ALAN

Engin Alan (3 mart 1945, Üsküdar, İstanbul ili) – türkiyəli hərbçi, təqaüddə olan general-leytenant. Keçmişdə Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin komandanı olmuş və 24. çağırış TBMM-də MHP İstanbul millət vəkili olmuşdur. Engin Alan 31 mart 1945-ci ildə Türkiyənin paytaxtı İstanbul şəhərinin Üsküdar bölgəsində anadan olmuşdur. Türk millətçisi olması və Abdullah Öcalanın həbs edilməsi ilə nəticlənən əməliyayta rəhbərlik etməsi ilə məşhurdur. Ailəlidir və 2 uşaq atasıdır. Yüksək səviyyədə rusca və ingiliscə bilir. 1965-ci ildə Quru Hərb Məktəbini bitirmişdir. Müxtəlif bölmələrdə xidmət etmişdir. Daha sonra Qara Hərb Akademiyasını bitirərək qərərgah zabiti oldu.

Mazanabad (fars. مزن اباد‎‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 244 nəfər yaşayır (51 ailə).

Məzrayə (fars. مزرعه‎‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 122 nəfər yaşayır (28 ailə).

Alan Stüart Blinder (/ˈblaɪndər/, 14 oktyabr 1945, Bruklin, Nyu-York ştatı) — Prinston Universitetində amerikalı iqtisadiyyat professoru, Federal Ehtiyat Sisteminin 15-ci sədr müavini. IDEAS/RePEc-ə görə dünyanın ən nüfuzlu iqtisadçıları sırasındadır. Aparıcı makro iqtisadçı, siyasi liberal və Keynsçi iqtisadiyyat və siyasətlərin müdafiəçisidir. Binder 1993-cü ilin yanvarından 1994-cü ilin iyununadək Prezident Bill Klintonun İqtisadi Məsləhətçilər Şurasında və 1994-cü ilin iyunundan 1996-cı ilin yanvarınadək FED sədrinin müavini vəzifələrində çalışıb. Onun akademik fəaliyyəti xüsusilə pul siyasəti və mərkəzi bankçılıq və iş yerlərinin "offşorinqi" üzərində cəmlənmişdir. Onun yazıları The Wall Street Journal, həmçinin The New York Times və The Washington Post-da aylıq köşə yazılarında dərc olunub. 2007–2008-ci illərin maliyyə böhranı ilə bağlı Blinder iqtisadçı həmkarları üçün "Bu, burada baş verə bilər" və "Fırıldaqçılıq və fırıldağa yaxın hadisələr makroiqtisadi əhəmiyyət qazana bilər" daxil olmaqla on dərs çəkdi.

Alan Naniyev (3 oktyabr 1978, Şimali Osetiya) — Azərbaycanı təmsil edən ağır atlet. Karyerası ərzində Alan Naniyev dəfələrlə Dünya və Avropa Çempionatlarında mübarizə aparsa da, uğurlu nəticələ imza ata bilmədi. 2005-ci ildə Qətərdə Dünya Çempionatında 5-cu pillə onun beynəlxalq turnirlərdə qeydə alınan ən yaxşı nəticəsidir. Alan Naniyev Azərbaycanı 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi. Birdən qaldırma turnirində Alan Naniyev birinci cəhdində 190.0 kiloqramlıq ştanqın öhdəsindən gələ bilməsə də, növbəti cəhdində ştanqı qaldırmağı bacardı. Bununla da Alan Naniyev birdən qaldırma turnirində beşinci pillədə qərarlaşdı. Təkanla qaldırma turnirində Alan Naniyev birinci cəhdində 190.0 kiloqramlıq ştanqın öhdəsindən gələ bilməsə də, növbəti cəhdində ştanqı qaldırmağı bacardı. Sonuncu cəhsində 227.5 kiloqramlıq ştanqı sifariş verən Alan Naniyev bunu qaldırmağı bacarsaydı olimpiadanı medalla başa vuracaqdı. Amma Alan Naniyev bunun öhdəsindən gələ bilmədi və mərhələni 220.0-lıq nəticə ilə başa vurdu. Ümumi nəticədə isə Alan Naniyev 410.0-lıq (190.0+220.0) nəticə ilə olimpiadanı altıncı pillədə başa vurdu.

