İSA-MUSA

is. Yaz, yay gecələrində həzin səslə oxuyan bir quş.
Uzaqlarda isa-musa quşunun səsi eşidilirdi. Ə.Vəliyev.
Yalnız isaq-musaq yorulmadan səslənir. Ə.Əbülhəsən.
Haradasa isaq-musaq quşları bir-birini səsləyir, yerinə girən kimi dərin yuxuya getmiş Aşıq Cəlal rahat-rahat nəfəs alırdı. Ə.Məmmədxanlı.

İRZSİZ
İSABƏT
OBASTAN VİKİ
İsa-Musa quşu (mif)
İsa-Musa quşu və ya İsaq-Musaq quşu— meşə bayquşcuğu ilə bağlı azərbaycanlılarda yayılmış mif. Mifin anadil quşları və Yapalaq quşu üçün versiyaları da vardır. == Mifi == İsa və Musa adında iki qardaş çöldə öküzlərini (və ya inəklərini) otararkən yuxuya gedirlər və oyananda heyvanlarını tapa bilmirlər. Əzazil ağalarının (və ya ögey analarının) qorxusundan Allaha yalvarıb quşa çevrilmələrini istəyirlər. Arzuları yerinə yetir və quş şəklinə keçərək öküzləri axtarmağa başlayırlar. O zamandan bəri qardaşlar çöllərdə öküzləri axtarır və bir-birlərinə deyirlər: "– İsa, tapdın? – Musa, yox.– Musa, tapdın? – İsa, yox."Əli Vəliyev bu mifin əsasında yazdığı "İsa-Musa quşu" hekayəsini belə bitirir: Digər bir rəvayətə görə quşlar İsa və Musa peyğəmbəri axtarırlar. Hava qaralandan səhər açılana kimi onlar İsa və Musa deyib çağırırlar. Süleyman Rəhimov "Şamo" romanında qeyd edir ki, xalq arasında quşların bir-birini axtardığı düşünülür.
İsa
İsa (ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4, Beytləhm, Roma imperiyası – 7 aprel 30 və ya 3 aprel 33) — xristianlıqda Tanrının bədənli mücəssəməsi. Həmçinin Məsih, Nazaretli, İnsan Oğlu, Xilaskar, Rəbb və s. adlanır. Xristianlığa görə İsa Beytləhmdə doğulub. Qüdsdə çarmıxa çəkilib. Manixeistlər, qnostiklər, müsəlmanlar, bəhailər və başqaları dinlərində İsa üçün önəmli yerlər tapdılar. Quran İsanın müsəlman olduğunu iddia edir. Bəhai təlimləri İsanı "Tanrının təzahürü" hesab edir.
Musa
Musa (ivr. ‏מֹשֶׁה‏‎; ən tezi e.ə. 1689 və ən geci e.ə. 1391 – ən tezi e.ə. 1473 və ən geci e.ə. 1271) — Allahın elçisi, Misirdə doğulmuş yəhudi əsilli peyğəmbər. Musa Xristianlıq, İslam və Bəhailik kimi İbrahimi dinlərdə mühüm peyğəmbər və yəhudilikdə ən böyük peyğəmbərdir. Rabbinik Yəhudilik Musanın e.ə. 1391–1271-ci illər arasında yaşadığını iddia edir. Elm dünyası Musaya bənzər bir fiqurun mövcud ola biləcəyi ehtimalını nəzəra alır, lakin üstünlük təşkil edən konsensus onun daha çox mifik bir şəxsiyyət olmasıdır.Çıxış kitabına görə Musa öz qövmünün yəni əsarət altına alınmış azlıq israil xalqının sayının artdığı bir vaxtda dünyaya gəldi və buna görə də Firon israillilərin Misirin düşmənləri ilə əməkdaşlıq edəcəyindən narahat idi.
