“Arıtlanmaq”dan f.is
məch. Təmizlənmək, yaxşısı pisindən, irisi xırdasından ayrılmaq, dənlənmək
f. 1. köhn. Yumaq, yuyub təmizləmək. // Təmizləmək, saflaşdırmaq. Bu arxı kim arıdıb; Su belə duru gəlir? Sarı Aşıq
əd. [fars.] məh. Bəli, hə, həri. Dedi: – Ari, o iki mərdi-dilir; Yuxumu yaxşı etdilər təbir. S.Ə.Şirvani
sif. [ər.] köhn. Çılpaq, boş; məhrum. Mürüvvətdən xali, insafdan ari; Yaradıbdır neçün bunları tari. M
sif. [ər.] Bilən, qanan, başa düşən, anlaqlı, mərifətli. Arif adam. – Dünyada bir şey var ki, hər bir arif adam ondan gərək xəbərdar olsun
zərf və sif. [ər. arif və fars. …anə] Arifcəsinə, arif kimi, arif adama, qanacaqlı və mərifətli adama yaraşan bir surətdə
bax arifanə
f. Arif olmaq, kamallı olmaq, mərifətli olmaq, ağıllılaşmaq
is. Anlaqlılıq, mərifətlilik, vaqiflik; anlama, bilmə
[yun.] Mexaniki surətdə hesab əməliyyatı icra edən hesablayıcı maşın
cəm. [əsli sanskr.] 1. Elmi ədəbiyyatlarda: xalqların Hind və İran qrupuna verilən ümumi ad; ari irqinə mənsub qövmlər
[ital.] mus. Həcmi etibarı ilə ariyadan kiçik, musiqi quruluşu cəhətdən nisbətən sərbəst tərzdə bəstələnmiş musiqi əsəri
[yun.] Əsilzadə, kübar; aristokratiya zümrəsinə mənsub adam. Vaqiə aristokrat həyatından götürülmüş bir əyyaşın əhvali-ruhiyyəsini kəskin boyalarla tə
[yun.] 1. Hakim sinfin yüksək təbəqəsi; zadəganlar, əyanlar. 2. tar. Əyanlar hakimiyyəti forması – qədim Yunanıstanda zadəganların dövlət hakimiyyəti
is. Kübarlıq, zadəganlıq, əsilzadəlik
[yun.] tib. Ürək fəaliyyətinin normal ritminin pozulması. Bəzi aritmiyalar qan dövranının pozulmasına, başgicəllənməyə səbəb olur
[ital.] mus. 1. Opera, kantata və ya oratoriya əsərlərinin, orkestrin müşayiəti ilə bir müğənni tərəfindən ifa edilən parçası
is. [ər.] köhn. Burovuz şey, müvəqqəti olaraq alınmış şey
zərf [ər.] köhn. Müvəqqəti olaraq. Mövlana ərz eylədi ki: – Amma gərək xəlqdən bir kimsənə bu tədbiri bilməyə və zənn etməyə ki, qibleyi-aləm ariyətən
[ər.] köhn. 1. Zühur edən, ortaya çıxan, baş verən. Arizi-qəmlər əlindən ürəgim şişmiş idi; Zənn edirdim edəcəkdir ona çarə cigərim
is. [ər.] köhn. 1. Maneə, çətinlik, əngəl. // Hadisə, qəza. 2. Ariz olan hal, sonradan əmələ gəlmiş hal, nöqsan və s
sif. köhn. Maneəli, əngəlli, keçilməsi çətin olan. Bu mövqe… [düşmənin] müşahidə və atəş sahəsindən kənarda arizəli, qalın ağaclıq bir yer idi
sif. coğr. Arktikaya aid olan; şimali, qütbi. Arktik uçuş. Arktik iqlim. Arktik soyuqlar. Arktik ekspedisiya
[yun.] coğr. Yer kürəsinin şimal qütb sahəsi. Sakit okeanın isti sularının Arktikaya təsiri nisbətən zəifdir
[fr.] dilç. Yalnız bir məhdud və peşəkar qrupun və s.-nin işlətdiyi və başqalarının başa düşmədiyi şərti ifadə və sözlər
[fr.] dilç. Ədəbi dilə hər hansı bir arqodan keçmiş söz və ya ifadə (bax arqo)
“Arlanmaq”dan f.is. Arsız nədən arlanar?! (Məsəl)
f. Utanmaq, həya etmək, xəcalət çəkmək
sif. Həyalı, utancaq
bax arlı
is. Hədiyyə, bəxşiş, pay, sovqat, töhfə. Əzəl başdan Bəsrə, Bağdad eliniz; Bəylər üçün armağandır teliniz
[lat.] 1. Hər hansı bir aparat, maşın, qurğu və s. üçün lazım olan mexanizmlərin və alətlərin məcmusu
is. xüs. Armatur qayıran, quran və ya armatura xidmət edən fəhlə
is. Alt tərəfi yumru, saplaq tərəfi isə getdikcə incələşən şirin meyvə və bu meyvənin ağacı. Armud ağacı
sif. Boğazı uzun və arıq. [Mirab:] Ağalığın yeri qovrulacaq, armudboğaz Qədim suya sirab olacaq! S.Rəhimov
is. bot. Çoxillik bir ot
is. Armud bağı, armud ağacları əkilmiş yer. Armudluğa gedərkən birdən qara köpək cəvərəni yerə atıb, ildırım kimi götürüldü
sif. Armuda oxşar, armud şəklində. Armudu stəkan. Armudu çiçək. – Məşuqə güllü armudu stəkana xeyli baxdı, onu saxsı cürdəkdən su ilə doldurdu və eyva
bax alban 1-ci mənada
is. məh. Paltar yuyulduqdan sonra qalan kirli su; çirkab
is. 1. Adətən, yazlıq taxıl bitkisi. Arpa əkini. Ağ arpa. Arpa vələmirdən daha qidalıdır və daha yaxşı həzm olunur
is. Arpa və samandan ibarət heyvan (at, eşşək) yemi. [Tükəzban təlimatçıya:] Bir yaxşı donluq da vermirsiniz ki, ata verdiyim arpa-samanın pulu çıxsın
is. Nişan almaq üçün tüfəng, tapança və pulemyot lüləsinin uc tərəfindəki çıxıntı, qabarcıq, buruncuq
“Arpalamaq”dan f.is
f. Heyvana arpa vermək. Axşamüstü Niyaz tövləyə girir, atların çulunu açır, tumarlayır, yenə də suya aparıb gətirir, arpalayırdı
“Arpalanmaq”dan f.is
məch. Arpa verilmək, arpa ilə yemlənmək
sif. köhn. Arpası olan (bax arpa 2-ci mənada). Arpalı boyunbağı. Arpalı başlıq