Alan MakDiarmid (Alan Graham McDiarmid; 14 aprel 1927[…], Masterton[d], Vellinqton regionu[d] – 7 fevral 2007[…], Dreksel-Hill[d], Pensilvaniya) — Amerika fiziki kimyaçısı, kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (2000, Alan Xiqer və Hideki Şirakava ilə birlikdə). ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (2002), London Kral Cəmiyyətinin (2003)üzvü. O, Vellinqtondakı Viktoriya Universitet Kollecini (1951il) və Viskonsin, Madison Universitetini (PhD, 1953il) və Kembric Universitetini (PhD, 1955il) bitirmişdir. O, Şotlandiyanın Sent-Endryus Universitetində, 1956-cı ildən Pensilvaniya Universitetində (1964-cü ildən professor) işləyib. Ən mühüm elmi əsərləri polimerlərin fiziki kimyasına həsr edilmişdir. Alan Xiqer və Hideki Şirakava ilə birlikdə o, elektrik keçiriciliyi metallarla müqayisə edilə bilən üzvi polimer materialların alınması üsullarını işləyib hazırlamışdılar. Vellinqtondakı Viktoriya Universitet indəki Qabaqcıl Materiallar və Nanotexnologiya İnstitutu MacDiarmidin adını daşıyır. 1982 il- Yüzillik Mükafatı 1989 il- Con Skott medalı 2000 il- Rezerford medalı 2000 il- Kimya üzrə Nobel Mükafatı 2002 il- Yeni Zelandiya ordeni 2004 il- Dostluq Mükafatı Shirakawa H., McDiarmid A., Heeger A. İyirmi beş illik keçirici polimerlər. // Kimya. Kommun.

Alan Vilson Uots (ing. Alan Wilson Watts; 6 yanvar 1915[…], Kent qraflığı – 16 noyabr 1973[…], Tamalpais dağı, Kaliforniya) — Şərq fəlsəfəsini tərcümə etməsi və Qərb auditoriyası üçün populyarlaşdırması ilə tanınan britaniyalı filosof, yazıçı və mühazirəçi. O, özünümüəyyənləşdirmə, reallığın əsl mahiyyəti, ali şüur, həyatın mənası, Tanrı konsepsiyası, xoşbəxtliyə qeyri-maddi yolla nail olma kimi mövzuları əhatə edən 25-dən çox kitab və çoxsaylı məqalələr yazmışdır. O, kitablarında öz təcrübəsini elmi biliklər, Qərb və Şərq dinləri, ezoterizm və fəlsəfə ilə əlaqələndirir.

Alan — ad. Bu adı olan tanınmış şəxslər Alan Corc Lafley — Procter & Gamble şirkətinin indiki rəhbəri. Alan Arkin — amerika kinoaktyoru."Oskar" mükafatına layiq görülüb. Alan Türinq — ingilis riyaziyyatçısı, məntiqçi və kriptoqrafı. Yaşayış məntəqələri Alan (Kürdüstan) — Alan (Sərab) — Alaniya — Müasir Rusiya federasiyası ərazisində yerləşən qədim vilayətlərdən birinin adı.

Alan — İranın Kürdüstan ostanında kənd.. Sənəndəc şəhristanının Qərvə bölgəsinin Xudabəndalu kəndistanında, Gültəpə qəsəbəsindən 7,5 km şimalda, Həmədan-Bicar avtomobil yolunun üstündədir.

Alan (fars. الان‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 2,373 nəfər yaşayır (533 ailə). Sərab şəhristanının Alanbirağus bölgəsinin eyniadlı kəndistanında, Təbriz-Sərab avtomobil yolunun 15 kilometrliyindədir. Kənd ərazisindən Acıçay axır.

Alan Volf Arkin (ing. Alan Wolf Arkin, 26 mart 1934[…], Bruklin, Nyu-York ştatı – 29 iyun 2023) — amerika kinoaktyoru. O, "Oskar" mükafatı, BAFTA Mükafatı, "Qızıl Qlobus" mükafatı və Toni mükafatı, həmçinin altı Emmi mükafatı nominasiya daxil olmaqla çoxsaylı mükafatlara layiq görülüb..

