Yeğeqnadzor: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
k HotCat vasitəsilə Kateqoriya:Qərbi Azərbaycan silindi
 
(15 istifadəçi tərəfindən edilmiş 39 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{digər məna|Keşişkənd}}
⚫
{{Şəhər
{{YM
|Şəhərin adı = Keşişkənd
⚫
|növü=Şəhər
|Orijinal adı = {{lang-hy|Քեշիշքենդ}}
|Şəhərin şəkil adı = Yeghegnadzor landscape3.jpg
|Şəhərin bayrağı =
|Şəhərin gerbi =
|Şəhərin xəritəsi =
|Bayrağın ölçüsü =
|Gerbin ölçüsü =
|Xəritənin ölçüsü =
<!-- Şəhərin xəritə üzərində işarələnməsi -->
|pushpin_map = Ermənistan
|pushpin_label_position= top
|label = Keşişkənd
|name = Keşişkənd
|pushpin_mapsize = 260
|latd =39 |latm =45 |lats =40 |latNS =N
|longd =45 |longm =20 |longs =00 |longEW =E
|Ölkə = [[Naxçıvan xanlığı]] <small>(1747-1828)</small><br/>[[Rusiya İmperiyası]] <small>(1828-1918)</small><br/>[[Araz Türk Cümhuriyyəti]] <small>(1918-1919)</small><br/>[[Ermənistan Demokratik Respublikası|EDR]] <small>(1919)</small><br/>[[Azərbaycan Demokratik Respublikası|ADR]] <small>(1919-1920)</small><br/>[[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] ([[Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası|ESSR]]-də) <small>(1920-1991)</small><br/>[[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] <small>(1991 –)</small>
|Bölgə = Cənub-şərqi Ermənistan
|Vilayət = [[Vayoc dzor mərzi]]
|Əyalət =
|Rayon = [[Keşişkənd rayonu|Dərələyəz]] <small>(1930-1931)</small><br/>[[Keşişkənd rayonu|Keşişkənd]] <small>(1931-1935)<ref name="стр. 71">Ехегнадзорский район, стр. 71. // Историческая география Западного Азербайджана (Дополненное, переработанное издание на русском языке). Составитель: Асадов Сабир Джалал оглы. Научный редактор: Будагов Будаг Абдулали оглы. С азербайджанского языка перевели: А. С. Шакирзаде, Э. Абаскулиев, К. Дж. Асадов. Баку: издательство «Азербайджан», 315 стр.</ref></small><br/>[[Keşişkənd rayonu|Mikoyan]] <small>(1935-1957)<ref name="стр. 71"></ref></small><br/>[[Keşişkənd rayonu|Yeğeqnadzor]] <small>(1957-1995)<ref name="стр. 71"></ref></small>
|Əsası qoyulub =
|Əvvəlki adı = ''Keşişkənd <small>(1935-ci ilədək)<ref name="asev101">Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы. V ҹилд: Италиja – Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксиjасы, 1981, сəhифə 101.</ref></small>''<br/>''Mikoyan <small>(1935-1957)<ref name="asev101"/></small>''<br/>''Yeğeqnadzor <small>(1991-)</small>''
|Sahə = 0.2642<small><ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi"></ref></small>
|Əhali = 7 800<small><ref name="">Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ</ref></small>
|Əhali il = 2014
|Əhali sıxlığı = 29 523
|Nəqliyyat vas. kodu =
|Telefon kodu = 374 (281)
|Poçt indeksi = AM3601<small><ref>[http://arm.postcodebase.com/ru/node/791 Yeghegnadzor/Եղեգնաձոր, Eghegnadzor/Եղեգնաձոր, Vayots Dzor/Վայոց Ձոր: 3601]</ref><ref>[http://www.haypost.am/ru/find-postal-index Найти почтовый индекс – '''haypost.am''']</ref></small>
|Qeydlər =
|İcra başçısı =
|İcra nümayəndəsi =
|Bələdiyyə başçısı = David Harutyunyan
|Qubernator = Arutyun Sarkisyan
|Prezident =
|Himayəçisi =
|Günü =
|İnternet saytı = [http://www.yeghegnadzor.am/Pages/Home/Default.aspx '''yeghegnadzor.am''']
}}
}}

[[Fayl:General map of the Caucasus region - 1858.jpg|200px|thumb|right|Qafqaz regionunun baş xəritəsi, Keşişkənd 1858-ci il]]
⚫
'''Keşişkənd''', '''Mikoyan''', '''Yeğeqnadzor''' — [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|tarixi Azərbaycan torpaqları]]nda ([[Qərbi Azərbaycan]]da), keçmiş [[Naxçıvan xanlığı]]nın [[Dərələyəz mahalı]]nda, hazırda [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]]nda, Başkənd çayı yaxınlığında şəhər, 1995–cil ildən [[Vayoc dzor mərzi]]nin inzibati mərkəzi. Rəsmi olaraq 3 yanvar 1935-ci ilədək ''"Keşişkənd"'', 1935–1957-ci illərdə ''"Mikoyan"'', 1957-ci ildən ([[Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası|Ermənistan SSR]] Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 6 dekabr, 1957-ci il tarixli fərmanı ilə)<small><ref name="İB-187"></ref></small> isə ''"Yeğeqnadzor" ({{lang-hy|Եղեգնաձոր}}; erməni dilində mənası: "Qamışlı dərə")<small><ref name="İB-187"></ref></small>'' adlanır.<ref name="стр. 76">Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. ''"Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года"'', Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, стр. 76</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20070926164336/http://yerevan.usembassy.gov/armenia.pdf '''Rediscovering Armenia''': An Archaeological/Touristic Gazetteer and Map Set for the Historical Monuments of Armenia]. By [[:en:Brady Kiesling|Brady Kiesling]], July 1999, [https://archive.org/stream/RediscoveringArmenia/rediscovering_armenia#page/n67/mode/2up page 68]</ref> [[7 noyabr]] [[1995]]-ci il tarixində ''Ermənistan Respublikası Milli Məclisi''nin qəbul etdiyi və [[4 dekabr]] [[1995]]-ci ildə [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]]nın prezidenti [[Levon Ter-Petrosyan]]ın təsdiq etdiyi ''"Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında Qanunu"''na əsasən ''"Yeğeqnadzor bələdiyyəsi"''ni təşkil edir.<ref name="Об административно-территориальном делении Республики Армения">Национальное Собрания Республики Армения: [http://www.parliament.am/legislation.php?sel=show&ID=2243&lang=rus Закон Республики Армения «Об административно-территориальном делении Республики Армения». Принят 07.11.1995. Подписан Президентом Республики Армения Л. Тер-Петросяном 04 декабря 1995 года, гор. Ереван С-062-1.-ЗР-18]</ref> Bələdiyyənin ərazisi 2.642 hektar və ya 0.2642 km²-dir.<ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi">[http://vdzor.gov.am/about-communities/757/ Vayoc dzor mərzi mərzbanlığının rəsmi veb-saytında "Yeğeqnadzor bələdiyyəsi" haqqında qısa məlumatlar] {{hy}} — yoxlanılıb: 03.12.2014</ref>

