nida. 1. Təəccüb, təəssüf, arzu, həsrət və başqa hissləri bildirir (bəzən təkrar şəklində işlənir). Ax, az qala yadımdan çıxmışdı
is. Tüpürmə, bəlğəm gətirmə
is. Heyifsilənmə, sızlama, inləmə; inilti. Səttarzadə Gəldiyevin ax-ufunu, vurnuxduğunu gördü. Mir Cəlal
bax ah-vay
f.sif. 1. bax axar 1-ci mənada. [Salam] lal axan kəhriz suyundan ovuc dolusu içdi. Mir Cəlal. 2. məc
1. sif. Daim axan (axmaz əksi). Axar su. Axar çay. Axar bulaq. – Sevgili bir çoban, on bir yaşında; Düdük çalır axar sular başında
is. 1. Hər tərəfi açıq və xoş mənzərəli yer, göz işlədikcə görünən yer; mənzərə. Əlli beş evdən ibarət olan bu kəndin çox gözəl və qəşəng axar-baxarı
sif. Hər tərəfi açıq və xoş mənzərəli. Alaçığımız obadan bir az uzaq, atamın bəyəndiyi axar-baxarlı gözəl bir yerdə quruldu
sif. 1. xüs. Hərəkət zamanı havanın müqavimətinə daha az məruz qalmaq üçün müvafiq bir formada düzəldilmiş (avtomobil, təyyarə haqqında)
is. 1. Qərarsızlıq, səbatsızlıq, tez-tez dəyişmə. İşçi qüvvəsinin axarlığı. 2. məc. Səlislik, ahəngdarlıq, rəvanlıq
bax ağça
bax ağçasız
“Axmaq”dan icb
əd. Əvvəlki fikri əsaslandırmaq, yaxud bir şeyi sübut etmək, ifadəni gücləndirmək üçün söylənir, bəzən etiraz, narazılıq, məzəmmət, bəzən də xahiş, tə
sif. 1. Axmağa qabil olan; duru. Axıcı cisimlər. 2. məc. Səlis, rəvan. Bütün əsər boyu istər yazıçının təsvirlərində, istərsə surətlərin danışığında a
bax axarlıq
“Axıdılmaq”dan f.is
“Axıtmaq”dan məch
is. Axma, axıntı
is. 1. Sürətlə axan su; sel; iti cərəyan, güclü axan su, selab. Yağışdan əmələ gələn axın yolları xarab etdi
zərf Sel kimi bir-birinin ardınca, arasıkəsilməz axın kimi; aramsız. Bakılılar hər axşam axın-axın dənizkənarı bulvara çıxırlar
is. xüs. Axının gücünü, istiqamətini və s. xüsusiyyətlərini müəyyən etmək üçün cihaz. Avtomatik dalğaölçən və axınölçən cihazları ekspedisiya üzvləri
is. 1. Bir tərəfə doğru hərəkət edən su, hava, yaxud elektrik kütləsi cərəyanı. 2. Su ilə axıb bir yerə yığılan şeylər, suyun özü ilə gətirdiyi şeylər
sif. Axar, axıntısı olan, suyun axar yeri olan. Axıntılı göl. Axıntılı hovuz
is. 1. Son, nəhayət; bir şeyin son nöqtəsi, qurtaracağı. Yolun axırı. İşin axırı. Qışın axırı. İclasın axırı
bax axırda 2-ci mənada. Köhnə ili yaxşı başa vurmuşdum, amma axıraxırda işlər korlandı. “Kirpi”
zərf [ər.] Tez-gec, mütləq, nəhayətdə. Heç nə istəmərəm iki dünyada; Sənsən mənim axır-əzəl, sevdiyim
– gözlənilən bir hadisə baş verdikdə deyilir; nəhayət. Axırı ki, duman seyrəkləşdi. Elə bil, üfüqdən-üfüqə uzanan boz bir pərdəni yuxarı qaldırıb çadı
sif. və is. dan. Son, axır. Münəvvər xanım süfrə açanda əri, sanki kiminləsə savaşmasının axır-uxurunu danışırdı
zərf 1. Hamıdan sonra, qurtaracaqda. Axırda duran kimdir? 2. Nəticədə, ən nəhayətdə, bir şeyin nəticəsində, nəhayət
bax axırda 2-ci mənada. Axırı bir gün atası rəhmətlik hesabdar Gəldiyevi ayıltdı. Mir Cəlal
sif. 1. Bir şeyin sırasında sonuncu, ən axırdakı; ən axırda olan (gələn). Axırıncı tamaşa. Axırıncı dərs
sif. 1. Sonsuz, nəhayətsiz; sonu, həddi olmayan. 2. Son dərəcə uzun, sürəkli, bitməyən. 3. Nəticəsiz, aqibətsiz
is. 1. Sonsuzluq, nəhayətsizlik; sonu, nəhayəti olmama. 2. Nəticəsizlik, aqibətsizlik
is. din. Dünyanın axırı, qiyamət. Axırzamandı, bir qulaq as, ərşi titrədir; Millətlərin haray-mədədi, əl-aman səsi
is. Axma, axma tərzi. Dağların yağışından; Rəngindən, axışından; Bu gediş ömürlükdür; Duymuşam baxışından
“Axışmaq”dan f.is
f. 1. Axıb bir yerə yığılmaq, hər tərəfdən axıb gəlmək, axıb tökülmək; axmaq. Çöl suları axışıb dərəyə tökülür
“Axıtdırmaq”dan f.is
bax axdırmaq
“Axıtmaq”dan f.is
f. 1. Axmasına səbəb olmaq. Suyu axıtmaq. Südü axıtmaq. Qan axıtmaq (adam öldürmək, ya yaralamaq). – Göztək bulaqlardan, buztək suları; Axıdıb çaylara
məch. Azca-azca axıdılma, tökülmək
f. Azca-azca axıtmaq, tökmək
bax axızdırmaq
is. [ər.] Dini etiqadlara görə, öləndən sonra insanların düşəcəyi ikinci və əbədi dünya. Ey xoş ol sərməst kim könlündə şövqü sövqdən; Axirət əndişəsi
is. 1. Axirətə mənsub olan. 2. Dinə sadiq qalmaqla və öz əməllərilə axirəti qazanmış adam
sif. din. Dinsiz, imansız, günahkar. [Şirin:] Paho, paho! Nurcahan qarı, axirətsiz, nə tez xam yerə şikarə çıxmısan? N
ara söz [ər.] Axırda, nəticədə, işin axırında, ən nəhayət. Axirüləmr, məsələ anlaşıldı. C.Məmmədquluzadə