İLXI

is. At sürüsü.
Alı kişi neçə illər idi ki, Həsən xana ilxı otarırdı. Koroğlu”.
Nəbi … yal-yamacı bürüyən sürülərə, naxırlara, ilxılara … tamaşa edirdi. S.Rəhimov.

Sinonimlər (yaxın mənalı sözlər)

  • İLXI ilxı bax sürü
İLHAMVERİCİ
İLXIBAŞI
OBASTAN VİKİ
İlxı
İlxı — at, dəvə sürüsü. İlxı heyvanın yaşından və cinsindən asılı olaraq təşkil edilir. Hər at ilxısında qulunla birlikdə 80–120 madyan və ya bir yaşardan yuxarı 120–150 baş dayça saxlanılır. İlxı heyvanların ilboyu saxlanması, yaxu otarılması üçün təşkil edilir.
İlxı qoruğu
İlxı qoruğu — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indiki Üçkilsə (Eçmiədzin) rayonu ərazisində kənd. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.1918-ci ildə əhalisi qovulduqdan sonra kənd dağılmışdır. Toponim Azərbaycan dilində toplu isim kimi işlənən ilxı (at ilxısı) sözü ilə qoruq sözündən əmələ gəlib "atlar üçün qoruğun yanındakı kənd" mənasını verir. Zootoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Kənd "İlxı qoruğu" yerinin adı ilə adlanmışdır. İlxı qoruğu isə İrəvan xanlarının at ilxılarının saxlandığı yerin adıdır. Kənddə 1873-cü ildə 242 nəfər, 1886-cı ildə 345 nəfər, 1897-ci ildə 432 nəfər, 1904-cü ildə 215 nəfər, 1914-cü ildə 375 nəfər, 1916-cı ildə 136 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə kənd erməni təcavüzünün qurbanı olmuş, sakinləri qırğınlarla tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur. 1920-ci ildə ləğv edilmişdir.
Qışlaq-i İlxıçı-i Süfla (Germi)
Qışlaq-i İlxıçı-i Süfla (fars. قشلاق ايلخچي سفلي‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 60 nəfər yaşayır (10 ailə).
Qışlaq-i İlxıçı-i Ülya (Germi)
Qışlaq-i İlxıçı-i Ülya (fars. قشلاق ايلخچي عليا‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 80 nəfər yaşayır (15 ailə).
İlxıcı (Həştrud)
İlxıcı (fars. ايلخچي‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Həştrud şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 204 nəfər yaşayır (37 ailə).
İlxıdağ
İlxıdağ — Bakıdan şimal qərbdə yerləşmiş dağ zirvəsi. Sumqayıtçayın mənsəbinin yaxınlığında yerləşir. Zirvə dəniz səviyyəsindən 336 metr yüksəklikdədir. Baş Qafqaz silsiləsinin ucqar şərq qutaracağı hesab olunur.
İlxıyabı
İlxı yabı — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indi Düzkənd (sonra Axuryan) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 9 km cənub-şərqdə yerləşir. 1937-ci ilə kimi Leninakan rayonunun tərkibində olmuşdur. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində, erməni mənbələrində İlxıabi formasında qeyd edilmişdir. Toponim ilxı sözü ilə Azərbaycan dilidə at mənasında işlənən yabı sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "At ilxısı olan yer, at ilxısı yer yanında salınan kənd" mənasını bildirir. Zootoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 26. IV.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Ayqabats qoyulmuşdur.
İlxıçı
İlxıçı bu mənalarda gələ bilər: İlxıçı (Ağsu) — Azərbaycanın Ağsu rayonunda kənd. İlxıçı (Xaçmaz) — Azərbaycanın Xaçmaz rayonunda kənd. İlxıçı Məmmədxan — Azərbaycanın Xaçmaz rayonunda kənd. İlxıçı Həsən Əfəndi — Azərbaycanın Xaçmaz rayonunda kənd. İlxıçı (İran) — Şərqi Azərbaycan ostanının Üskü şəhristanının İlxıçı bəxşində yerləşən bir şəhərdir.
İlxıçı-i Süfla (Germi)
''İlxıçı-i Süfla (fars. ايلخچي سفلي‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 271 nəfər yaşayır (52 ailə).
İlxıçı-i Ülya (Germi)
İlxıçı-i Ülya (fars. ايلخچي عليا‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 80 nəfər yaşayır (17 ailə).
İlxıçı (Ağsu)
İlxıçı — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonunun Qaraqoyunlu kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Şirvan düzündədir. Keçmiş adı İlxıçı Əlicanlı olmuşdur. Yaşayış məntəqəsi Şahsevən tayfa birliyinə daxil olan ilxıçıların bir qrupuna başçılıq edən Əlican adlı Şəxs tərəfindən salındığı üçün belə adlandırılmışdır.
İlxıçı (Xaçmaz)