== Etimalogiya ==
⚫
'''Yeğeqnadzor'''<ref>{{ASE|5|101|Yeğeqnadzor}}</ref><ref name="xəritə">[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160812160736/http://mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg |date=2016-08-12 }} və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170510084341/http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg |date=2017-05-10 }} xəritələri</ref> — [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]]nda, Başkənd çayı yaxınlığında şəhər, 1995-cil ildən [[Vayoc dzor mərzi]]nin inzibati mərkəzi. Rəsmi olaraq 3 yanvar 1935-ci ilədək '''"Keşişkənd"'''<ref>Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. '''Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года''', Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, стр. 76</ref>, 1935–1957-ci illərdə ''"Mikoyan"'', 1957-ci ildən ([[Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası|Ermənistan SSR]] Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 6 dekabr, 1957-ci il tarixli fərmanı ilə)<ref name="İB-187" /> isə ''"Yeğeqnadzor" ({{dil-hy|Եղեգնաձոր}}; erməni dilində mənası: "Qamışlı dərə")<ref name="İB-187" />'' adlanır.<ref name="стр. 76">Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. ''"Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года"'', Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, стр. 76</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070926164336/http://yerevan.usembassy.gov/armenia.pdf '''Rediscovering Armenia''': An Archaeological/Touristic Gazetteer and Map Set for the Historical Monuments of Armenia]. By [[:en:Brady Kiesling|Brady Kiesling]], July 1999, [https://archive.org/stream/RediscoveringArmenia/rediscovering_armenia#page/n67/mode/2up page 68]</ref> 7 noyabr 1995-ci il tarixində ''Ermənistan Respublikası Milli Məclisi''nin qəbul etdiyi və 4 dekabr 1995-ci ildə [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]]nın prezidenti [[Levon Ter-Petrosyan]]ın təsdiq etdiyi ''"Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında Qanunu"''na əsasən ''"Yeğeqnadzor bələdiyyəsi"''ni təşkil edir.<ref name="Об административно-территориальном делении Республики Армения">Национальное Собрания Республики Армения: [http://www.parliament.am/legislation.php?sel=show&ID=2243&lang=rus Закон Республики Армения "Об административно-территориальном делении Республики Армения". Принят 07.11.1995. Подписан Президентом Республики Армения Л. Тер-Петросяном 04 декабря 1995 года, гор. Ереван С-062–1.-ЗР-18] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150715203927/http://www.parliament.am/legislation.php?sel=show&ID=2243&lang=rus |date=2015-07-15 }}</ref> Bələdiyyənin ərazisi 2.642 hektar və ya 0.2642 km²-dir.<ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi">[http://vdzor.gov.am/about-communities/757/ Vayoc dzor mərzi mərzbanlığının rəsmi veb-saytında "Yeğeqnadzor bələdiyyəsi" haqqında qısa məlumatlar] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140808073923/http://vdzor.gov.am/about-communities/757/ |date=2014-08-08 }} {{hy}} — yoxlanılıb: 03.12.2014</ref>
⚫
Dərələyəz mahalında heç kim bu qəsəbə adına Keşişkənd demirdi, hamı buna ''"Keşkənd"'' və ya ''"Keşkəndi"'' deyirdi.<ref>Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997, səh. 220</ref> Toponim qədim türk dilində "keçid, bərə, körpü" mənasında işlənən keçiş (sözün birinci hecasındakı "ç" səsi, "ş" səsi ilə əvəzlənərək söz keşiş formasını alıb. Azərbaycan dilində ç→ş səs əvəzlənməsi qanunauyğun haldır) sözü ilə<small><ref>[[:ru:Древнетюркский словарь|Древнетюркский словарь]] / Редакторы: В.М. Наделяев, Д.М. Насилов, Э.Р. Тенишев, А.М. Щербак; Авторы-составители словарных статей: Т.А. Боровкова, Л.В. Дмитриева, А.А. Зырин, И.В. Кормушин, Н.И. Летягина, Л.Ю. Тугушева и др.; Институт языкознания АН СССР. — Л.: Наука. Ленингр. отд-ние, 1969, (Словарь содержит около 20 000 древнетюркских слов и устойчивых выражений) стр. 291</ref></small>, türk dilində "şəhər", "yaşayış məntəqəsi" mənasında işlənən kənd sözünün<small><ref>Древнетюркский словарь / Редакторы: В.М. Наделяев, Д.М. Насилов, Э.Р. Тенишев, А.М. Щербак; Авторы-составители словарных статей: Т.А. Боровкова, Л.В. Дмитриева, А.А. Зырин, И.В. Кормушин, Н.И. Летягина, Л.Ю. Тугушева и др.; Институт языкознания АН СССР. — Л.: Наука. Ленингр. отд-ние, 1969, (Словарь содержит около 20 000 древнетюркских слов и устойчивых выражений) стр. 290</ref><ref>[[:ru:Мурзаев, Эдуард Макарович|Эдуа́рд Мака́рович Мурза́ев]]. [http://web.archive.org/save/http://www.protobulgarians.com/Polezni%20knigi/MURZAEV%20-%20Geographic%20terms%20in%20Russia.pdf Словарь народных географических терминов], Москва, [[:ru:Мысль (московское издательство)|"Мысль"]], 1984, стр. 270</ref></small> birləşməsindən əmələ gəlmişdir.<small><ref name="İB-187"></ref></small> Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.<small><ref name="İB-187">''"Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri"''. İbrahim Məhəmməd oğlu Bayramov (müəllif). Bakı, "Elm" nəşriyyatı, 2002, səh. 187</ref></small>

