is. Qeybət edən, dalca danışan, dedi-qoduçu. [Bahar Mahmuda:] Mən tənbələm? Mən qeybətçiyəm? Ə.Haqverdiyev
is. Qeybətçi adamın xasiyyəti, söz gəzdirmə xasiyyəti, dedi-qoduçuluq
is. [ər.] Fikir, qayğı, narahatlıq, əndişə. Ah, bilməm neyləyim, qurtulmaq olmaz qeyddən. Füzuli. Sabira! Ey əsiri-qeydibəla! Şeirdir gərçi şiveyi-şüə
is. [ər.] 1. Qısa surətdə yazma. Bloknotda edilən qeydlər. – …Gözləri yazı stolunun üstündəki qeydlərinə sataşdı
is. Qeyd edən, siyahıya alan; idarəyə gələn və oradan göndərilən kağızları dəftərə qeyd edən işçi
is. Qeydçi vəzifəsi və işi
is. fiz. Hər hansı bir hadisəni qeyd edən cihaz
sif. [ər. qeyd və fars. …keş] Qeydə qalan, qayğı çəkən, diqqətli, mehriban. Qeydkeş ata. – Yaraları qeydkeş əllərlə sarınıb sağalan döyüşçülər xəstəxa
is. Qeyd çəkmə, qeydə qalma, qayğıya qalma; qayğıçılıq. Qeydkeşlik göstərmək. Ata-ananın öz övladlarına qarşı qeydkeşliyi
sif. Qayğılı, qayğısı olan, hər bir şeyin fikrini çəkən
sif. 1. Qayğısı, fikri, dərdi, qəmi olmayan; hər şeyi qulaqardına vuran; laqeyd. O, çox qeydsiz adamdır
zərf Heç bir şərt olmadan, heç bir məhdudlaşdırıcı şərt olmadan; sözsüz. Qeydsiz-şərtsiz təslim olmaq
is. Qeydsiz adamın halı; qayğısızlıq
[ər.] bax qeyri 3-cü mənada. Edəsən qeyr ilə seyri-gülüstan; Xəstə Zakir qala külxan içində. Q.Zakir
is. [ər.] 1. Vətən, xalq, ailə namusu; ən əziz və müqəddəs sayılan bir şeyin təəssübünü çəkmə, şərəfini, heysiyyətini qoruma
sif. və is. [ər. qeyrət və fars. …keş] Qeyrət çəkən; vətən, xalq, ailə namusu çəkən (adam)
“Qeyrətləndirmək” dən f.is
f. Qeyrətə gətirmək, ruhlandırmaq, ürəkləndirmək
“Qeyrətlənmək”dən f.is
f. Qeyrətə gəlmək, səy etmək, cəhd etmək, ruhlanmaq, fəaliyyətə gəlmək, cəsarətə gəlmək, ürəklənmək
sif. Öz vətəninin, xalqının, yaxın adamlarının qeyrətini çəkən, şərəf və namusunu qoruyan. Hər birimiz guya millətin ən qeyrətli hamisi, canıyananı do
[ər. qeyrət və fars. …mənd] köhn. bax qeyrətli. Qeyrətmənd və sahibi-namus şəxs belə səltənətdən ar edər və belə padşahlardan bizar olar
[ər. qeyrət və fars. …pərəst] bax qeyrətli
sif. Qeyrəti, namusu, heysiyyəti olmayan. Dərdlərimiz daha da; Ürəkdə köz-köz olur; Bu haqdır, ağladıqca; Kişi qeyrətsiz olur
is. Qeyrəti, namusu, heysiyyəti olmama. [Şahların] qəfləti və qeyrətsizliyi üzündən vətənimiz … ən acınacaqlı bir vəziyyətə düşmüşdür
1. qoş. Başqa. Səndən qeyri. Ondan qeyri. Əhməddən qeyri heç kəsin yazısı hazır deyil. – Ey sevdiyim, səndən qeyri kimim var? M
Bir para sözlərin qabağına gətirilərək “olmayan” mənasında mürəkkəb sifət və zərf düzəldilir; məs.: qeyri-təbii, qeyri-rəsmi, qeyri-iradi
sif. [ər.] Adi olmayan, adətdən kənar, fövqəladə, görünməmiş. Qeyriadi istedad. Qeyri-adi sevinc. Qeyri-adi gözəllik
is. Qeyri-adi şeyin halı; adətdən kənar olma; qeyri-adi hal, qeyriadi şey (hadisə). İlyas bu gün hər tərəfdə bir qeyri-adilik hiss edirdi
sif. [ər. qeyri və yun. antaqonist] fəls. Antaqonist olmayan. Qeyri-antaqonist ziddiyyət
sif. dan. Başqa cür. Belədir, ya qeyri-belə?
sif. [ər.] Bədii olmayan. Qeyri-bədii əsər
is. Qeyri-bədii şeyin halı
sif. və zərf Bir bərabərdə olmayan, bir bərabərdə getməyən. Qeyri-bərabər inkişaf. – Qeyri-bərabər döyüşdən qalib çıxa bilməyəcəklərini başa düşdükdən
is. Qeyri-bərabər olma
sif. [ər.] köhn. Caiz olmayan, icazə verilməyən, rüsxət verilməyən; qadağan
sif. Ciddi olmayan, ciddiyyətsiz. Qeyri-ciddi adam. – Musiqili əsərlərin zərəri və öz tərbiyəvi roluna görə drama nisbətən üçüncü dərəcəli əhəmiyyətə
is. Ciddi olmama; qeyri-ciddi iş, hərəkət, söz; ciddiyyətsizlik
sif. [ər.] Elmi prinsiplərə əsaslanmayan, elmə zidd olan, həqiqi elmə aid olmayan, elmdən uzaq olan. Qeyri-elmi mübahisə
is. Elmi prinsiplərə əsaslanmama, elmə aid olmama, elmə zidd olma, elmdən uzaqlıq
sif. [ər.] Ədəbi olmayan, qaba, kobud, vulqar. Qeyri-ədəbi söz, ifadə
is. Qeyri-ədəbi olma, qabalıq, vulqarlıq. Sözün qeyri-ədəbiliyi
sif. [ər.] Əxlaq normalarına zidd olan, əxlaq qaydalarına uymayan
bax qeyri-hərbi
sif. [ər.] Fəal olmayan, passiv
sif. [ər.] Doğru olmayan, həqiqi olmayan; saxta. // Yalançı, səmimi olmayan. Qeyri-həqiqi dost
is. Doğru olmama, həqiqi olmama; saxtalıq
sif. [ər.] Hərbi olmayan; mülki. Qeyri-hərbi obyektlər
sif. [ər.] Həyati olmayan, real olmayan; lazım olmayan, yaxud həyata keçirilməsi mümkün olmayan. Qeyrihəyati təklif
is. Qeyri-həyati şeyin halı