Alan Derşovitz (1 sentyabr 1938[…], Bruklin, Nyu-York ştatı) — məşhur vəkil. Alan Derşovitz dünyada ən məşhur vəkillərdən biridir və o mülki hüquqların qorunması ilə bağlı sayı-hesabı bilinməyən işlərdə müvəffəqiyyət qazanmışdır. "Newsweek" ona şəxsiyyət hüquqların ən görkəmli müdafiəçisi adını vermişdir. "Time" onu ədliyyənin müqəddəs İudası kimi təsvir etmişdir. Bütün bunlar göstərir ki, Derşovitz tarixdə ən möhtəşəm və hal-hazırda fəaliyyət göstərən vəkillərdəndir. Alan Derşovitz 1962-ci ildə Yel Hüquq məktəbini bitirmişdir orada o, Yel Hüquq jurnalının baş redaktoru olmuşdur. Sonradan Harvard Hüquq məktəbi ilə əməkdaşlığa başladı və Harvard Hüquq məktəbinin tarixində ən cavan hüquq üzrə professoru oldu (28 yaşında). Vəkillik fəaliyyəti dövründə o cinayət işlərə və ölkədə ən səs-küylü işlərə qatılmışdır (o cümlədən, Patrisiya Herst, Leona Helmsli, Mayk Tayson və OJ Simpson). Onun mülki hüquqların qorunması ilə bağlı görülən işlərinə görə Anti-diffamasiya Liqası tərəfindən William O Douglas First Amendment mükafatı verilmişdir. Baxmayaraq ki, Derşovitzin hüquq fəaliyyəti həmçinin çox ziddiyyətli və mübahisəli olmuşdur, mülki hüquqların qorunmasında bir-çox şübhəli anlar olmuşdur, onun məhkəmə döyüşləri və təcrübəsi miras kimi şübhəsiz gələcək nəsillərə örnək olacaq.

Alan Yelizbaroviç Dzaqoyev (rus. Алан Елизбарович Дзагоев, oset. Зæгъойты Елизбары фырт Алан; 17 iyun 1990, Beslan, Şimali Osetiya MSSR) — yarımmüdafiəçi mövqeyində çıxış edən Rusiya futbolçusu, hal hazırda "MOİK Moskva" klubunun şərəfini qoruyur. Rusiya Federasiyasının əməkdar idman ustası (2018). Üçqat Rusiya çempionu, dörd dəfə Rusiya Kubokunun qalibi, dörd dəfə Rusiya Super Kubokunun qalibi. Beş dəfə Rusiya çempionatının 33 ən yaxşı futbolçusu siyahısına daxil edilmişdir. 2008-ci ildən Rusiya millisində oynayır. 2012 Avropa çempionatında, 2014 və 2018 Dünya çempionatlarında iştirak edib. İqor Netto Klubunun üzvüdür. 2021-ci ilin fevral ayında Sport Bible nəşrinin tərtib etdiyi dünyanın ən sadiq 30 futbolçusu siyahısına daxil edildi (13 il 1 ay "MOİK" klubunun əsas komandasında — 26-cı yer).

Alan Xiqer (22 yanvar 1936[…], Su-Siti[d], Ayova) — 2000-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatçısı 1957-ci ildə Nebraski universitetini bitirərək bakalavr dərəcəsi almışdır. Berklidə kaliforniya universitetində 1961-ci ildə fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır. 1962–1982-ci illərdə Pensilvaniya universitetində işləmişdir. 1982-ci ildən Santa-Barbarada Kaliforniya universitetinin fizika professoru olmuşdur. 1982–1999-cu illərdə polimerlər və üzvi materiallar institutunun direktoru olmuşdur. 1999-cu ildən eyni zamanda müxtəlif kommersiya şirkətlərində də işləmişdi. Alan Makdiarmid və Xideki Sirkava ilə birlikdə üzvi polimer materiallar almışdır ki, onların elektrik keçiricikləri metalların elektrik keçiriliciyi ilə müqayisə olunandır. Alan Xiqer 2000-ci ildə "Polimerlərdə keçiriliciyin kəşfinə və tədqiqinə görə" kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Alan Robert Kalter (21 mart 1943, Nyu-York, Nyu-York ştatı – 4 oktyabr 2021, Stamford) ― Amerika televiziya aparıcısı.

Alan Taymurazoviç Kasayev (rus. Алан Таймуразович Касаев; 8 aprel 1986) — yarımmüdafiəçi mövqeyində çıxış edən Rusiya futbolçusu. Peşəkar karyerasına 2002-ci ildə İkinci divizyonun "Tsentr" zonasında çıxış edən "Titan Reutov" klubunda başladı və onun heyətində ümümlikdə 14 oyun keçirdi. 2003-cü ildə Premyer Liqa klubu "Şinnik"ə keçdi. O, əvəzedici heyətdə 19 oyun keçirib və 1 qol vursa da, əsas heyətdə oynamadı. 2004-cü ildə Sankt-Peterburq şəhərinin "Zenit" klubuna keçdi. 2006-cı ilə qədər ehtiyat heyətdə 28 oyuna 6 qol vurmuşdur, Rusiya kubokunda 3 matç keçirmişdir, 2006-cı ildə klubun əsas heyətinə salınmışdır. 2007-ci ildə icarə əsasında "Alaniya" klubuna keçdi və 36 oyuna 3 qol vurdu. Mövsümün sonunda klub oyunçunu tam almaq istəsə də, "Alaniya" rəhbərliyi "Zenit"lə razılığa gələ bilmədi. 2008-ci ilin əvvəlində Kasayev "Kuban" klubunun heyətinə qatıldı və 2008-ci il mövsümündə parlaq oyun sərgilədi.