Ayn-İsa
Əyn-İsa (bəzi mənbələrdə Eyn-İsa, Ayn-İsa Ayn İssa; ərəb. عين عيسى‎‎, kürd. Bozanê‎, türk. Ayn İsa) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təll-Abyad rayonunda qəsəbə. Qəsəbə Təll-Abyad ilə Raqqa şəhərləri arasında yerləşir. == Tarix == Eyn-İsa 2015-ci ilin iyun ayında Xalq Qoruma Dəstələri (YPG), Qadın Qoruma Dəstələri (YPJ) və Raqqa İnqilabçılar Briqadası tərəfindən ələ keçirilmişdir. Baxmayaraq ki, çox keçməmiş İraq Şam İslam Dövləti döyüşçüləri tərəfindən yenidən zəbt edilmişdir, YPG qəsəbənin iyul ayının əvvəllərində yenidən ələ keçirmişdir. Suriya Ərəb Respublikasına tabe qoşunlar Əsəd rejiminin Suriya Demokratik Qüvvələri ilə apardığı danışıqlardan sonra 14 oktyabr 2019-cu ildə Eyn-İsanın nəzarətini ələ keçirmişdir ki, qəsəbənin Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində Türkiyə nəzarətinə düşməsinin qarşısını alsın. === Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi === 2016-cı ilin aprel ayından bəri qəsəbənin yaxınlıqlarında Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi fəaliyyət göstərir, hansı ki, 2018-ci ilin iyul ayında 9.000 məcburi köçkünə ev sahibliyi edirdi. Bu məcburi köçkünlərin əksəriyyəti Deyr əz-Zövr və Rəqqə mühafəzələridən gəlirdi.
Eyn-İsa
Əyn-İsa (bəzi mənbələrdə Eyn-İsa, Ayn-İsa Ayn İssa; ərəb. عين عيسى‎‎, kürd. Bozanê‎, türk. Ayn İsa) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təll-Abyad rayonunda qəsəbə. Qəsəbə Təll-Abyad ilə Raqqa şəhərləri arasında yerləşir. == Tarix == Eyn-İsa 2015-ci ilin iyun ayında Xalq Qoruma Dəstələri (YPG), Qadın Qoruma Dəstələri (YPJ) və Raqqa İnqilabçılar Briqadası tərəfindən ələ keçirilmişdir. Baxmayaraq ki, çox keçməmiş İraq Şam İslam Dövləti döyüşçüləri tərəfindən yenidən zəbt edilmişdir, YPG qəsəbənin iyul ayının əvvəllərində yenidən ələ keçirmişdir. Suriya Ərəb Respublikasına tabe qoşunlar Əsəd rejiminin Suriya Demokratik Qüvvələri ilə apardığı danışıqlardan sonra 14 oktyabr 2019-cu ildə Eyn-İsanın nəzarətini ələ keçirmişdir ki, qəsəbənin Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində Türkiyə nəzarətinə düşməsinin qarşısını alsın. === Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi === 2016-cı ilin aprel ayından bəri qəsəbənin yaxınlıqlarında Eyn-İsa qaçqın düşərgəsi fəaliyyət göstərir, hansı ki, 2018-ci ilin iyul ayında 9.000 məcburi köçkünə ev sahibliyi edirdi. Bu məcburi köçkünlərin əksəriyyəti Deyr əz-Zövr və Rəqqə mühafəzələridən gəlirdi.
Həzrət İsa
İsa (ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4, Beytləhm, Roma imperiyası – 7 aprel 30 və ya 3 aprel 33) — xristianlıqda Tanrının bədənli mücəssəməsi. Həmçinin Məsih, Nazaretli, İnsan Oğlu, Xilaskar, Rəbb və s. adlanır. Xristianlığa görə İsa Beytləhmdə doğulub. Qüdsdə çarmıxa çəkilib. Manixeistlər, qnostiklər, müsəlmanlar, bəhailər və başqaları dinlərində İsa üçün önəmli yerlər tapdılar. Quran İsanın müsəlman olduğunu iddia edir. Bəhai təlimləri İsanı "Tanrının təzahürü" hesab edir.
Madinat-İsa
Madinat-İsa (ərəb. مدينة عيسى‎) — Manamadan cənub-qərbdə yerləşən, Bəhreyn krallığının Mərkəzi müzəfazasında yerləşən şəhərdir. Şəhərin əsası 1963-cü ildə qoyulmuşdur. 2010-cu il məlumatlarına əsasən şəhərin əhalisi 40000 nəfərdən azdır. == Etimologiya == Şəhər İsa ibn Salman Al-xəlifənin adı ilə adlandırılmışdır. Xəlifə 1961-ci ildən 1999-cu ilə qədər Bəhreynin kralı olmuşdur. == Tarixi == Madinat-İsa dövlət maliyyələşdirilməsi nəticəsində yaranmışdır və əsas plana əsasən tikilmişdir. Gələcəkdəki layihələrin daha çox ambisiyası üçün bu layihə nümunə oldu. Buna Həməd şəhərinin və Faşt-əl-Adxam şəhərlərinin layihəsini misal göstərmək olar. Şəhərin əsası 16 dekabr 1963-cü ildə qoyulmuşdur.
