“Dırnaqlanmaq”dan f.is
f. 1. Cırmaqlanmaq, dırnaqla cızılmaq. 2. qayıd. Dırnaqla qaşınmaq
“Dırnaqlaşmaq”dan f.is
qarş. Bir-birini dırnaqla cırmaqlamaq; cırmaqlaşmaq
sif. 1. Dırnağı olan. Dırnaqlı heyvanlar. Çatal dırnaqlı qoyun və keçi. 2. məc. dan. Qoçaq, bacarıqlı, hünərli
is. zool. Dırnaqlı məməlilər dəstəsi. Dırnaqlılar dəstəsinə bitki ilə qidalanan və ayaqlarında mal dırnaqları olan iri məməlilər aiddir
sif. Dırnağı, ya dırnaqları olmayan, dırnağı düşmüş. Dırnaqsız barmaq
sif. Şəkilcə dırnağa oxşayan, dırnaq şəklində olan
is. Dırnaq kəsmək üçün alət. Bu zorba bıçağın üç-dörd tiyəsi, qayçısı, dırnaqtutanı, vintburanı vardı
is. Xaric, bayır, dışarı
is. Bayır, çöl, eşik. Dışarı baxmaq. – Qızıl Arslan Səba xanımın saraydan dışarı çıxdığı zaman heç kəsə bildirmədən həbsə alınmasını və edam edilməsin
təql. 1. Arıların, çibinlərin, yaxud qaynamaqda olan samovarın çıxardığı səs. 2. Birinə yanıq, acıq verəndə çıxarılan səs
f. dan. Sürüşmək, əkilmək, aradan çıxmaq, qorxub qaçmaq. Kədxuda üstünə qara yaxdılar; Sözlərin danışıb tez dızıxdılar
f. Dızıltı səsi çıxarmaq. Samovar xoş bir ahənglə dızıldayır. Ə.Sadıq
is. Dız-dız səsi. [Ovçu Qasım:] Gördüm kolun altında bir kor sərçə oturub, arının dızıltısını eşitcək ağzını ayırdı və arı buğdanı onun ağzına buraxıb
is. məh. Bitki bitirməyən, məhsul verməyən yer
əd. 1. Təkid, əmr, ya xahiş bildirir. Di, yaz! Di, tez ol! Di, gəl çıx! – Di, yumma gözlərini, qoy görüm doyunca barı
[yun.] tib. Çoxlu sidik ifrazı şəklində təzahür edən bir sıra xəstəliklərin adı. □ Şəkər diabeti – başlıca əlaməti sidikdə və qanda şəkərin çoxalmasın
sif. və is. tib. Şəkər xəstəliyi olan (adam)
[yun.] 1. anat. Döş boşluğu ilə qarın boşluğu arasında olan pərdə. Heyvanın qarın boşluğu ilə döş boşluğu arasında nazik əzələlərdən ibarət bir pərdə
sif. xüs. Diafraqması olan
sif. [yun.] dilç. Hərflərin üstündə və ya altında qoyulan. □ Diakritik işarə – hərfin altında və ya üstündə olan və tələffüzü göstərən işarə
[yun.] tib. Diaqnozu düzgün təyin edən həkim (bax diaqnoz). O həkim yaxşı diaqnostdur
sif. [yun.] tib. Diaqnoza, diaqnostikaya aid olan, xəstəliyin xüsusiyyətini bildirən. Diaqnostik üsullar
[yun.] Tibbin, xəstəliklərin əlamətlərindən, diaqnoz qoyma üsul və prinsiplərindən bəhs edən şöbəsi. // Diaqnozu müəyyən etmə, diaqnoz qoyma (qoyulma)
[yun.] tib. Xəstəni hərtərəfli müayinə nəticəsində onun xəstəliyinin müəyyən edilməsi. Əziz əlini ürəyinin üstünə qoyandan sonra həkim diaqnozunun dür
[lat. əsli yun.] 1. riyaz. Çoxbucaqlının və ya çoxüzlünün yanaşı olmayan təpələrini birləşdirən düz xətt
[yun.] Müxtəlif kəmiyyətlər arasındakı nisbəti göstərən qrafik təsvir; cədvəl. Neft sənayesinin artım diaqramı
[yun.] dilç. 1. Yerli şivə, ləhcə. Məhəlli dialekt. Bakı dialekti. 2. bax dialektal. Dialekt sözləri
sif. [yun.] dilç. Dialektə aid olan, dialekt mahiyyətində olan. Dialektal ifadə. Dilin dialektal xüsusiyyəti
is. [yun.] fəls. Dialektik fəlsəfə tərəfdarı, dialektik üsul tətbiq edən (metafizik əksi)
sif. [yun.] fəls. Dialektikaya aid olan, dialektika qanunlarına əsaslanan, metafizikaya zidd olan. Dialektik fəlsəfə
[yun.] 1. fəls. Təbiət, cəmiyyət və təfəkkürün hərəkət, dəyişmə, təzələnmə və inkişafının ümumi qanunlarından bəhs edən elm
[yun.] dilç. Dialektdən ədəbi dilə keçmiş məhəlli söz və ya ifadə. Yazıçının dilində təsadüf edilən dialektizmlər
[yun. dialekt və logos – elm, anlayış] dilç. Dilçiliyin, dildə olan dialektləri (ləhcə və şivələri) öyrənən şöbəsi
sif. [yun.] dilç. Dialektologiyaya aid olan. Dialektoloji xəritə. Dialektoloji ekspedisiya. Dialektoloji atlas
[yun. dialekt və logos-dan] dilç. Dialektologiya mütəxəssisi olan dilçi. Azərbaycan dialektoloqlarının əsərləri
sif. [yun.] Dialoq mahiyyətində olan, dialoq (mükalimə) şəklində olan
[yun.] Ədəbi əsərin, iki şəxsin söhbəti şəklində yazılmış hissəsi; mükalimə. Sabirin “Əhvalpürsanlıq” dialoqu
[dialektik materializm söz. ixtisar forması] dan. Dialektik materializm (ali məktəbdə keçilən fənn). Diamat müəllimi
[yun.] riyaz. Çevrənin mərkəzindən keçib onu iki bərabər hissəyə bölən düz xətt. // Dairəyə, yaxud dairəyə oxşar şəkildə olan cisim və ya sahənin kəna
sif. [lat. əsli yun.] Diametr xətti ilə ortadan bölən, ya bölünən. Diametral səth
sif. Diametri müəyyən ölçüdə olan. 10 mm diametrli boru
[yun.] 1. mus. Hər hansı bir müğənninin, yaxud musiqi alətinin malik olduğu müxtəlif yüksəklikdə olan səslərin məcmusu
sif. Müəyyən diapazonu olan
[yun. dia – vasitəsilə və lat. positivus – müsbət] fot. Proyeksiya fənəri vasitəsilə göstərilmək üçün şüşə və s
is. [yun.] Xalqın mənsub olduğu ölkədən kənarda yaşayan mühüm hissəsi
[yun.] tib. Yüksək təzyiqli elektrik cərəyanı ilə müalicə üsulu
[yun.] tib. Orqanizmin bəzi xəstəliklərə meyilliyi