== Etimologiya ==
⚫
Dərələyəz mahalında heç kim bu qəsəbə adına Keşişkənd demirdi, hamı buna ''"Keşkənd"'' və ya ''"Keşkəndi"'' deyirdi.<ref>Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997, səh. 220</ref> Toponim qədim türk dilində "keçid, bərə, körpü" mənasında işlənən keçiş (sözün birinci hecasındakı "ç" səsi, "ş" səsi ilə əvəzlənərək söz keşiş formasını alıb. Azərbaycan dilində ç→ş səs əvəzlənməsi qanunauyğun haldır) sözü ilə<ref>[[:ru:Древнетюркский словарь|Древнетюркский словарь]]. Редакторы: В. М. Наделяев, Д. М. Насилов, Э. Р. Тенишев и А. М. Щербак; Академия Наук СССР Институт Языкознания. Ленинград: Издательство "Наука" Ленинградское отделение, 1969, стр. 291</ref>, türk dilində "şəhər", "yaşayış məntəqəsi" mənasında işlənən kənd sözünün<small><ref>Древнетюркский словарь. Редакторы: В. М. Наделяев, Д. М. Насилов, Э. Р. Тенишев и А. М. Щербак; Академия Наук СССР Институт Языкознания. Ленинград: Издательство "Наука" Ленинградское отделение, 1969, стр. 290</ref><ref>[[:ru:Мурзаев, Эдуард Макарович|Эдуа́рд Мака́рович Мурза́ев]]. [http://web.archive.org/save/http://www.protobulgarians.com/Polezni%20knigi/MURZAEV%20-%20Geographic%20terms%20in%20Russia.pdf Словарь народных географических терминов], Москва, "[[:ru:Мысль (московское издательство)|Мысль]]", 1984, стр. 270</ref></small> birləşməsindən əmələ gəlmişdir.<ref name="İB-187" /> Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.<ref name="İB-187">''"Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri"''. İbrahim Məhəmməd oğlu Bayramov (müəllif). Bakı, "Elm" nəşriyyatı, 2002, səh. 187</ref>


== Tarixi ==
== Tarixi ==
1728-ci ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində toponim kimi qeyd edilmişdir. Erməni müəlliflərin iddiasına əsasən yaşayış məntəqəsinin adı ilk dəfə V əsrdə xatırlanır.<small><ref>''"Памятники культуры Азизбековского района"''. О. С. Егиазарян ; ред. Н. Асрамян, В. Арутюнян ; Управление по делам архитектуры при Совете Министров Армянской ССР . Ереван, Госиздат: Айпетрат, 1955, стр. 45</ref></small>
"Keşişkənd" adı 1728-ci ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində toponim kimi qeyd edilmişdir. Erməni müəlliflərin iddiasına əsasən yaşayış məntəqəsinin adı ilk dəfə V əsrdə xatırlanır.<ref>''"Памятники культуры Азизбековского района"''. О. С. Егиазарян ; ред. Н. Асрамян, В. Арутюнян ; Управление по делам архитектуры при Совете Министров Армянской ССР . Ереван, Госиздат: Айпетрат, 1955, стр. 45</ref> İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında (İndi Ararat rayonunda) kənd adı<ref>{{cite book |last1=Обозрение Российских владений за Кавказом. Спб., 1836. |first1= |last2= |first2= |date= |title= |volume= |chapter= |page= |quote= |url= |language= |location= |publisher= |isbn= |archive-url= |archive-date= }}</ref><ref>{{cite book |last1=Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913. |first1= |last2= |first2= |date= |title= |volume= |chapter= |page= |quote= |url= |language= |location= |publisher= |isbn= |archive-url= |archive-date= }}</ref>. 1727-ci ilə aid mənbədə Keşiş kimidir<ref>{{cite web |url=Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri (27 avqust 1727). Giriş və tərcümənin müəllifləri Ziya Bünyadov və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı). Bakı, 1997|title= |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 22 noyabr 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Onda orada cəmi 2 erməni ailəsi yaşayırdı. 1931–1935-ci illərdə Keşişkənd inzibati rayonunun mərkəzi olmuşdur. 1935-ci ildə kənd Mikoyan, 1957-ci ildə ermənicə Yexeqnadzor adlandırılmışdır.{{EAMTİL||Yeğeqnadzor}}


== Coğrafiya ==
== Coğrafiya ==
Keşişkənd [[İrəvan|İrəvan şəhəri]]ndən 120 km cənub-şərqdə, Başkənd çayının yaxınlığında<small><ref name="İB-187"></ref></small>, Şordərə dərəsinin 2.5 km-liyində<small><ref name="İB-187"></ref></small>, dəniz səviyyəsindən 1240 m (digər məlumata görə 1250 m)<small><ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi"></ref></small> hündürlükdə yerləşir.<ref name="էջ 71-72">[https://web.archive.org/web/20151127112704/http://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան], էջ 71-72 // ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտե “Գեոդեզիայի և Քարտեզագրության կենտրոն” ՊՈԱԿ Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան. Երևան – 2008</ref> Ətrafında ən yaxın yaşayış məntəqələri Ortakənd, [[Başkənd (Dərələyəz)|Başkənd]], Qoytul, Ayarlı və Malişka kəndləridir.
Keşişkənd [[İrəvan|İrəvan şəhəri]]ndən 120 km cənub-şərqdə, Başkənd çayının yaxınlığında<ref name="İB-187" />, Şordərə dərəsinin 2.5 km-liyində<ref name="İB-187" />, dəniz səviyyəsindən 1240 m (digər məlumata görə 1250 m)<ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi" /> hündürlükdə yerləşir.<ref name="էջ 71-72">[https://web.archive.org/web/20151127112704/http://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան], էջ 71–72 // ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտե "Գեոդեզիայի և Քարտեզագրության կենտրոն" ՊՈԱԿ Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան. Երևան – 2008</ref> Ətrafında ən yaxın yaşayış məntəqələri Ortakənd, [[Başkənd (Dərələyəz)|Başkənd]], Qoytul, Ayarlı və Malişka kəndləridir.


