Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ADLANMANC

    is. məh. 1. Dar dərə, çay və yarğanlar üzərindən atılan kiçik körpü. 2. Çəpər yolu, çəpərin üstündən keçən yol

    Tam oxu »
  • ADLI

    sif. 1. Müəyyən adı olan, …adında. Birdən tələbələrdən Merac adlısı bərkdən qışqırdı. Ə.Vəliyev. Komandir, Əliyev adlı bir azərbaycanlı kapitan idi

    Tam oxu »
  • ADLI-SANLI

    sif. 1. Hər hansı bir sahədə öz fəaliyyəti ilə ad qazanmış, tanınmış, şöhrət tapmış. Ölkəmizin adlı-sanlı adamları

    Tam oxu »
  • ADLIQ

    adlıq hal qram. – kim, nə sualına cavab olan hal

    Tam oxu »
  • ADMİRÁL

    is. [ər. əmirülbəhr – “dəniz əmiri” sözündən] Bütün dövlətlərdə qəbul edilmiş hərbi dəniz donanmasında yüksək rütbə

    Tam oxu »
  • ADMİRALLIQ

    is. 1. Admiral rütbəsi. 2. köhn. Hərbi donanmanı idarə edən ali orqan

    Tam oxu »
  • ADNA

    is. Cümə axşamı, həftənin dördüncü günü. Adna günü. Adına axşamları. – Burada oğlan anası qudasına cavab verəcək ki, biz adına günü toy başlayırıq

    Tam oxu »
  • ÁDRES

    [fr.] 1. Bir şəxsə, ya idarəyə göndərilən məktub və s.-nin üstündə həmin şəxsin yaşadığı, yaxud idarənin olduğu yeri və adını göstərən yazı; ünvan

    Tam oxu »
  • ADRESÁT

    [fr.] Adına məktub, teleqram və s. göndərilən şəxs

    Tam oxu »
  • ADSIZ

    sif. 1. Adı olmayan. Adsız ada. Adsız yerlər. // Adı məlum olmayan. Deyir yana-yana adsız bir cisim: Günəş haqqımızı tapdayır bizim! M

    Tam oxu »
  • ADSIZ-SANSIZ

    sif. Adı-sanı olmayan, tanınmayan, heç bir cəhətdən məşhur olmayan, adi. Adsız-sansız adam. – Amma indi ikinci dəfə onu xəcil edən bu adam o vaxtkı ad

    Tam oxu »
  • ADSIZLIQ

    “Adsız”dan mücər

    Tam oxu »
  • ADVOKÁT

    is. [lat.] hüq. Məhkəmədə bir tərəfə xidmət göstərən hüquqşünas. bax vəkil 2-ci mənada. Sat var-yoxunu, advokata ver neçə xələt; Puç ol hələ-həlbət

    Tam oxu »
  • ADVOKATLIQ

    bax vəkillik. Rusiyada övrətlərə izn var idi ki, teleqrafxanalarda və dəmiryollarda qulluq etsinlər. İndi onlara ixtiyar verilib ki, vəkillik, yəni ad

    Tam oxu »
  • ADYÁL

    is. [əsli rus.] Yun və ya iplikdən toxunma birqat yorğan. Nəriman gah adyal üstünə atılmış sədəfli tara, gah bu saat ayrılmalı olduğu babasına baxır…

    Tam oxu »
  • ADYUTÁNT

    is. [əsli lat.] hərb. Hərbi hissə komandirinin tapşırığını icra edən, yaxud qərargah işlərini icra edən hərbi qulluqçu

    Tam oxu »
  • ADYUTANTLIQ

    is. Adyutant vəzifəsi və işi

    Tam oxu »
  • AERO...

    [yun.] Mürəkkəb sözlərin əvvəlində həmin sözlərin havaya, havada uçuşa, aviasiyaya aid olduğunu bildirir; məs

    Tam oxu »
  • AERODİNAMİ́K

    sif. Aerodinamikaya aid olan, xas olan. Aerodinamik tədqiqat. Cisimlər havada hərəkət etdikdə aerodinamik qüvvə əmələ gəlir

    Tam oxu »
  • AERODİNÁMİKA

    [yun.] Havanın və digər qazların hərəkətindən, habelə qazların, onların içində olan cisimlərə təsirindən bəhs edən elm

    Tam oxu »
  • AERODRÓM

    [yun.] Təyyarələrin və ya başqa uçucu aparatların havaya qalxması, enməsi və durması, habelə onların uçuşunu təmin etmək üçün müvafiq tikililəri olan

    Tam oxu »
  • AEROFOTOQRÁFİYA

    [yun.] Təyyarədən bir yerin fotoşəklini çəkmə. Aerofotoqrafiya hava kəşfiyyatında xüsusilə əhəmiyyətli rol oynayır

    Tam oxu »
  • AEROXİZƏK

    is. [yun. aero və xizək] Propeller vasitəsilə hərəkət edən xizək

    Tam oxu »
  • AEROKLÚB

    [yun. aero və ing. klub] Təyyarəçilik ilə maraqlanan və ya məşğul olan şəxslərin ictimai təşkilatı (klubu)

    Tam oxu »
  • AEROLÓGİYA

    [rus.] Havanın üst təbəqələrinin fiziki, kimyəvi və başqa xassələrini tədqiq edən elm