Alan Kuk (23 mart 1966) — Birləşmiş Krallıqı təmsil edən stolüstü tennisçi. Alan Kuk Birləşmiş Krallıqı 1988-ci ildə Seul şəhərində baş tutan XXIV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 17-ci, cüt turnirdə isə 13-cü pillənin sahibi olub. Daha sonra Alan Kuk Birləşmiş Krallıqı 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 9-cu pillənin sahibi olub.

Aylan Kürdinin ölümü — 3 yaşlı, kürd əsilli suriyalı bir uşağın Suriya böhranı ilə əlaqədar olaraq Türkiyədən Yunanıstana gedərkən Aralıq dənizində anası və qardaşı ilə birlikdə ölümü. Aylan Kürdi 2 sentyabr 2012-ci il tarixində ailəsi ilə birlikdə botla Türkiyənin Bodrum şəhərindən Yunan adalarından olan Kos adasına sadəcə 2.5 dəniz mili məsafəli bir yolda olarkən bot çevrilmişdir. Qayıqda olanlardan heç birinin əynində təhlükəsizlik jileti olmamışdır. Kürdi Suriyanın şimalında yerləşən Kobani şəhərində dünyaya gəlmişdir. Ailəsi əvvəlcə Kanadanın Vankover şəhərinə getməyi planlaşdırmışdır. Lakin Kanada dövləti tərəfindən onların müraciəti rədd edilmişdir. Aylanın sahilə çıxmış cəsədinin şəklini DHA müxbiri, türk jurnalist Nilufər Dəmir çəkmişdir. Ailənin hər üç üzvü; ana Rihan, uşaqları; Aylan və Qalib kürdi 4 sentyabr 2015-ci il tarixində Türkiyədən Kobaniyə aparılaraq orada dəfn edilib. Şəkil bir çox dünya saytlarının və qəzetlərinin gündəminə gəlmişdir. Şəkil yayımlandıqdan sonra 24 saat ərzində Qaçqın və Köçkünlərə Yardım Fonduna yardımda dalğalanma olmuş və yardımların sayı 15 dəfə artmışdır.

Alan Mur (18 noyabr 1953[…], Northempton, Birləşmiş Krallıq) – ingilis komiks yazıçısı. Frank Miller ilə komiks dünyasında əsaslı yeniliklər gətirmişdir. Onun əsərlərinin çoxu Hallivud tərəfindən filmə çəkilmişdir: "Cəhənnəmdən", "V - Vandetta deməkdir", "Watchman", "Liqa" və s. 1979-cu ildə İngiltərənin "Sounds" qəzetində karikaturaçı kimi işləməyə başlayan Mur rəsm çəkməyin ondan uzaq olduğunu başa düşüncə yazıçılığa yönəldi. Lakin daha sonra karikaturaları ona şöhrət gətirdi. İngiltərənin "2000AD" jurnalında müxtəlif obrazlar yaradan Mur xüsusilə "Marvelman" seriyası tanındı və buna görə 1982 və 1983-cü illərdə Böyük Britaniyada Ən Yaxşı Karikaturaçı mükafatının sahibi oldu. Alan Mur daha sonra ABŞ-nin "Swamp Thing" jurnalında işləməyə başladı. 1986-cı ildə yaratdığı Watchman superqəhrəmanı ilə komiks dünyasını sarsdı. O bununla superqəhrəman anlyışını siyasi cəhətdən tənqid edirdi.

Alan Uruzmaqoviç Oqoyev (oset. Огъуаты Уырызмаджы фырт Алан; 21 yanvar 1978, Orconikidze) — Rusiya iqtisadçısı, iqtisad elmləri doktoru, professor. 2017-ci il aprelin 11-də K.L.Xetaqurov adına Şimali Osetiya Dövlət Universitetinin rektoru seçilib. Alan Oqoyev 1999-cu ildə Şimali Osetiya Dövlət Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Burda maliyyə və kredit ixtisası üzrə təhsil alıb. 2002-ci ildə Sankt-Peterburq Dövlət İqtisadiyyat və Maliyyə Universitetində iqtisad elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 2010-cu ildə Sankt-Peterburq Dövlət İqtisadiyyatı və Maliyyə Universitetində “Regional investisiya prosesinin maliyyələşdirilməsi strategiyası” mövzusunda doktorluq dissertasiyasının müdafiəsi olmuşdur. Alan Oqoyev 2003-2009-cu illərdə - Şimali Osetiya Respublikası Milli Bankında mütəxəssis, planlaşdırma və investisiya dəstəyi şöbəsinin müdiri, bank tənzimlənməsi və nəzarəti departamentinin rəis müavini vəzifələrində çalışmışdır. 2004-cü ildən Şimali Osetiya Dövlət Universitetində dərs deməyə başlamışdır. Burada o, Beynəlxalq İqtisadi Münasibətlər kafedrasının baş müəllimi, dosent, professor, 2009-cu ildən - maliyyə və iqtisadiyyat üzrə prorektor vəzifələrində çalışmışdır.