İsa Abbasov
İsa Faiq oğlu Abbasov (2 avqust 1996; Gəncə, Azərbaycan — 9 noyabr 2020; Şuşa rayonu, Azərbaycan) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == İsa Abbasov 1996-cı il avqustun 2-də Gəncə şəhərində anadan olub. 2003-2014-cü illərdə Gəncə şəhərində M. Abbaszadə adına 20 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2014-2018-ci illərdə isə Gəncə Dövlət Universitetində (GDU) "Tarix müəllimliyi" üzrə ali təhsil alıb. Subay idi. == Hərbi xidməti == İsa Abbasov 2018-2019-cu illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan İsa Abbasov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Füzulinin, Hadrut qəsəbəsinin və Şuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. İsa Abbasov noyabrın 9-da Şuşanın azad edilməsi zamanı şəhid olub. Gəncə şəhərinin Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsa Abbasov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 18.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsa Abbasov ölümündən sonra "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Şuşa rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən İsa Abbasov ölümündən sonra "Şuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
İsa Abdullayev
İsa Abdullayev (azərb. Abdullayev İsa Mədəd oğlu‎) — Azərbaycan alimi, texniki elmlər doktoru (1992), professor (1993), Əməkdar elm xadimi (2000), Lütfi-Zadə adına Beynəlxalq Müasir Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1999), ADNA İstehsalat proseslərinin avtomatlaşdırılması fakülətsinin dekanı. == Həyatı == 1963-cü ildə orta məktəbi qızıl medalla bitirmiş və Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutuna daxil olmuş və 1968-ci ildə İstehsalat proseslərinin avtomatlaşdırılması faklütəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1969-cu ildə aspiranturaya daxil olmuş və 1973-cü ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. İsa Abdullayev pedaqoji-elmi fəaliyyəti həmişə Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası ilə bağlı olmuşdur. O, burada assistent, dosent və avtomatika, telemexanika və elektronika kafedrasının müdiri işləmişdir. 1992-ci ildən doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib texnika elmlər doktoru alimlik dərəcəsi, 1993-cü ildə isə professor elmi adını almışdır. İstehsalat proseslərinin avtomatlaşdırılması fakülətsinin dekanı olub. İsa Abdullayevin elmi fəaliyyəti, təkcə Azərbaycanla məhdudlaşmayıb. 1979–1980-cı illərdə o, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Pensilvaniya ştatında yerləşən Pensilvaniya Universitetində Fulbrayt fondunun təsis etdiyi IREX (Beynəlxalq elmi tədqiqatlar mübadiləsi) proqramı üzrə xarici həmkarları ilə elmi tədqiqat işləri aparmışdır.
