[rus. дворяни´н] tar. 1917-ci il inqilabından əvvəl Rusiyada: mülkədarlardan, onların nəslindən və xüsusi xidməti olan məmurlardan ibarət imtiyazlı zü
is. tar. Dvoryan zümrəsinə mənsubiyyət, dvoryan rütbəsi, adı. Lakin [atam] zabit rütbəsinə qədər qalxaraq bizə nəsillikcə dvoryanlıq və balaca bir mal
[rus. дья´чок əsli yun.] Pravoslavlarda: ruhani rütbəsi olmayan kilsə xadimi
[rus. дья´кон əsli yun.] Pravoslavlarda: ibadət zamanı keşişə kömək edən kilsə xadimi
is. [rus.] Dyakonun işi, peşəsi, məşğuliyyəti
nida Etiraz, narazılıq bildirir (adətən, uzadılaraq deyilir). E, yenə gəldin! E, bu sözü yenə təkrarladın!
Azərbaycan əlifbasının altıncı hərfi və bu hərflə işarə olunan saitin adı
[yun.] tex. Müxtəlif maddələrin hazırlanmasında geniş tətbiq olunan və elektrotexnikada izolyasiya materialı kimi istifadə edilən vulkanizə edilmiş re
is. [ər.] 1. klas. Möcüzə, misli görünməmiş şey, xariqə. [İkinci kəndli:] Minası demə! Onun işi ecazdır, ecaz! Ə
sif. [ər. ecaz və fars. …kar] Xariqüladə, möcüzələr yaradan, hər kəsi heyrətə salan. …[Kərim xanın] sağlam vücudu ecazkar bir surətdə öz həyat qüvvəsi
[ər.] : edadı məktəb – 1917-ci il aprel inqilabından sonra ibtidai və rüşdiyyə məktəblərindən sonra gələn və şagirdləri ali məktəbə hazırlayan məktəbi
[ər.] : edadiyyə məktəbi – bax edadı. Mirzə Səfərin iki oğlu edadiyyə məktəbinin beşinci sinfində oxuyurdu
is. [ər.] Yüksək məhkəmə cəzası üsulu olaraq öldürmə; ölüm cəzası, dar ağacından asma. Edam cəzası. – Qətibənin Fəxrəddinə qarşı hazırladığı sui-qəsd
məh. bax ağı2. □ Edi demək (çəkmək) – bax ediləmək
Bəzi sözlərə qoşularaq, mürəkkəb sifətlər əmələ gətirir; məs.: təsiredici, emaledici, rahatedici, həlledici
is. məh. köhn. Yasxanada ağı deyən; ağıçı. – Dün o da bir şübhəli kəslə danışıb. – Kim deyirdi? – Edici Xansənəm arvadın əri
f. məh. Edi demək, ağı demək, ağız açmaq
“Ediləşmək”dən f.is
qarş. məh. köhn. Ağız-ağıza verib edi söyləmək, ağı demək
“Edilmək”dən f.is
“Etmək”dən məch. Güllələr atılır, hədələr edilir, amma yaxın gəlməyə cürət edən bir adam görünmürdü. Mir Cəlal
f.sif. Yerinə yetirilmiş, əmələ gətirilmiş, görülmüş. Edilmiş cinayət
is. Etmək işi, etmə. Onu təqib edişim hər halda münasib bir hərəkət deyildi. S.Hüseyn
[lat.] 1. Təsir, nəticə. [Hüseyn:] İndi görürsənmi, heyvanı necə boğmaq lazımdır ki, effekt olsun? Ə
is. Təsirlilik, təsir bağışlama qabiliyyəti, dərəcəsi. Tamaşanın effektivliyi. // Nəticə, nəticəlilik
sif. 1. Təsirli, güclü təsir, effekt bağışlayan, effekt yaradan. Xüsusən finalda bol meyvəli alma ağaclarının bir-birinin dalınca səhnəyə doğru enməsi
[yun.] 1. Qədim yunanların təsəvvürüncə: havanın ən yuxarı, sadə, təmiz və şəffaf təbəqəsi. 2. Dünyanı əhatə edən hava, radiodalğalarının yayıldığı fə