Məmmədxanlı (keçmiş İlxıçı) — Azərbaycan Respublikasının Xaçmaz rayonunun Qalağan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Məmmədxanlı kəndi Ərəb, Hacılar, Keymərəz, Qalağan və Sayad kəndləri ilə birlikdə Qalağan kənd bələdiyyəsinin idarəetməsi altındadır. Kənd Samur-Dəvəçi ovalığında yerləşir. Kəndin keçmiş adı Məmmədxan İlxıçı olmuşdur. Məmmədxan həmin kənddə məskunlaşmış ilxıçı tayfasına mənsub ailələrin başçısının adı olmuşdur. Kənd bəzi mənbələrdə İlxıçı Məmmədxan və ya İlxıçı kimi də adlandırılmışdır. İlxıçı Səlcuq türklərinin tayfa adıdır. Bu türk tayfaları Osmanlı imperatorluğu dövründə doğma vətənləri Anadolunu tərk edərək Azərbaycana gəldilər və daimi olaraq burada qaldılar. Bu tayfalar (İlxıçı və Qaradağlı – Q.İ.) Azərbaycana köçdükləri vaxtdan öz qəbiləçilik təşkilatlarını unudaraq, başqa türk əhalisiylə qarışmışlar. Öz qəbilələri adıyla iz buraxdıqları oykonimlərdən başqa, onlardan bir iz qalmamışdır.
İlxıçı (dəqiqləşdirmə)
İlxıçı bu mənalarda gələ bilər: İlxıçı (Ağsu) — Azərbaycanın Ağsu rayonunda kənd. İlxıçı (Xaçmaz) — Azərbaycanın Xaçmaz rayonunda kənd. İlxıçı Məmmədxan — Azərbaycanın Xaçmaz rayonunda kənd. İlxıçı Həsən Əfəndi — Azərbaycanın Xaçmaz rayonunda kənd. İlxıçı (İran) — Şərqi Azərbaycan ostanının Üskü şəhristanının İlxıçı bəxşində yerləşən bir şəhərdir.
İlxıçı (İran)
İlxıçı — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Üskü şəhristanının İlxıçı bəxşində yerləşən şəhər. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 13,927 nəfər və ya 4,014 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar. Bu şəhərin əhalisinin məzhəbi Əhli Haqqdır.
İlxıçı (Şərqi Azərbaycan)
İlxıçı — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Üskü şəhristanının İlxıçı bəxşində yerləşən şəhər. 2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 13,927 nəfər və ya 4,014 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar. Bu şəhərin əhalisinin məzhəbi Əhli Haqqdır.
İlxıçı (Ərdəbil)
İlxıçı (fars. ايلخچي‎) — İranın Ərdəbil ostanının Kövsər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 169 nəfər yaşayır (38 ailə).
İlxıçı Həsən Əfəndi
İlxıçı Həsən Əfəndi — Azərbaycan Respublikasının Xaçmaz rayonunun Niyazoba kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. İlxıçı kəndi Samur-Dəvəçi ovalığındadır. Kəndin keçmiş adı İlxıçı Həsən Əfəndi olmuşdur. Quba xanları tərəfindən xanlığın qazısı Həsən Əfəndiyə bağışlanmış və vergilərdən azad edilmiş ilxıçı tayfasının məskunlaşdığı kənd olmuşdur.
İlxıçı Həsən Əfəndi bələdiyyəsi
Xaçmaz bələdiyyələri — Xaçmaz rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
İlxıçı Məmmədxan
Məmmədxanlı (keçmiş İlxıçı) — Azərbaycan Respublikasının Xaçmaz rayonunun Qalağan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Məmmədxanlı kəndi Ərəb, Hacılar, Keymərəz, Qalağan və Sayad kəndləri ilə birlikdə Qalağan kənd bələdiyyəsinin idarəetməsi altındadır. Kənd Samur-Dəvəçi ovalığında yerləşir. Kəndin keçmiş adı Məmmədxan İlxıçı olmuşdur. Məmmədxan həmin kənddə məskunlaşmış ilxıçı tayfasına mənsub ailələrin başçısının adı olmuşdur. Kənd bəzi mənbələrdə İlxıçı Məmmədxan və ya İlxıçı kimi də adlandırılmışdır. İlxıçı Səlcuq türklərinin tayfa adıdır. Bu türk tayfaları Osmanlı imperatorluğu dövründə doğma vətənləri Anadolunu tərk edərək Azərbaycana gəldilər və daimi olaraq burada qaldılar. Bu tayfalar (İlxıçı və Qaradağlı – Q.İ.) Azərbaycana köçdükləri vaxtdan öz qəbiləçilik təşkilatlarını unudaraq, başqa türk əhalisiylə qarışmışlar. Öz qəbilələri adıyla iz buraxdıqları oykonimlərdən başqa, onlardan bir iz qalmamışdır.
İlxıçı bələdiyyəsi
Ağsu bələdiyyələri — Ağsu rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
İlxıçılar
İlxıçılar (Tərtər) — Azərbaycan Respublikasının Tərtər rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. İlxıçılar (Ağdam) — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
İlxıçılar (Ağdam)
İlxıçılar — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Güllücə kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Kənd Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunub. 20 noyabr 2020-ci il tarixində işğaldan azad edilib.
İlxıçılar (Tərtər)
İlxıçılar — Azərbaycan Respublikasının Tərtər rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Tərtər rayonunun Azad Qaraqoyunlu inzibati ərazi vahidində kənd. Dağətəyi ərazidədir. Yaşayış məntəqələri ilxıçılar tayfasının məskunlaşması nəticəsində yarandığından belə adlandırılmışdır..
İlxıdərə
İlxıdərə — Xanlar rayonu ərazisində çay. Kürəkçayın sağ qoludur. Çay axdığı İlxıdərənin adı ilə adlandırılmışdır. İlxıdərə bir zamanlar Gəncə xanlığına məxsus at ilxılarının saxlandığı yer olmuşdur.

Digər lüğətlərdə