Alan Pinkerton (ing. Allan Pinkerton; 25 avqust 1819, Qlazqo, Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı – 1 iyul 1884, Çikaqo, İllinoys) — şotland əsilli Amerika detektivi və kəşfiyyatçısı. Daha çox Pinkerton Milli Detektiv Agentliyinin (ing. Pinkerton National Detective Agency) qurucusu kimi tanınır. Amerika Vətəndaş müharibəsi dövründə İttifaq kəşfiyyatı üçün çalışmışdır. Alan Pinkerton Şotlandiyanın Qlazqo şəhərində polis çavuşu ailəsində anadan olub. Çəllək ustası peşəsinə yiyələnib. Çartist işçi hərəkatında fəal idi. 1842-ci ildə ABŞ-yə mühacirət etdi. Çikaqo yaxınlığındakı Dandi qəsəbəsində yerləşdi.

Alan Sidni Patrik Rikman (ing. Alan Sidney Patrick Rickman, 21 fevral 1946[…] – 14 yanvar 2016[…], London) - teatr tamaşaları və filmlərdə daha çox antoqonist xüsusiyyətli obrazları ilə yadda qalmış ingilis aktyor olmuşdur. Rikman klassik və modern teatr tamaşaları təqdim edən Kral Şekspir kompaniyasının üzvü olmuşdur. Televiziyada ilk dəfə 1982-ci ildə görünsə də, Kristofer Hemptonun "Təhlükəli əlaqələr" pyesinin 1985-ci il teleadaptasiyasında canlandırdığı Vikomt de Valmont obrazı ilə məşhurlaşmış və bu roluna görə Toni mükafatına namizəd göstərilmişdir. Rikman "Məğlubedilməz" filmində yaratdığı Hans Qruber və "Harri Potter" filmlər seriyasında yaratdığı Severus Sneyp obrazları ilə daha çox diqqət çəkmişdir. Rikman "Robin Hud:Oğrular şahzadəsi" filmində Notingem şerifi, "Həqiqətən, dəlicəsinə, dərindən" filmində Ceymi, Enq Linin "Ağıl və hiss" filmində Kolonel Brendon, "Gerçək sevgi" filmində Harri, "Dəhşətli böyük macəra" filmində P.L. O'Hara, "Qalaktika axtarışında" filmində Aleksandr Deyn, Stiven Sondhaymın myuziklı əsasında çəkilmiş "Suini Todd:Flit-stritdən olan şeytan bərbər" filmində Hakim Turpin obrazlarını yaratmışdır. 1995-ci ildə "Rasputin" filmində yaratdığı Rasputin obrazına görə Qızıl Qlobus, Emmi və Ekran Aktyorları Gildiyasının mükafatına layiq görülmüşdür. "Robin Hud" filmindəki roluna görə, Rikman Britaniya Akademiya Film mükafatını qazanmışdır. Aktyor Tom Byörkun xaç atasıdır. Rikman 14 yanvar 2016-cı ildə 69 yaşında xərçəng xəstəliyindən vəfat etmişdir.

Alan Ritçson (ing. Alan Ritchson, 28 noyabr 1982-cü ildə anadan olmuşdu) — amerikalı aktyor, model və müğənni. Ən çox «Smolvil» serialında Akvamen və «Real oğlanlar» serialında Ted Kasl rolları ilə məşhurdur. Ritçson Qrand Forksda (Şimali Dakota ştatı) anadan olub. Atasının adı Devid (təqaüddə olan Amerika Hava Qüvvələrin Çavuşu), anasının isə Vikidir. Alan üç qardaşdan ortancılıdır; böyük qardaşının adı Erik, kiçiyinin isə adı Brayandır. Alan hələ uşaq olarkən, onun ailəsi Çampayn şəhərinə (İllinoys ştatı), 10 yaşı olarkən isə Naysvillə (Florida ştatı) köçdülər. Alanın model həyatı Naysvil orta məktəbində oxuyarkən başladı. O «Abercrombie and Fitch» reklam kataloqlarında, həmçinin International Jock alt paltarı brendinin reklamında çəkilmişdi. Alanın boyu 1.88 sm-ə bərabərdir.