== Əhali ==
== Əhali ==
[[Ermənistan Respublikası Milli Statistika Xidməti]]nin 1 iyul 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumatına əsasən bələdiyyənin əhalisi 7.8 min nəfərdir.<small><ref name="Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ">Հայաստանի Հանրապետության Ազգային վիճակագրության ծառայություն: [http://www.armstat.am/file/article/bnakch_1.07.2014.pdf Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ, էջ 6] — yoxlanılıb: 1.8.2014</ref></small>
[[Ermənistan Respublikası Milli Statistika Xidməti]]nin 1 iyul 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumatına əsasən bələdiyyənin əhalisi 7.8 min nəfərdir.<ref name="Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ">Հայաստանի Հանրապետության Ազգային վիճակագրության ծառայություն: [http://www.armstat.am/file/article/bnakch_1.07.2014.pdf Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ, էջ 6] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160216105008/http://www.armstat.am/file/article/bnakch_1.07.2014.pdf |date=2016-02-16 }} — yoxlanılıb: 1.8.2014</ref>
⚫
Osmanlı İmperiyası tərəfindən 1727-ci ildə tərtib edilmiş "Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri"nə görə (əlyazmada səh. 282) İrəvan əyalətinin tərkibinə daxil olan Naxçıvan sancağının Dərələyəz nahiyəsinə tabe olan "Keşiş kəndi"ndə 2 qeyri-müsəlman kişi vergi (illik toplam 3880 ağça) ödəyən var idi.<ref>Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri: 9 məhərrəm 1140 (27 avqust 1727) / II nəşr. Tərcümə edənlər: [[Ziya Bünyadov|Ziya Musa oğlu Bünyadov]] və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı); araşdırma, qeyd və şərhlərin müəllifi Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı); [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]] [[Şərqşünaslıq İnstitutu|akademik Z. M. Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu]]. Bakı, "Elm" nəşriyyatı, 2001, səh. 188; ISBN 5-8066-1317-8</ref> Erməni əsilli əhalisi 1829–1830-cu illərdə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən bura Xoy və Salmasdan köçürülmüşdürlər.<small><ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi" /><ref name="էջ 71-72" /></small> [[İvan Şopen|İvan İvanoviç Şopen]]in rəhbərliyi ilə 1829-cu ilin aprel ayında başladılmış və 1832-ci ilin may ayında sona çatdırılmış əhalinin kameral siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən [[Erməni vilayəti]]nin Naxçıvan əyalətinin Dərələyəz mahalında <small>(Şopenin siyahısında 78 kəndi əhatə edir)</small> yerləşən "Keşişkəndi" adlanan yaşayış məntəqəsində 57 ailədə 170 nəfəri kişilər, 162 nəfəri isə qadınlar olmaqla 332 nəfər erməni yaşayırdı.<ref name="стр. 615-618">Шопен Иван Иванович. "[http://books.google.ru/books?id=uzIpAAAAYAAJ&hl=ru&pg=RA1-PA640#v=onepage&q&f=falseИсторический '''Памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи'''.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220325164035/https://books.google.ru/books?id=uzIpAAAAYAAJ&hl=ru&pg=RA1-PA640#v=onepage&q&f=falseИсторический |date=2022-03-25 }}" Санкт-Петербург, Издательство: Типография Императорской Академии Наук, 1852 г. Оглавление: Часть III, Отделение III. Народонаселение, Глава шестая. Народонаселение, 2. Число народонаселение в настоящее время, Таблица народонаселения Армянской области, стр. 615–618</ref> Onlardan 331 nəfəri <small>(169 nəfəri kişilər, 162 nəfəri qadınlar olmaqla 56 ailə)</small> İrandan <small>(rəsmi adı: [[Qacarlar|Məmalik-i Məhrusə-yi İran]])</small>, 1 nəfəri <small>(1 nəfər kişi olmaqla 1 ailə)</small> isə Osmanlıdan <small>(rəsmi adı: [[Osmanlı İmperiyası|Devlet-i Aliyye-i Osmaniye]])</small> köçürülmüşdü.<ref name="стр. 615-618" /> 1869-cu il əhalinin kameral sayımına görə [[İrəvan quberniyası]]nın, [[Naxçıvan qəzası]]na daxil olan Keşişkənddə ''73 tüstü''dən ibarət ermənilər məskunlaşmışdı.<ref name="стр. 16">Напечатано по распоряжению Военно-учёного комитета. Типография Товарищества "Общественная польза", по Мойке, у Круглого рынка, № 5. Эриванский губернский статистический комитет, '''Список населенных мест Эриванской губернии по данным камеральной переписи 1869 года''' . Санкт-Петербург, 1872 год, стр. 16</ref> 1873-cü ilin kameral siyahıyaalınmasına əsasən [[İrəvan quberniyası]]nın [[Şərur-Dərələyəz qəzası]]nda, Başkəndçay dərəsi yaxınlığında yerləşən və dövlət xəzinəsinə məxsus Keşişkənd kəndində 94 evdə 450 nəfəri kişilər, 349 nəfəri qadınlar olmaqla toplam 799 nəfər qriqoryan ermənilər yaşayırdılar.<ref name="камеральное описание-1873">Сборник сведений о Кавказе. Том V, изданный под редакцией главного редактора Кавказского Статистического Комитета Николайа Карловича Зейдлица. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год. '''Списки населенных мест Кавказского края. Часть I.''' Губернии: Эриванская, Кутаисская, Бакинская, Ставропольская и Терская область. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год. Эриванская губерния. Списки населенных мест по сведениям 1873-го (примечание: Терская область по сведениям 1874-го) года. Изданы Кавказским Статистическим Комитетом при Главном Управлении Наместника Кавказского. Составлен главным редактором Комитета Н.К. Зейдлицем. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год.Печатано с разрешения Его Императорское Высочество Наместника Кавказского. Таблицы (Без [https://ru.wikipedia.org/wiki/Пагинация пагинации] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220525160514/https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F |date=2022-05-25 }})…Эриванская губерния, Шаруро-Даралагезский уезд, населенный пункт под номером 760</ref> 14 may–17 dekabr 1886-cı ildə ailələr üzrə aparılmış kameral siyahıyaalmaya əsasən [[İrəvan quberniyası]], [[Şərur-Dərələyəz qəzası]], II şöbənin (Dərləyəz şöbəsi), Keşişkənd kənd cəmiyyəti tərkibinə daxil olan və onun iznibati-mərkəzi olan Keşişkənd kəndində 121 evdə (təsərrüfatda)<ref name="стр. 72">''"Памятная книжка Эриванской губернии на 1906 год"''. Отдел третий, стр. 72</ref> ermənilərdən ibarət 1.034 nəfər (556 nəfəri kişilər, 478 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.<ref name="посемейные списки-1886">''"Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлеченных из посемейных списков 1886 г."'' Изд. по распоряжению главноначальствующего гражд. частью на Кавказе Завкавк. стат. ком. — 1893 (Без [https://ru.wikipedia.org/wiki/Пагинация пагинации] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220525160514/https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F |date=2022-05-25 }})…Эриванская губерния, Шаруро-Даралагезский уезд, населенный пункт под номером 1017</ref> Burada ermənilərlə yanaşı 1897-ci ildə 3 nəfər, 1922-ci ildə 11 nəfər, 1926-cı ildə 21<ref>Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://ethno-kavkaz.narod.ru/daralagiaz26.html Население Даралагязского уезда по переписи 1926-го года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120402095727/http://ethno-kavkaz.narod.ru/daralagiaz26.html |date=2012-04-02 }}</ref> nəfər, 1931-ci ildə 5 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.<ref name="Զավեն Կորկոտյան.">Коркотян З. [https://www.avetruthbooks.com/2017/10/zaven-kotkotyan-naselenie-sovetskoi-armenii-za-poslenie-sto-let-1831-1931-1932.html Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220331202402/https://www.avetruthbooks.com/2017/10/zaven-kotkotyan-naselenie-sovetskoi-armenii-za-poslenie-sto-let-1831-1931-1932.html |date=2022-03-31 }}. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932, с. 92–93, 162–163</ref> 1940-cı illərdə rayon mərkəzindən azərbaycanlılar qovulmuşdur.<ref name="İB-187" /> İndi burada yalnız ermənilər yaşayır.<ref name="İB-187" />

