[lat.] riyaz. Dairənin dörddə bir hissəsi
[lat.] 1. riyaz. Dörd tərəfi bərabər düzbucaq. // Kvadrat şəklində olan şey; çargül. Kvadrat kərpic. – Qarovulçu, kvadrat şəkilli bir taxta ilə yeralt
[lat. quadratus-dan] Kvadrat vahidlərlə (metr və s. ilə) hesablanan sahənin ölçüsü. Otağın (mənzilin) kvadraturası
[lat. quantum] Fizika və kimyada hər hansı bir enerjinin ən kiçik miqdarı. İşıq enerjisinin kvantı
[alm.] 1. Kristallar, yaxud başdanbaşa kristal kütlələr halında təsadüf edilən rəngsiz mineral-silisium oksidi
sif. Tərkibində kvars olan, kvarsla qatışığı olan. Kvarslı şüşə. Kvarslı qum
[lat.] mus. Diatonik qammada dördüncü pillə. // Həmin pillə ilə birinci pillə arasındakı interval
[alm. əsli lat.] 1. İlin dörddə biri; üçaylıq, rüb. Kvartal planı. İlin birinci kvartalı. İkinci kvartalın hesabatı
[ital. əsli lat.] 1. Dörd musiqi aləti və ya dörd səs üçün yazılmış musiqi əsəri. 2. Müvafiq musiqi əsərlərini ifa etmək üçün dörd nəfərdən ibarət mus
[rus.] Çörəkdən, undan və s.-dən hazırlanan turşməzə içki. Kvas istehsalı. Çörək kvası. Soyuq kvas
is. Kvas hazırlayan, ya satan adam
[lat. quinta] 1. mus. Diatonik qammada beşinci pillə. // Həmin pillə ilə birinci pillə arasındakı interval
[ital. əsli lat.] mus. 1. Beş musiqi aləti və ya beş səs üçün yazılmış musiqi əsəri. 2. Müvafiq musiqi əsərlərini ifa etmək üçün beş nəfərdən ibarət m
[fr.] Baş-başa, heç-heçə. □ Kvit olmaq – hesablaşmaq, üzülüşmək; baş-başa, əl-ələ olmaq
is. [lat.] Yetərsay, yetərsəs
is. [lat.] Hissə, norma, pay
Azərbaycan əlifbasının on yeddinci hərfi. bax qe
təql. Qarğanın çıxardığı səs. Böylə sözdən fərəhlənib qarğa; Ağzını açdı, ta ki etsin qa! M.Ə.Sabir
is. tar. Türk, monqol və tatar xanları üçün “hökmdarlar hökmdarı” mənasında işlədilən ünvan; xaqan
is. 1. İçərisinə şey qoymaq və ya içərisində şey saxlamaq üçün məişət avadanlığı. Saat qabı. Şeyləri qoymaq üçün qab lazımdır
top. İçərisində xörək hazırlamaq, yaxud içərisinə yemək şeyləri qoymaq üçün qablar. Qab-qacaq mağazası
top. Süfrəyə lazım olan qab, qaşıq və s. komplekti. Belə tutaq ki, sən evində bir pişik saxlayırsan və bu pişik yaxşı dolanmır; məsələn, qab-qaşığı gə
top. İçərisində xörək bişirilən və ya içinə xörək qoyulan mətbəx ləvazimatı. [Xortdan:] Görürsən neçəsi … qabqazanın arasında, taxçalarda qıvrılmış ya
sif. 1. Kobud, sərt, cod. Qaba yun. Qaba parça. Qaba mahud. Qaba yem. 2. Qeyri-mədəni, ədəbsiz, nəzakətsiz, kobud; tərbiyəyə zidd
is. dan. Qalayçı
