AŞXA

Aşxanə- İranın Şimali Xorasan ostanının şəhərlərindən və Manə və Səməlqan şəhristanının mərkəzidir.2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 18,234 nəfər və 4,642 ailədən ibarət idi.

Aşxaratsuyts (erm. Աշխարհացույց) və ya Coğrafiya – VII əsrdə yazılmış qədim Ermənistan coğrafiya və kartoqrafiya abidəsidir. Əvvəllər əsərin müəllifinin Movses Xorenli (V əsrdə yazılmış Erməni tarixi əsərinin müəllifi) olması ehtimal edilsə də, sonradan müəllifin VII əsrdə yaşamış erməni coğrafiyaşünası, filosof, riyaziyyatçı, kartoqraf, tarixçi, astronom və kimyaçı və qədim erməni təbiətşünaslığının banisi Ananiya Şirakatsi tərəfindən yazılması müəyyən edilmişdir. == Haqqında == VII əsrin erməni müəlliflərindən biri olan Ananiya Şiraklının Coğrafiya (Aşxaratsuyts) əsərində həmin dövrdə məlum olan bütün dünya ölkələrinin təsviri vardır. Coğrafiya əsəri iki redaksiyada – ixtisar olunmuş və geniş şəkildə çatmışdır. Klavdi Ptolomeyin (I-II əsrlər) Coğrafiya əsəri, İskəndəriyyəli Papanın və digər antik müəlliflərin məlumatları A.Şiraklının əsəri üçün mənbə olmuşdur. Lakin Ermənistanın və digər qonşu ölkələrin təsviri müəllifin öz yaradıcılıq məhsuludur. Şiraklı hər bir ölkəni təsvir edərkən siyasi-inzibati vahidləri deyil, təbii-coğrafi landşaftı və etnik sərhədləri əsas götürmüşdür. Quruluşuna görə əsər iki hissədən ibarətdir: birinci hissədə ərazilər, ikinci hissədə isə ayrı-ayrı dövlətlər təsvir olunmuşdur. Coğrafiyanın orijinal hissəsində müəllif VI-VII əsrlərdə Yaxın Şərqdə inzibati bölgünün təsvirini verir və təbiidir ki,Ptolomeyin dövründə bu ola bilməzdi.