⚫
Osmanlı İmperiyası tərəfindən 1727-ci ildə tərtib edilmiş "Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri"nə görə (əlyazmada səh. 282) İrəvan əyalətinin tərkibinə daxil olan Naxçıvan sancağının Dərələyəz nahiyəsinə tabe olan "Keşiş kəndi"ndə 2 qeyri-müsəlman kişi vergi (illik toplam 3880 ağça) ödəyən var idi.<small><ref>Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri : 9 məhərrəm 1140 (27 avqust 1727) / II nəşr. Tərcümə edənlər: [[Ziya Bünyadov|Ziya Musa oğlu Bünyadov]] və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı) ; araşdırma, qeyd və şərhlərin müəllifi Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı); [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]] [[Şərqşünaslıq İnstitutu|akademik Z.M.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu]]. Bakı, "Elm" nəşriyyatı, [[2001]], səh. 188; ISBN 5-8066-1317-8 </ref></small> Erməni əsilli əhalisi 1829–1830-cu illərdə [[Rusiya İmperiyası]] tərəfindən bura Xoy və Salmasdan köçürülmüşdürlər.<small><ref name="էջ 71-72"></ref><ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi"></ref></small> [[İvan Şopen|İvan İvanoviç Şopen]]in rəhbərliyi ilə 1829-cu ilin aprel ayında başladılmış və 1832-ci ilin may ayında sona çatdırılmış əhalinin kameral siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən [[Erməni vilayəti]]nin Naxçıvan əyalətinin Dərələyəz mahalında <small>(Şopenin siyahısında 78 kəndi əhatə edir)</small> yerləşən "Keşişkəndi" adlanan yaşayış məntəqəsində 57 ailədə 170 nəfəri kişilər, 162 nəfəri isə qadınlar olmaqla 332 nəfər erməni yaşayırdı.<ref name="стр. 615-618">Шопен Иван Иванович. "[http://books.google.ru/books?id=uzIpAAAAYAAJ&hl=ru&pg=RA1-PA640#v=onepage&q&f=falseИсторический '''Памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи'''.]" Санкт-Петербург, Издательство: Типография Императорской Академии Наук, 1852 г. Оглавление: Часть III, Отделение III. Народонаселение, Глава шестая. Народонаселение, 2. Число народонаселение в настоящее время, Таблица народонаселения Армянской области, стр. 615-618</ref> Onlardan 331 nəfəri <small>(169 nəfəri kişilər, 162 nəfəri qadınlar olmaqla 56 ailə)</small> İrandan <small>(rəsmi adı: [[Qacarlar|Məmalik-i Məhrusə-yi İran]])</small>, 1 nəfəri <small>(1 nəfər kişi olmaqla 1 ailə)</small> isə Osmanlıdan <small>(rəsmi adı: [[Osmanlı İmperiyası|Devlet-i Aliyye-i Osmaniye]])</small> köçürülmüşdü.<ref name="стр. 615-618"></ref> 1869-cu il əhalinin kameral sayımına görə [[İrəvan quberniyası]]nın, [[Naxçıvan qəzası]]na daxil olan Keşişkənddə ''73 tüstü''dən ibarət ermənilər məskunlaşmışdı.<ref name="стр. 16">Напечатано по распоряжению Военно-учёного комитета. Типография Товарищества "Общественная польза", по Мойке, у Круглого рынка, № 5. Эриванский губернский статистический комитет, '''Список населенных мест Эриванской губернии по данным камеральной переписи 1869 года''' . Санкт-Петербург, 1872 год, стр. 16</ref> 1873-cü ilin kameral siyahıyaalınmasına əsasən [[İrəvan quberniyası]]nın [[Şərur-Dərələyəz qəzası]]nda, Başkəndçay dərəsi yaxınlığında yerləşən və dövlət xəzinəsinə məxsus Keşişkənd kəndində 94 evdə 450 nəfəri kişilər, 349 nəfəri qadınlar olmaqla toplam 799 nəfər qriqoryan ermənilər yaşayırdılar.<ref name="камеральное описание-1873">Сборник сведений о Кавказе. Том V, изданный под редакцией главного редактора Кавказского Статистического Комитета Николайа Карловича Зейдлица. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год. '''Списки населенных мест Кавказского края. Часть I.''' Губернии: Эриванская, Кутаисская, Бакинская, Ставропольская и Терская область. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год. Эриванская губерния. Списки населенных мест по сведениям 1873-го <small>(примечание: Терская область по сведениям 1874-го)</small> года. Изданы Кавказским Статистическим Комитетом при Главном Управлении Наместника Кавказского. Составлен главным редактором Комитета Н.К. Зейдлицем. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год.Печатано с разрешения Его Императорское Высочество Наместника Кавказского. Таблицы (Без [https://ru.wikipedia.org/wiki/Пагинация пагинации])...Эриванская губерния, Шаруро-Даралагезский уезд, населенный пункт под номером 760</ref> 14 may–17 dekabr [[1886-cı il]]də ailələr üzrə aparılmış kameral siyahıyaalmaya əsasən [[İrəvan quberniyası]], [[Şərur-Dərələyəz qəzası]], II şöbənin (Dərləyəz şöbəsi), Keşişkənd kənd cəmiyyəti tərkibinə daxil olan və onun iznibati-mərkəzi olan Keşişkənd kəndində 121 evdə (təsərrüfatda)<small><ref name="стр. 72">''"Памятная книжка Эриванской губернии на 1906 год"''. Отдел третий, стр. 72</ref></small> ermənilərdən ibarət 1.034 nəfər (556 nəfəri kişilər, 478 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.<ref name="посемейные списки-1886">''"Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлеченных из посемейных списков 1886 г."'' Изд. по распоряжению главноначальствующего гражд. частью на Кавказе Завкавк. стат. ком. - 1893 (Без [https://ru.wikipedia.org/wiki/Пагинация пагинации])...Эриванская губерния, Шаруро-Даралагезский уезд, населенный пункт под номером 1017</ref> Burada ermənilərlə yanaşı 1897-ci ildə 3 nəfər, 1922-ci ildə 11 nəfər, 1926-cı ildə 21<small><ref>Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://ethno-kavkaz.narod.ru/daralagiaz26.html Население Даралагязского уезда по переписи 1926-го года]</ref></small> nəfər, 1931-ci ildə 5 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.<ref name="Զավեն Կորկոտյան.">Զավեն Կորկոտյան. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը. (1831-1931), Յերևան, 1932. Завен Коркодян. '''Население советской Армении за последние сто лет (1831-1931)'''. Ереван, (на армянском языке), 1932, стр. 92-93, 162-163</ref> 1940-cı illərdə rayon mərkəzindən azərbaycanlılar qovulmuşdur.<small><ref name="İB-187"></ref></small> İndi burada yalnız ermənilər yaşayır.<small><ref name="İB-187"></ref></small>

⚫
''"Keşişkənd yaşayış məntəqəsi"''ndə əhali sayının dəyişilməsi:<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>