is. 1. bot. Qarpız, qovun və xiyar cinsindən, yerə yayılan iriyarpaqlı bir bitkinin uzunsov, ya girdə, sarımtıl və ya yaşıl meyvəsi; balqabaq, kudu
1. zərf Əvvəl, irəli. Üç gün bundan qabaq gəlmişəm. – Bir ay bundan qabaq övrətim və uşaqlarımı da götürüb Ağdamdan Bakıya köçürmüşəm
zərf Qarşı-qarşıya, üz-üzə, üzbəüz, bir-birinin önündə. Cəlal və müəllim diz üstə qabaq-qabağa oturub dərs oxuyurlar
zərf Qabaq-qabağa, qarşıqarşıya, üz-üzə. Sadıq xanla Məmməd bəyin gözlərinə yuxu getmirdi: qabaq-qarşı oturub sabahın dərdinə qalmışdılar
is. Qabaq, göz qabağında olan, görünən yer. Qabaq-qənşər qayalıqda kəklik oxuyur; Var ol səni, xallı pəri, bu təbrik üçün
zərf Əvvəlcə, əvvəldən, irəlicə, irəlidən. Mən qabaqca söyləmişdim. Qabaqca hazırlaşmaq lazımdır. – Qabaqca Münəvvər xanım anası ilə görüşürdü: – Ana,
zərf Qabaqdan, əvvəldən, irəlicədən. Qabaqcadan şərtləşmək. Qabaqcadan xəbər vermək. – Mən bir az tez gəldim ki, qabaqcadan sizi görüm
sif. 1. Ən şüurlu, ən gözüaçıq, ən təşəbbüslü; işdə, mübarizədə hamıdan irəlidə gedən, ən fəal. Cəmiyyətin ən qabaqcıl adamları
is. Hər hansı bir işdə qabaqcıl olma, ön sırada olma; birincilik, təşəbbüsçülük. İşdə qabaqcıllıq. Dərsdə qabaqcıllıq
zərf 1. İrəlidə, qabaq tərəfdə. Qabaqda oturmaq. □ Qabaqda gedən – 1) irəlidə gedən; 2) məc. yol göstərən, başçılıq edən, rəhbərlik edən
sif. Qabaqda, irəlidə olan; qabaqda duran, ya oturan. Qabaqdakı evlər. – Atları sürüb, qabaqdakı adama yetişdilər
zərf 1. Qabaq tərəfdən, ön tərəfdən; qarşı tərəfdən; qarşıdan. Evin qabaqdan görünüşü. – Mən gedirdim, dostum çıxdı qabaqdan; Acı sözün salmaz məni da
sif. Gələcəyi görən, bəsirətli, açıqfikirli; qabaqcıl, tərəqqipərvər. Xalqın bütün açıqfikirli, qabaqgörən igid və namuslu oğulları … alçaq düşmənlərl
is. Qabağı görmə, gələcəyi görmə; açıqfikirlilik, bəsirət
sif. Əvvəlki, əvvəldə olan, keçmişdə olan. Qabaqkı məsələ. – Gözəl sonra ikinci uşağı Atabəyə verdi, yenə qabaqkı sözünü təkrar etdi
“Qabaqlamaq”dan f.is
f. 1. Bir hadisənin baş verməsinə mane olmaq üçün qabaqcadan tədbir görmək, baş verməyə qoymamaq, qabağını almaq
“Qabaqlanmaq”dan f.is
məch. Qarşılanmaq, önlənmək
“Qabaqlaşdırmaq”dan f.is
1. Tutuşdurmaq, müqayisə etmək. 2. Bir-biri ilə üzləşdirmək, üz-üzə gətirmək
“Qabaqlaşmaq”dan f.is
f. Qarşılaşmaq, qarşıqarşıya gəlmək, üz-üzə gəlmək; üz-üzə durmaq. Tənbur ilə telli sazı; Qabaqlaşıb çalaq, barı! S
is. 1. Qadınların alınlarına vurduqları qızıl, gümüş və s.-dən bəzək. 2. Döşlük
is. Qabaq əkilmiş yer