    Tam oxu »
  • AERONÁVT

    [rus.] Uçucu aparatlarda havaya uçan adam

    Tam oxu »
  • AERONÁVTİKA

    [yun.] Uçucu aparatlarda havada hərəkət etmə nəzəriyyə və praktikası

    Tam oxu »
  • AEROPLÁN

    [fr.] bax təyyarə. Qəzəl olmasaydı guya İranda; İndi biz uçardıq aeroplanda. Şəhriyar

    Tam oxu »
  • AEROPÓRT

    [yun. aero və lat. port] Nəqliyyat təyyarələrinin müntəzəm uçuşlarını təmin etmək üçün lazım olan tikinti və avadanlıqla təchiz edilmiş böyük aerodrom

    Tam oxu »
  • AEROSƏPİN

    is. [yun. aero və səpin] k.t. Alçaqdan uçan təyyarələr vasitəsilə səpin

    Tam oxu »
  • AEROSTÁT

    [rus.] Balonun içində olan qazın qaldırıcı qüvvəsi sayəsində havaya qalxan havadan yüngül uçucu aparat; hava balonu

    Tam oxu »
  • AFAQ

    is. [ər. “üfüq” söz. cəmi] şair. 1. Üfüqlər. Məhtab bir şəb idi, hava mişkbar idi; Afaqə nur axardı, səma ləməzar idi

    Tam oxu »
  • AFAT

    is. [ər. “afət” söz. cəmi] bax afət 1-ci mənada. [Nəsib:] Mat-məəttəl qalmışam ki, bu nə bəladı, nəzərdi, gözdü, afatdı … nədi, bilmirəm! Mir Cəlal

    Tam oxu »
  • AFƏRİN

    nida [fars.] Tərif, təhsin ifadə edir; əhsən, mərhəba. Afərin sənə, oğlum! Afərin sizə, yaxşı işlədiniz! – Afərin hüsnünə ey fitneyi-dövran, bəri gəl

    Tam oxu »
  • AFƏT

    is. [ər.] 1. Bəla, fəlakət, bədbəxtlik, müsibət, ziyan, zərər. [Şah:] Pədərsuxtə, kəvakibin afətindən məni qorxudarsan və əlacını gizlərsən? M

    Tam oxu »
  • AFƏTZƏDƏ

    sif. [ər. afət və fars. …zədə] Bəlaya, müsibətə uğramış, fəlakətə düçar olmuş

    Tam oxu »
  • AFFAYI

    zərf [fars.] dan. Havayı, nahaq, boşuna, əbəs

    Tam oxu »
  • AFFÉKT

    [lat. affectus – ruhi həyəcan] İnsanın əhvaldan və ehtirasdan fərqli olaraq güclü, coşqun baş verən və nisbətən qısamüddətli olan emosional həyəcanı,

    Tam oxu »
  • AFFRİKÁT

    is. [lat.] dilç. İki samitin qovuşmasından yaranan yeni samit; məs.: rusca ü (t + s) və ç (t+ş)

    Tam oxu »
  • AFİ́ŞA

    [fr.] Tamaşa, konsert haqqında (divarlara vurulan) elan. Rüstəm gülüb dedi ki, buna afişa deyərlər, tamaşadan iki-üç gün qabaq yazıb divara yapışdırır

    Tam oxu »
  • AFİYƏT

    is. [ər.] köhn. Cansağlığı, sağlamlıq, səhhət. Ol bəzm idi afiyət bahari; Mən bülbüli-zari-biqərari. Füzuli

    Tam oxu »
  • AFORİ́ZM

    is. [yun.] Dərin mənalı fikri ifadə edən sabit söz birləşməsi və ya cümlə; hikmətli söz. Nizaminin aforizmləri

    Tam oxu »
  • AFORİZMLİ

    sif. Aforizmlərlə dolu olan. Nizaminin aforizmli şeirləri

    Tam oxu »
  • AFRİKALI

    sif. Afrikada yaşayan, Afrika əhli

    Tam oxu »
  • AFTAB

    is. [fars.] şair. Günəş. Cam içrə mey ki, dairə salmış hübab ona; Ayinədir ki, əks salır afitab ona. Füzuli

    Tam oxu »
  • AFTABA

    [fars.] bax aftafa. Görürsən ki, elə hey çay başıaşağı o tərəfdə-bu tərəfdə əllərində aftaba və başlarında əmmamə ağalar düzülüb çömbəliblər

    Tam oxu »
  • AFTAFA

    is. Lüləyi və qulpu olan su qabı; lüləyin. Səriyyə tas və aftafanı gətirib mübaşir Məmmədin … əllərinə su tökdü

    Tam oxu »
  • AFTAFA-LƏYƏN

    is. Aftafa ilə ləyəndən ibarət yuyunma ləvazimatı. Yenə aftafaləyən gəldi, isti su və sabunla əllər və ağızlar yuyulub silindi

    Tam oxu »
  • AGAH

    [fars.] Xəbərdar. İnanma gər desə rəmmal sirri-qeybə agahəm; Dəhanın sirrinə yüz kərrə iczin etiraf eylər

    Tam oxu »
  • AGAHLIQ

    is. Xəbərdarlıq

    Tam oxu »