⚫
''"Keşişkənd yaşayış məntəqəsi"''ndə əhali sayının dəyişilməsi:<ref name="էջ 71-72" />
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! İl
! İl
| [[1831]]
| 1831
| [[1873]]
| 1873
| [[1886]]
| 1886
| [[1897]]
| 1897
| [[1926]]
| 1926
| [[1931]]
| 1931
| [[1939]]
| 1939
| [[1959]]
| 1959
| [[1980]]
| 1980
| [[2001]]
| 2001
| [[2004]]
| 2004
| [[2009]]
| 2009
|-
|-
! Əhali
! Əhali
| 332<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 332<ref name="էջ 71-72" />
| 799<small><ref name="камеральное описание-1873"></ref></small>
| 799<ref name="камеральное описание-1873" />
| 1 034<small><ref name="посемейные списки-1886"></ref></small>
| 1 034<ref name="посемейные списки-1886" />
| 1 307<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 1 307<ref name="էջ 71-72" />
| 1 583<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 1 583<ref name="էջ 71-72" />
| 1 890<small><ref>1 oktyabr 1931-ci ilə olan inzibati bölgüyə əsasən Dərələyəz rayonunun inzibati mərkəzi olan şəhər tipli Keşişkənd qəsəbəsində 1 yanvar 1931-ci il tarixinə 1890 nəfər əhali yaşayırdı. (İstinad olaraq bax: Центральный Исполнительный Комитет Союза ССР, Всероссийский центральный исполнительный комитет. ''"Административно-территориальное деление союза ССР (Районы и города СССР)"''. Издательство "Власть Советов" при Президиуме ВЦИК Москва, 1931, страницы 237)</ref></small>
| 1 890<ref>1 oktyabr 1931-ci ilə olan inzibati bölgüyə əsasən Dərələyəz rayonunun inzibati mərkəzi olan şəhər tipli Keşişkənd qəsəbəsində 1 yanvar 1931-ci il tarixinə 1890 nəfər əhali yaşayırdı. (İstinad olaraq bax: Центральный Исполнительный Комитет Союза ССР, Всероссийский центральный исполнительный комитет. ''"Административно-территориальное деление союза ССР (Районы и города СССР)"''. Издательство "Власть Советов" при Президиуме ВЦИК Москва, 1931, страницы 237)</ref>
| 2 567<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 2 567<ref name="էջ 71-72" />
| 3 567<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 3 567<ref name="էջ 71-72" />
| 7 053<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 7 053<ref name="էջ 71-72" />
| 8 178<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 8 178<ref name="էջ 71-72" />
| 8 200<small><ref name="էջ 71-72"></ref></small>
| 8 200<ref name="էջ 71-72" />
| 9 394<small><ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi"></ref></small>
| 9 394<ref name="Yeğeqnadzor bələdiyyəsi" />
|-
|-
|}
|}


== Mədəniyyət ==
== Mədəniyyət ==

=== Memarlıq ===
=== Memarlıq ===
[[Şəkil:Yeghegnadzor landscape1.jpg|800px|thumb|center|Keşişkəndin mənzərəsi, 2011-ci il]]
[[Fayl:Yeghegnadzor landscape1.jpg|800px|thumb|center|Keşişkəndin mənzərəsi, 2011-ci il]]


== Mənbə ==
== Mənbə ==
* Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. ''"Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года"'', Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, 90 стр.
* Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. ''"Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года"'', Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, 90 стр.
* [[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы.]] V ҹилд: Италиja – Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксиjасы, 1981, сəhифə 101.
* [[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы.]] V ҹилд: Италиja – Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксиjaсы, 1981, cəhифə 101.
* Историческая география Западного Азербайджана (Дополненное, переработанное издание на русском языке). Составитель: Асадов Сабир Джалал оглы. Научный редактор: Будагов Будаг Абдулали оглы. С азербайджанского языка перевели: А. С. Шакирзаде, Э. Абаскулиев, К. Дж. Асадов. Баку: издательство «Азербайджан», 315 стр.
* Историческая география Западного Азербайджана (Дополненное, переработанное издание на русском языке). Составитель: Асадов Сабир Джалал оглы. Научный редактор: Будагов Будаг Абдулали оглы. С азербайджанского языка перевели: А. С. Шакирзаде, Э. Абаскулиев, К. Дж. Асадов. Баку: издательство "Азербайджан", 315 стр.
* [http://vdzor.gov.am Vayoc dzor mərzi mərzbanlığının rəsmi veb-saytı] {{hy}}
* [http://vdzor.gov.am Vayoc dzor mərzi mərzbanlığının rəsmi veb-saytı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150526010130/http://vdzor.gov.am/ |date=2015-05-26 }} {{hy}}
* [https://web.archive.org/web/20151127113035/https://behruzmelikov.files.wordpress.com/2013/11/qerbi-azerbaycanin-turk-menseli-toponimleri.pdf Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri]. Müəllif: [[İbrahim Bayramov|İbrahim Məhəmməd oğlu Bayramov]]. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, [[2002]], 696 səh. ISBN 5806614522
* [https://web.archive.org/save/http://www.ebooks.az/download/pe14UjKT.pdf PDF versiyası]. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: [[İbrahim Bayramov|İ. M. Bayramov]]; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Reflist|4}}
{{Ermənistan şəhərləri}}

{{Dərələyəz kəndləri}}
{{Dərələyəz kəndləri}}
{{Qərbi Azərbaycan}}
{{Qərbi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Qərbi Azərbaycan]]
[[Kateqoriya:Dərələyəz mahalı]]
[[Kateqoriya:Dərələyəz mahalı]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Vayoc dzor mərzinin yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Vayots dzor mərzinin yaşayış məntəqələri]]

Səhifəsinin 14:51, 27 iyul 2023 tarixinə olan son versiyası

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Keşişkənd.
Şəhər
Yeğeqnadzor
39°46′ şm. e. 45°21′ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub V əsr
Sahəsi
  • 27 km²
Mərkəzin hündürlüyü 1.194 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 7.633 nəf. (2006)
Rəsmi dili
Digər
yeghegnadzor.am
Yeğeqnadzor xəritədə
Yeğeqnadzor
Yeğeqnadzor
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Qafqaz regionunun baş xəritəsi, Keşişkənd 1858-ci il

Yeğeqnadzor[1][2] — Ermənistan Respublikasında, Başkənd çayı yaxınlığında şəhər, 1995-cil ildən Vayoc dzor mərzinin inzibati mərkəzi. Rəsmi olaraq 3 yanvar 1935-ci ilədək "Keşişkənd"[3], 1935–1957-ci illərdə "Mikoyan", 1957-ci ildən (Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 6 dekabr, 1957-ci il tarixli fərmanı ilə)[4] isə "Yeğeqnadzor" (erm. Եղեգնաձոր; erməni dilində mənası: "Qamışlı dərə")[4] adlanır.[5][6] 7 noyabr 1995-ci il tarixində Ermənistan Respublikası Milli Məclisinin qəbul etdiyi və 4 dekabr 1995-ci ildə Ermənistan Respublikasının prezidenti Levon Ter-Petrosyanın təsdiq etdiyi "Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında Qanunu"na əsasən "Yeğeqnadzor bələdiyyəsi"ni təşkil edir.[7] Bələdiyyənin ərazisi 2.642 hektar və ya 0.2642 km²-dir.[8]

Etimologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dərələyəz mahalında heç kim bu qəsəbə adına Keşişkənd demirdi, hamı buna "Keşkənd" və ya "Keşkəndi" deyirdi.[9] Toponim qədim türk dilində "keçid, bərə, körpü" mənasında işlənən keçiş (sözün birinci hecasındakı "ç" səsi, "ş" səsi ilə əvəzlənərək söz keşiş formasını alıb. Azərbaycan dilində ç→ş səs əvəzlənməsi qanunauyğun haldır) sözü ilə[10], türk dilində "şəhər", "yaşayış məntəqəsi" mənasında işlənən kənd sözünün[11][12] birləşməsindən əmələ gəlmişdir.[4] Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.[4]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Keşişkənd" adı 1728-ci ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində toponim kimi qeyd edilmişdir. Erməni müəlliflərin iddiasına əsasən yaşayış məntəqəsinin adı ilk dəfə V əsrdə xatırlanır.[13] İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında (İndi Ararat rayonunda) kənd adı[14][15]. 1727-ci ilə aid mənbədə Keşiş kimidir[16] Onda orada cəmi 2 erməni ailəsi yaşayırdı. 1931–1935-ci illərdə Keşişkənd inzibati rayonunun mərkəzi olmuşdur. 1935-ci ildə kənd Mikoyan, 1957-ci ildə ermənicə Yexeqnadzor adlandırılmışdır.Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Јеғегнадзор // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.

Coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Keşişkənd İrəvan şəhərindən 120 km cənub-şərqdə, Başkənd çayının yaxınlığında[4], Şordərə dərəsinin 2.5 km-liyində[4], dəniz səviyyəsindən 1240 m (digər məlumata görə 1250 m)[8] hündürlükdə yerləşir.[17] Ətrafında ən yaxın yaşayış məntəqələri Ortakənd, Başkənd, Qoytul, Ayarlı və Malişka kəndləridir.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ermənistan Respublikası Milli Statistika Xidmətinin 1 iyul 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumatına əsasən bələdiyyənin əhalisi 7.8 min nəfərdir.[18] Osmanlı İmperiyası tərəfindən 1727-ci ildə tərtib edilmiş "Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri"nə görə (əlyazmada səh. 282) İrəvan əyalətinin tərkibinə daxil olan Naxçıvan sancağının Dərələyəz nahiyəsinə tabe olan "Keşiş kəndi"ndə 2 qeyri-müsəlman kişi vergi (illik toplam 3880 ağça) ödəyən var idi.[19] Erməni əsilli əhalisi 1829–1830-cu illərdə Rusiya imperiyası tərəfindən bura Xoy və Salmasdan köçürülmüşdürlər.[8][17] İvan İvanoviç Şopenin rəhbərliyi ilə 1829-cu ilin aprel ayında başladılmış və 1832-ci ilin may ayında sona çatdırılmış əhalinin kameral siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən Erməni vilayətinin Naxçıvan əyalətinin Dərələyəz mahalında (Şopenin siyahısında 78 kəndi əhatə edir) yerləşən "Keşişkəndi" adlanan yaşayış məntəqəsində 57 ailədə 170 nəfəri kişilər, 162 nəfəri isə qadınlar olmaqla 332 nəfər erməni yaşayırdı.[20] Onlardan 331 nəfəri (169 nəfəri kişilər, 162 nəfəri qadınlar olmaqla 56 ailə) İrandan (rəsmi adı: Məmalik-i Məhrusə-yi İran), 1 nəfəri (1 nəfər kişi olmaqla 1 ailə) isə Osmanlıdan (rəsmi adı: Devlet-i Aliyye-i Osmaniye) köçürülmüşdü.[20] 1869-cu il əhalinin kameral sayımına görə İrəvan quberniyasının, Naxçıvan qəzasına daxil olan Keşişkənddə 73 tüstüdən ibarət ermənilər məskunlaşmışdı.[21] 1873-cü ilin kameral siyahıyaalınmasına əsasən İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, Başkəndçay dərəsi yaxınlığında yerləşən və dövlət xəzinəsinə məxsus Keşişkənd kəndində 94 evdə 450 nəfəri kişilər, 349 nəfəri qadınlar olmaqla toplam 799 nəfər qriqoryan ermənilər yaşayırdılar.[22] 14 may–17 dekabr 1886-cı ildə ailələr üzrə aparılmış kameral siyahıyaalmaya əsasən İrəvan quberniyası, Şərur-Dərələyəz qəzası, II şöbənin (Dərləyəz şöbəsi), Keşişkənd kənd cəmiyyəti tərkibinə daxil olan və onun iznibati-mərkəzi olan Keşişkənd kəndində 121 evdə (təsərrüfatda)[23] ermənilərdən ibarət 1.034 nəfər (556 nəfəri kişilər, 478 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.[24] Burada ermənilərlə yanaşı 1897-ci ildə 3 nəfər, 1922-ci ildə 11 nəfər, 1926-cı ildə 21[25] nəfər, 1931-ci ildə 5 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.[26] 1940-cı illərdə rayon mərkəzindən azərbaycanlılar qovulmuşdur.[4] İndi burada yalnız ermənilər yaşayır.[4]

"Keşişkənd yaşayış məntəqəsi"ndə əhali sayının dəyişilməsi:[17]

İl 1831 1873 1886 1897 1926 1931 1939 1959 1980 2001 2004 2009
Əhali 332[17] 799[22] 1 034[24] 1 307[17] 1 583[17] 1 890[27] 2 567[17] 3 567[17] 7 053[17] 8 178[17] 8 200[17] 9 394[8]

Mədəniyyət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Memarlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Keşişkəndin mənzərəsi, 2011-ci il

