. İlhamverici gözəllik
is. At sürüsü. Alı kişi neçə illər idi ki, Həsən xana ilxı otarırdı. “Koroğlu”. Nəbi … yal-yamacı bürüyən sürülərə, naxırlara, ilxılara … tamaşa edird
bax ilxıçı
bax ilxıçılıq
is. İlxı çobanı
is. İlxıçının işi, peşəsi. Alı kişi nə qədər ilxıçılıq eləmişdi, belə şey görməmişdi. “Koroğlu”
sif. 1. Azacıq isti, nə soyuq, nə isti, hərarətcə mülayim. İlıq su. – Bayırda ilıq bir bahar havası tənəffüs edilirdi
“İlıqlanmaq”dan f.is
bax ilıqlaşmaq
“İlıqlaşmaq”dan f.is
f. Azca qızmaq, ilıq olmaq, istilənmək, soyuqluğu getmək. Dənizin suyu ilıqlaşıbdır. – Hava necə isti idisə də, su tamam ilıqlaşmışdı
“İlıqlatmaq”dan f.is
f. Azca qızdırmaq, istilətmək, ilıq hala gətirmək
is. İlıq şeyin halı; hərarətcə mülayimlik, azca istilik. Yağış mövsümü hələ başlamamışdı. İstilər çəkilmişdi, lakin havada xoş bir ilıqlıq var idi
sif. Azacıq isti, ilıq halda olan
“İlınmaq”dan f.is
f. dan. 1. İlıqlaşmaq, azacıq qızmaq. 2. İlıq bişmək (yumurta)
“İlıtmaq”dan f.is
f. dan. Azacıq qızdırmaq, ilıq eləmək. Maya suyu ilıtdı, dolçanı doldurdu. S.Rəhimov
is. 1. İnsanın, həmçinin onurğalı heyvanların sümüyü içərisində olan yağaoxşar yumşaq maddə. [Rizvanın] iliklərində buz kimi bir uçunma gəzməyə başlad
sif. İçində ilik olan. İlikli sümük
sif. İçində ilik olmayan. İliksiz sümük
ilim-ilim itmək, ilim-ilim getmək – tamamilə yox olmaq, yoxa çıxmaq, izsiz itmək. Göy üzü kilim-kilim; Yar itdi ilim-ilim; Kəsin düşmən dilini; Doğra
“İlinmək”dən f.is
f. məh. Azca qızmaq, ilıq olmaq. Yazda çayın suyu ilinir
“İlişdirilmək”dən f.is
məch. 1. İlişik hala salınmaq, taxılmaq, keçirilmək, bənd edilmək. 2. məc. Bərk vurulmaq, çəkilmək
“İlişdirmək”dən f.is
f. 1. Bir şeyi başqa bir şeyə keçirib bənd etmək, taxmaq; bir şeyi çəngəl, mıx, düymə və s. bu kimi şeylərlə tutdurmaq
1. sif. Düyün, pırtlaşıq, ilişmiş şeyin halı. İlişik ip. İlişik məftil. // İs. mənasında. Bayaqdan yazıq qadın neçə dəfə məftili ilişikdən qurtarıb
1. sif. İlişiyi olan (bax ilişik 2-ci mənada). İşi ilişikli (z.) qoyma. 2. Əngəlli, dolaşıqlı. İlişikli iş
sif. 1. İlişiyi olmayan. 2. məc. Əngəlsiz, maneəsiz, qolay. Cabbarlının … qısa yaradıcılıq yolu heç də hamar və ilişiksiz olmamışdır
sif. İlişən, dolaşan; əl-ayağa, paltara yapışan, sancılan. İlişkən cücü. İlişkən ot. – Balaca Sabir sərt və ilişkən bir şeyin döşündə gəzdiyini görüb
is. İlişkən şeyin hal və xassəsi, ilişmə, yapışma xasiyyəti
1. “İlişmək”dən f.is. 2. məc. Maneə, əngəl, ilişik. Səkkiz nəfərlik təmir mexaniki briqadam var, harada bir ilişmə oldu, göndərirəm
f. 1. Taxılmaq, taxılıb qalmaq, bir şeyə keçib qalmaq. [İlyasın] saçlarına quru ot və saman çör-çöpləri ilişmişdi
“İlitmək”dən f.is
f. məh. Qızdırmaq (suyu, xörəyi, çayı və s.-ni). Kərim də bu uşağa yenə ata kimi öz qüvvətli qollarını açdı, onu öz komalarına gətirdi, əvvəlki kimi o
sif. 1. Birinci, əvvəlinci, ən əvvəl olan, ən qabaq (son qarşılığı). İlk uşaq. İlk təəssürat. İlk əsər
sif. və zərf Ən birinci, ən əvvəl: hamıdan qabaq
1. zərf İlk olaraq, birinci olaraq, ilk dəfə, birinci dəfə. Gözümü dünyaya açanda ilkin; Anamı görmüşəm, səni görmüşəm
sıra s. Birinci
bax ikindi. [Molla İbrahimxəlil:] Molla Həmid, Nuxadan yola düşən adamlar, Şeyx Salahın yazmağına görə, gərək bu gün ilkindi çağı buraya yetişsinlər
is. [ər. “iqrar”dan] 1. Söz vermə, əhd, vəd, vəfa. İlqarından dönən namərddir. (Ata. sözü). [Koroğlu:] Üz tutmuşam, bu diyara gəlmişəm; Çənlibeldən bi
sif. İlqarında möhkəm, sözünün üstündə duran, əhdinə əməl edən; vəfalı. Gedirdim yaraq ilə; Ot biçdim oraq ilə; Bir ilqarlı gözəli; Gəzirəm çıraq ilə
sif. Əhdini pozan, sözündə durmayan, vəfasız. Su gələr, asta gedər; Astabaasta gedər; İlqarsız qız yanına; Sağ olan xəstə gedər
əd. [ər.] klas. 1. İstisna bildirir: …dən başqa, …dən savayı. Cismində yox özgə dərdə tabı; İlla qəmi-eşq iztirabi
[ər. “illa”dan] dan. bax illa 3-cü mənada. [Gülsənəm:] Yaxşı dedin qoydun? Bizim tövlələrdə yanan [elektrik] adamın gözlərini qamaşdırır
zərf Bir çox illər boyu, bir neçə il, illər uzunu, illər ərzində. İllərlə bir iş üzərində işləmək. İllərlə yol gözləmək