sif. Tərkibində efir olan. Efirli maddələr. Efirli bitkilər. Efirli dərman
nida. 1. Kədər, təəssüf, ümidsizlik, həsrət kimi hissləri ifadə edir. [Şərəfnisə:] Eh, heç vaxt deyə bilmənəm ki, nədən ötrü ağlayırdım
is. [ər. “hökm” söz. cəmi] 1. Hər hansı bir nəzəriyyənin (əsasən dini nəzəriyyənin) əsas qanunu. İslam dininin ehkamları
sif. [ər. ehkam və fars. …pərəst] Qeyri-tənqidi düşünərək, hər şeyi ehkam kimi qəbul edən
is. Qeyri-tənqidi düşünərək, hər şeyi ehkam kimi qəbul etmə
[ər.] 1. zərf Yavaş, yavaşca, sakit, asta, üsullu. Qapını ehmal açmaq. Sözü ehmal demək. – Bir para söz də deyir ehmal kişi! Ağzıdualı, qoca baqqal ki
zərf Yavaş-yavaş, astaasta, ağır-ağır; səs, gurultu salmadan. Ehmal-ehmal danışmaq. Ehmal-ehmal yerimək
bax ehmallıca. Ehmalca ayağa qalxmaq. Ehmalca gülmək. – Sözü lazımdır ehmalca demək, “pişiyim-pişiyimnən” demək… C
zərf Yavaşdan, astadan, yavaş, asta, üsulluca. Ehmaldan danışmaq. – Bəhram məktubu büküb gərəksiz bir vəsiqə kimi kitabların üstünə tulladı və çox ehm
bax ehmal 1-ci mənada. Ehmallı tərpənmək. Ehmallı gəlmək. Şeyləri ehmallı düşürmək. – O, daşıqçılara yüklərin ehmallı düşürülməsini tapşırdı
zərf Sakitcə, astadan, yavaş-yavaş, ehtiyatla, üsulla. Ehmallıca çıxıb getmək. Ehmallıca qapını döymək
is. Sakitlik, yavaşlıq, üsulluluq, ehtiyatlılıq. …[Salman kişinin] üslubunda kənd sakitliyi və ehmallılığı hakimdir
zərf Ehtiyatsız, ehtiyat gözləmədən, üsulsuz. Müqim bəy əlinin içi kimi bilirdi ki, ehmalsız tərpənib, deyinə-deyinə yuxuya gedən Zərrintac xanımı oya
is. Ehtiyatsızlıq, ehtiyat gözləməmə, üsulsuzluq
is. [ər.] 1. din. Hacılıq ziyarətinə gələnlərin Məkkəyə daxil olmaları və tələb olunan gerimə bürünmə mərasimi
is. [ər.] Qədim Misirdə: fironların nəhəng məqbərəsi, sərdabəsi; piramida
is. [ər.] 1. din. Ölmüş adamın adına, xatirəsinə verilən yemək; xeyrat. Ehsan vermək. – Rəsul atasını layiqincə dəfn etdikdən sonra başladı ehsan verm
is. Savab məqsədi ilə ehsan verən, ehsan edən adam. Müdir ehsançı və səxavətli qadınla həddindən artıq maraqlanırdı
is. [ər.] kit. Duyma, hiss etmə; duyğu, hiss. Ehsas etmək (duymaq). – Gözlərim bu qədər cinayəti görməkdən, beynim isə ehsas etmək və duymaqdan yorulm
is. [ər. “ehsas” söz. cəmi] kit. Hisslər, duyğular. XVI əsrdə Azərbaycan dili hər cür fəlsəfi fikirləri və dərin ehsasatı ifadə edəcək yüksəkliyə qalx
is. [ər.] Mal, ərzaq və s.-ni ucuz qiymətə alıb sonradan baha qiymətlə satma işi. “Taxıl, taxıl” deyib də, çox çığırma zəngəzurlu tək; Bəyin, xanın, x
is. Ehtikarla məşğul olan adam (bax ehtikar). Bəhayi dininə sadiq olanlar isə əksəriyyətlə böyük-kiçik tacir, ehtikarçı, dükançılardır