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. "Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года", Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, 90 стр.
  • Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы. V ҹилд: Италиja – Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксиjaсы, 1981, cəhифə 101.
  • Историческая география Западного Азербайджана (Дополненное, переработанное издание на русском языке). Составитель: Асадов Сабир Джалал оглы. Научный редактор: Будагов Будаг Абдулали оглы. С азербайджанского языка перевели: А. С. Шакирзаде, Э. Абаскулиев, К. Дж. Асадов. Баку: издательство "Азербайджан", 315 стр.
  • Vayoc dzor mərzi mərzbanlığının rəsmi veb-saytı Arxivləşdirilib 2015-05-26 at the Wayback Machine  (erm.)
  • PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Јеғегнадзор // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. V ҹилд: Италија—Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1981. С. 101.
  2. ↑ Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının Fiziki Arxivləşdirilib 2016-08-12 at the Wayback Machine və Siyasi Arxivləşdirilib 2017-05-10 at the Wayback Machine xəritələri
  3. ↑ Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года, Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, стр. 76
  4. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri". İbrahim Məhəmməd oğlu Bayramov (müəllif). Bakı, "Elm" nəşriyyatı, 2002, səh. 187
  5. ↑ Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. "Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года", Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, стр. 76
  6. ↑ Rediscovering Armenia: An Archaeological/Touristic Gazetteer and Map Set for the Historical Monuments of Armenia. By Brady Kiesling, July 1999, page 68
  7. ↑ Национальное Собрания Республики Армения: Закон Республики Армения "Об административно-территориальном делении Республики Армения". Принят 07.11.1995. Подписан Президентом Республики Армения Л. Тер-Петросяном 04 декабря 1995 года, гор. Ереван С-062–1.-ЗР-18 Arxivləşdirilib 2015-07-15 at the Wayback Machine
  8. ↑ 1 2 3 4 Vayoc dzor mərzi mərzbanlığının rəsmi veb-saytında "Yeğeqnadzor bələdiyyəsi" haqqında qısa məlumatlar Arxivləşdirilib 2014-08-08 at the Wayback Machine  (erm.) — yoxlanılıb: 03.12.2014
  9. ↑ Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997, səh. 220
  10. ↑ Древнетюркский словарь. Редакторы: В. М. Наделяев, Д. М. Насилов, Э. Р. Тенишев и А. М. Щербак; Академия Наук СССР Институт Языкознания. Ленинград: Издательство "Наука" Ленинградское отделение, 1969, стр. 291
  11. ↑ Древнетюркский словарь. Редакторы: В. М. Наделяев, Д. М. Насилов, Э. Р. Тенишев и А. М. Щербак; Академия Наук СССР Институт Языкознания. Ленинград: Издательство "Наука" Ленинградское отделение, 1969, стр. 290
  12. ↑ Эдуа́рд Мака́рович Мурза́ев. Словарь народных географических терминов, Москва, "Мысль", 1984, стр. 270
  13. ↑ "Памятники культуры Азизбековского района". О. С. Егиазарян ; ред. Н. Асрамян, В. Арутюнян ; Управление по делам архитектуры при Совете Министров Армянской ССР . Ереван, Госиздат: Айпетрат, 1955, стр. 45
  14. ↑ Обозрение Российских владений за Кавказом. Спб., 1836. .
  15. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913. .
  16. ↑ [Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri (27 avqust 1727). Giriş və tərcümənin müəllifləri Ziya Bünyadov və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı). Bakı, 1997 Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri (27 avqust 1727). Giriş və tərcümənin müəllifləri Ziya Bünyadov və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı). Bakı, 1997] (#bad_url) (#bare_url_missing_title). İstifadə tarixi: 22 noyabr 2022.
  17. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 71–72 // ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտե "Գեոդեզիայի և Քարտեզագրության կենտրոն" ՊՈԱԿ Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան. Երևան – 2008
  18. ↑ Հայաստանի Հանրապետության Ազգային վիճակագրության ծառայություն: Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ, էջ 6 Arxivləşdirilib 2016-02-16 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 1.8.2014
  19. ↑ Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri: 9 məhərrəm 1140 (27 avqust 1727) / II nəşr. Tərcümə edənlər: Ziya Musa oğlu Bünyadov və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı); araşdırma, qeyd və şərhlərin müəllifi Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı); AMEA akademik Z. M. Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu. Bakı, "Elm" nəşriyyatı, 2001, səh. 188; ISBN 5-8066-1317-8
  20. ↑ 1 2 Шопен Иван Иванович. "Памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine" Санкт-Петербург, Издательство: Типография Императорской Академии Наук, 1852 г. Оглавление: Часть III, Отделение III. Народонаселение, Глава шестая. Народонаселение, 2. Число народонаселение в настоящее время, Таблица народонаселения Армянской области, стр. 615–618
  21. ↑ Напечатано по распоряжению Военно-учёного комитета. Типография Товарищества "Общественная польза", по Мойке, у Круглого рынка, № 5. Эриванский губернский статистический комитет, Список населенных мест Эриванской губернии по данным камеральной переписи 1869 года . Санкт-Петербург, 1872 год, стр. 16
  22. ↑ 1 2 Сборник сведений о Кавказе. Том V, изданный под редакцией главного редактора Кавказского Статистического Комитета Николайа Карловича Зейдлица. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год. Списки населенных мест Кавказского края. Часть I. Губернии: Эриванская, Кутаисская, Бакинская, Ставропольская и Терская область. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год. Эриванская губерния. Списки населенных мест по сведениям 1873-го (примечание: Терская область по сведениям 1874-го) года. Изданы Кавказским Статистическим Комитетом при Главном Управлении Наместника Кавказского. Составлен главным редактором Комитета Н.К. Зейдлицем. Тифлис, Типография Главного Управления Наместника Кавказского, 1879 год.Печатано с разрешения Его Императорское Высочество Наместника Кавказского. Таблицы (Без пагинации Arxivləşdirilib 2022-05-25 at the Wayback Machine)…Эриванская губерния, Шаруро-Даралагезский уезд, населенный пункт под номером 760
  23. ↑ "Памятная книжка Эриванской губернии на 1906 год". Отдел третий, стр. 72
  24. ↑ 1 2 "Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлеченных из посемейных списков 1886 г." Изд. по распоряжению главноначальствующего гражд. частью на Кавказе Завкавк. стат. ком. — 1893 (Без пагинации Arxivləşdirilib 2022-05-25 at the Wayback Machine)…Эриванская губерния, Шаруро-Даралагезский уезд, населенный пункт под номером 1017
  25. ↑ Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Население Даралагязского уезда по переписи 1926-го года Arxivləşdirilib 2012-04-02 at the Wayback Machine
  26. ↑ Коркотян З. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) Arxivləşdirilib 2022-03-31 at the Wayback Machine. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932, с. 92–93, 162–163
  27. ↑ 1 oktyabr 1931-ci ilə olan inzibati bölgüyə əsasən Dərələyəz rayonunun inzibati mərkəzi olan şəhər tipli Keşişkənd qəsəbəsində 1 yanvar 1931-ci il tarixinə 1890 nəfər əhali yaşayırdı. (İstinad olaraq bax: Центральный Исполнительный Комитет Союза ССР, Всероссийский центральный исполнительный комитет. "Административно-территориальное деление союза ССР (Районы и города СССР)". Издательство "Власть Советов" при Президиуме ВЦИК Москва, 1931, страницы 237)
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Yeğeqnadzor&oldid=7138038"