Alan Metison Türinq (ing. Alan Mathison Turing [ˈtjʊərɪŋ]; 23 iyun 1912[…], Meyda-Veyl[d], Böyük London – 7 iyun 1954[…], Uimslou[d], Çeşir[d]) — informatika elminin inkişafına mühüm təsir göstərmiş ingilis riyaziyyatçısı, məntiqçi və kriptoqrafı. Britaniya İmperiyasının Ordeni kavaleri (1945) və London kral cəmiyyətinin üzvü (1951). Alimin 1936-cı ildə təklif etdiyi və hal-hazırda bütün ümumi təyinatlı kompüterlərin modeli sayılan mücərrəd "Türinq hesablama maşını", alqoritm anlayışı formallaşdırmağa imkan vermiş və indiyə qədər keçirilən çoxlu nəzəri və təcrübi tədqiqatlar zamanı istifadə olunmuşdur. A. Türinqin elmi əsərləri – informatikanın əsaslarına (və xüsusilə süni intellekt nəzəriyyəsinə) verilən həqiqi töhfədir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı Alan Türinq Bletçli parkda yerləşən və kod və şifrləri tədqiq edən Hökumət məktəbində işləyirdi; həmin bu mərkəzdə Berlin-Roma-Tokio oxu tərəfindən yaradılan çoxsaylı kod və şifrlər sındırılırdı (bunu elmi dildə kriptoanaliz adlandırırlar). Bundan başqa o, Almaniya hərbi dəniz donanması tərəfindən göndərilən məlumatların kriptoanalizinə cavabdehlik daşıyan xüsusi Hut 8 qrupuna rəhbərlik edirdi. Türinq müdaxilə və deşifrə üçün bir sıra metodları işləyib hazırlamışdır, o cümlədən, Bombe alətinin nəzəri bazası üçün (Bombe – Eniqma kodunun oxunması məqsədilə yaradılmış elektron-mexaniki maşındır). Müharibədən sonra Türinq Milli fizika laboratoriyasında çalışmışdır; burada onun layihəsi üzrə ACE proqramını yaddaşında saxlayan dünyanın ilk kompüterinin yaradılması həyata keçirilmişdir. 1948-ci ildə alim Mançester Universitetinin hesablama laboratoriyasında çalışan Maks Robert Nyumanın yanına işə düzələrək, məşhur "Mançester kompüterlərinin" yaradılmasında ona köməklik göstərmiş, bir müddət sonra isə riyazi biologiya nəzəriyyəsi ilə maraqlanmışdır.

Alan Xiqer (22 yanvar 1936[…], Su-Siti[d], Ayova) — 2000-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatçısı 1957-ci ildə Nebraski universitetini bitirərək bakalavr dərəcəsi almışdır. Berklidə kaliforniya universitetində 1961-ci ildə fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır. 1962–1982-ci illərdə Pensilvaniya universitetində işləmişdir. 1982-ci ildən Santa-Barbarada Kaliforniya universitetinin fizika professoru olmuşdur. 1982–1999-cu illərdə polimerlər və üzvi materiallar institutunun direktoru olmuşdur. 1999-cu ildən eyni zamanda müxtəlif kommersiya şirkətlərində də işləmişdi. Alan Makdiarmid və Xideki Sirkava ilə birlikdə üzvi polimer materiallar almışdır ki, onların elektrik keçiricikləri metalların elektrik keçiriliciyi ilə müqayisə olunandır. Alan Xiqer 2000-ci ildə "Polimerlərdə keçiriliciyin kəşfinə və tədqiqinə görə" kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

"20 Yanvar Şəhidi" fəxri adının təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 31 mart 1998-ci il tarixdə fərman imzalamışdır. 29 dekabr 1998-ci ildə "20 Yanvar şəhidi" fəxri adı haqqında Əsasnamə təsdiq edilmişdir. 1990-cı il yanvarın 20-də keçmiş SSRİ silahlı qüvvələrinin Bakıya və respublikanın bir neçə rayonuna hərbi təcavüzü zamanı həlak olmuş 149 nəfərə indiyədək "20 Yanvar şəhidi" fəxri adı verilmişdir.

"Qızıl Dərviş" mükafatı Aşağıdakı sənətçilərə təqdim olunub:

Fikrət Mirmehdi oğlu Mirsəlimov — 12.05.1991

"20 Yanvar Şəhidi" fəxri adının təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 31 mart 1998-ci il tarixdə fərman imzalamışdır. 29 dekabr 1998-ci ildə "20 Yanvar şəhidi" fəxri adı haqqında Əsasnamə təsdiq edilmişdir. 1990-cı il yanvarın 20-də keçmiş SSRİ silahlı qüvvələrinin Bakıya və respublikanın bir neçə rayonuna hərbi təcavüzü zamanı həlak olmuş 149 nəfərə indiyədək "20 Yanvar şəhidi" fəxri adı verilmişdir.

Adi quşəppəyi (lat. Capsella bursa-pastoris) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin quşəppəyi cinsinə aid bitki növü. Bir və ya ikiillik bitkidir. Milşəkilli kök sisteminə malikdir. Gövdəsinin uzunluğu 10-40sm, yarpaqlı, sadə və ya budaqlanan, səthi qabırğalı, çılpaq və ya zəif tüklü, çiçəkləri və yetişməmiş meyvələri olur. Kök üzərindəki yarpaqları uzunsov-neştərşəkilli, meyvələrinin bir tərəfi daralaraq üçbucağabənzər dişli girintili-çıxıntılı və ya lələyəbənzər bölümlüdür. Gövdəki yarpaqları növbəli, oturaq, girintili-çıxıntılı dişcikli və ya bütöv, zirvə yarpaqları isə getdikcə azalandir. Çiçəyinin quruluşu K4L4E4+2D1 bərabərdir. Meyvələri sıxılmış çəlləyəbənzər, tərsüçbucağabənzər və ya üçbucaq-ürəkşəkilli formalı, zirvədə isə dişli, uzunluğu 3-8mm, eni 2-5mm-dir. Zəif iyli, özünəməxsus acı dadlıdır.

Adi quşəppəyi (lat. Capsella bursa-pastoris) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin quşəppəyi cinsinə aid bitki növü. Bir və ya ikiillik bitkidir. Milşəkilli kök sisteminə malikdir. Gövdəsinin uzunluğu 10-40sm, yarpaqlı, sadə və ya budaqlanan, səthi qabırğalı, çılpaq və ya zəif tüklü, çiçəkləri və yetişməmiş meyvələri olur. Kök üzərindəki yarpaqları uzunsov-neştərşəkilli, meyvələrinin bir tərəfi daralaraq üçbucağabənzər dişli girintili-çıxıntılı və ya lələyəbənzər bölümlüdür. Gövdəki yarpaqları növbəli, oturaq, girintili-çıxıntılı dişcikli və ya bütöv, zirvə yarpaqları isə getdikcə azalandir. Çiçəyinin quruluşu K4L4E4+2D1 bərabərdir. Meyvələri sıxılmış çəlləyəbənzər, tərsüçbucağabənzər və ya üçbucaq-ürəkşəkilli formalı, zirvədə isə dişli, uzunluğu 3-8mm, eni 2-5mm-dir. Zəif iyli, özünəməxsus acı dadlıdır.

Dül-i Alan (fars. دول الان‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə yaşaış yoxdur.

Euseius alangii (lat. Euseius alangii) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin euseius cinsinə aid heyvan növü.

Müzəffər Alanquş (1 yanvar 1898, Ərzurum ili – 17 dekabr 1972, İstanbul) — Türk əsgər və siyasətçi. Müzəffər Alanquş 1898-ci ildə Ərzurumda anadan olub. 1914-cü ildə Kuleli Hərbi Liseyində oxuyarkən orduya girdi. 1915-ci ildə leytenant rütbəsi aldı. Müxtəlif bölmələrdə Komanda Komandiri və Bölmə Komandiri vəzifələrində çalışıb. 7-ci Diviziya Əməliyyatlara əlavə edilərkən əsir götürüldü. 1 oktyabr 1918–30 dekabr 1920-ci illər arasında Misirdə əsirlikdə qaldı. 28 aprel 1921-ci ildə Anadoluya getdi və Milli Orduya qoşuldu. Müxtəlif hissələrdə xidmət etdikdən sonra 1925–1926-cı illərdə Hərbi Akademiyada kapitan rütbəsi ilə təhsilini başa vurdu. 1926-cı ildə Hərbi Akademiyanı bitirib, 1929-cu ildə heyət üzvü oldu.

Nuxrat Alanı (tatar. Noqrat Alanı, Нократ Аланы, mari Виче Алан) ya da Vyatskiye Polyanı (rus. Вятские Поляны) — Rusiya Federasiyasının Kirov vilayətində yerləşən şəhər.

Nərmiq (fars. نرميق‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 79 nəfər yaşayır (18 ailə).

Sövmayə Zərrin (fars. صومعه زرين‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 444 nəfər yaşayır (112 ailə).

Şimali Osetiya Respublikası (rus. Республика Северная Осетия — Алания, oset. Республикæ Цæгат Ирыстон — Алани) — Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri. 7 iyul 1924-cü ildə muxtar vilayət kimi yaradılıb, 1991-ci ildən Şimali Osetiya-Alaniya Respublikası kimi fəaliyyət göstərir. Sahəsi 8 min km2 , əhalisi 710.275 (2002) nəfərdir. Şimali Osetiya Böyük Qafqazın şimal yamacında yerləşir. Republikanın şimalında Stavropol düzənliyi, ondan cənubda Terek və Sunja silsilələri, mərkəzdə Şimali Osetiya düzənliyi, cənub hissədə Baş Suayrıcı, Böyük Qafqaz silsiləsi (5033 m hündürlüklü Kazbek dağı) mövcuddur. İqlimi kontinentaldır. Düzən ərazilərdə yanvarın orta tempteraturu −4.5°S, İyulun isə 24°S-dir. Düzənliklərə ildə 600–700 mm, dağlara isə 1000 mm yağıntı düşür.

Alangium uniloculare (lat. Alangium uniloculare) — bitkilər aləminin zoğalçiçəklilər dəstəsinin zoğalkimilər fəsiləsinin alangium cinsinə aid bitki növü.

Alangium villosum (lat. Alangium villosum) — bitkilər aləminin zoğalçiçəklilər dəstəsinin zoğalkimilər fəsiləsinin alangium cinsinə aid bitki növü.

Alanya Arxeologiya Muzeyi — Türkiyənin Alanya şəhərində yerləşən arxeoloji muzey. Muzey arxeoloji və etnoqrafik eksponatların nümayiş olunduğu 2 hissəyə bölünür. Burada çoxsaylı keramika, mərmər, tunc və şüşə məmulatları, həmçinin Ellinistik, Roma və Bizans dövrlərinə aid mozaikalar var. II-ci əsrə aid olan, hündürlüyü 52 sm. (20 düym) çatan Heraklın tunc heykəli xüsusi diqqət çəkir. 1967-ci ildə yaradılmış muzey 2012-ci ildə təmir edilmişdir. Muzeyin əsası 1967-ci ildə qoyulub. Muzeyin açılışı zamanı eksponatlar Ankaradakı Anadolu Mədəniyyətləri Muzeyi tərəfindən təmin edilib. Bu əsərlər erkən tunc dövrü, Urartu, Frigiya və Lidiya dövrlərinə aiddir. 2 bölmədə arxeoloji və etnoqrafik artefaktlarla bağlı eksponatlar nümayiş etdirilir.

Aland Muzeyi və ya Aland Mədəniyyət Tarixi Muzeyi — Finlandiyanın Mariehamn şəhərində muzey. Muzeyin binası şəhərin şərq hissəsində, limandan təxminən 200 m. aralıda yerləşir. Aland Dəniz Muzeyi ilə yanaşı adaların ən əhəmiyyətli muzeydir. Aland Muzeyinin sərgisi arxipelaqın tarixinə və müasir həyatına həsr olunub. Muzey adaların tarixini e. a. dövrlərdən bu günə qədər izləyir və yerli incəsənətin və mədəniyyətin daimi kolleksiyasını, eləcə də maraqlı müvəqqəti sərgilərini nümayiş etdirir. Muzeydə həmçinin İsveçrə mədəniyyətinə aid eksponatlar nümayiş olunur. Aland Muzeyi 1936-cı ildən bəri "Aland Dostları" (Ålands vänner) fondunun yaratdığı sənət kolleksiyasından qaynaqlanır.

Arşın mal alan (fars. آرشین مالالان‎) — Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun "Arşın mal alan" operettası əsasında rejissor Səməd Sabahi (titrlarda Nadir Hafizi) və ssenaristlər Səməd Sabahi və İsmail Kuşan tərəfindən 1960-cı ildə çəkilmiş İran filmi. Bu filmdə baş rolları Viqen Derderyan və Təhminə Etminan oynayırdı. Filmin qəhrəmanı tacir Əsgər ailə qurmaq üçün qızı əvvəlcədən görüb sevmək arzusu ilə yaşayır. Mühit, şərait, ən başlıcası isə adət buna yol vermir. Dostu Süleymanın məsləhəti ilə küçələri, evləri adi bir arşın malı satan kimi gəzəndə Soltan bəyin qızı Gülçöhrə ilə rastlaşır. Gənclər ilk baxışdan bir-birilərini sevirlər. Müxtəlif maneələrə, çətinliklərə baxmayaraq nəhayət onlar arzularına çatırlar.