İsa Alıyev
İsa Hüseyn oğlu Alıyev (8 oktyabr 1953, Qalasar, Mikoyan rayonu) — iqtisad elmləri doktoru, AMEA İqtisadiyyat İnstitutunun direktoru. == Həyatı == İsa Alıyev 8 oktyabr 1953-cü ildə Dərələyəz mahalının (indiki Ermənistan SSR) Yexeqnadzor rayonunun Qalaser kəndində anadan olmuşdur. Orta məktəbi 1970-ci ildə bitirmiş, 1970–75-ci illərdə keçmiş D. Bünyadzadə adına Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı institutunun "Siyasi iqtisad" ixtisası üzrə qəbul olmuş və oranı bitirmişdir. 1975-ci ildə əyani aspiranturaya qəbul olmuş, 1976–77-ci illərdə Ordu sıralarında hərbi xidmətdə qulluq etmişdir. 1982-ci ildə Azərbaycan EA İqtisadiyyat İnstitutunda "Aqrar sənaye birliklərində iqtisadi mənafelərin əlaqələndirilməsi" adlı 08.00.01 siyasi iqtisad ixtisası üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş, 2005-ci ildən isə "Azərbaycanda aqrar sahədə iqtisadi idarəetmə mexanizminin təkmilləşdirilməsi" adlı doktorluq dissertasiyasını 08.00.05 ixtisası üzrə müdafiə etmişdir. AMEA İqtisadiyyat İnstitutu direktor vəzifəsini icra edən iqtisad elmləri doktoru, baş elmi işçi, institutun Elmi Şurasının üzvü Alıyev İsa Hüseyn oğlu uzun müddətdir ki, elmi-tədqiqat işlərini yerinə yetirməkdə və onlara rəhbərlik etməkdə, eləcə də yüksək ixtisaslı elmi kadrların hazırlanmasında mühüm təcrübəyə, nüfuza malik olan elm adamlarımızdandır. Onun rəhbərliyi və iştirakı ilə bir sıra – Respublikamızın milli iqtisadiyyatının və müstəqilliyinin məntiqini ifadə edən, aqrar sahənin idarəolunması ilə bağlı elmi tədqiqat işləri yerinə yetirilmişdir. O, 1991–95-ci illərdə "Respublikamızın ASK-nın təsərrüfat mexanizminin təkmilləşdirilməsi", 1995–2000-ci illər ərzində isə "Aqrar münasibətlərin bazar tələblərinə uyğun təkmilləşdirilməsi" adlı elmi-tədqiqat işlərinə rəhbərlik etmiş və mühüm təsərrüfat əhəmiyyətli nəticələr əldə etmişdir. İ. H. Alıyev eyni zamanda bir sıra hökumət və dövlət əhəmiyyətli işlərin də yerinə yetirilməsində bilavasitə və bilvasitə iştirakçı olmuş, bir sıra monoqrafiyanın müəllifi kimi də tanınmışdır. Onun 6 fərdi, 8 kollektiv monoqrafiyası, 130-a yaxın elmi məqalə, tezisi və qəzet yazıları vardır.
İsa Astamirov
İsa Astamirov (1952, Qazaxıstan SSR – 27 yanvar 2000, Qroznı) — Çeçen hərbçi və dövlət xadimi, tanınmamış Çeçen İçkeriya Respublikası liderlərindən biri, İçkeriya milli ordusunun briqada generalı, Çeçen İçkeriya Respublikasının müstəqilliyi uğrunda hər iki Çeçenistan müharibəsinin fəal iştirakçısı. ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Cənub-Qərb istiqaməti komandirinin qərargah rəisi, həmçinin Gelayevin 1-ci müavini (Xızır Xaçukayevin 1995-ci ildə hərbi rütbəsinin yüksəlməsindən sonra) olur. İqtisadiyyat naziri (1997), Baş nazirin iqtisadiyyat üzrə müavini (1998) işləmişdir. 27 yanvar 2000-ci ildə Qroznıda vəfat etmişdir. Çeçen İçkeriya Respublikasının Prezidenti Aslan Masxadovun fərmanı ilə o, ölümündən sonra Çeçen İçkeriya Respublikasının ali mükafatı olan “Millət şərəfi” ordeni ilə təltif edilmişdir. == Bioqrafiyası == İsa Astamirov 1952-ci ildə çeçenlərin deportasiyasından sonra Qazaxıstan Sovet Sosialist Respublikasında anadan olmuşdur. Elə ilk təhsilinidə orada almışdır. Qazaxıstanda ali təhsil belə alır. İxtisasca inşaat mühəndisi olaraq fraəliyyət göstərir. Bir müddət Sverdlovsk və Perm vilayətlərində işləyir.
İsa Axunbayev
İsa Konoyeviç Axunbayev (qırğ. Иса Ахунбаев; 12 (25) sentyabr 1908 – 5 yanvar 1975, Çuy vilayəti) — Sovet cərrahı, Qırğızıstanda döş qəfəsi cərrahiyyəsinin qurucusu. Akademik (1954), Qırğızıstan SSR Elmlər Akademiyasının ilk prezidenti (1954–1960), SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının müxbir üzvü (1948). Tibb haqqında 110, müxtəlif sosial mövzularda 100-dən çox sənədin müəllifidir. == Həyatı == İsa Konoevich Axunbayev 25 sentyabr 1908-ci ildə İssık-Gölün sahilində yerləşən Tur-Ayqır (müasir adı Toru-Ayqır) kəndində anadan olub. Valideynləri ilə birlikdə uşaqlığını Çində keçirdi, burada 8 yaşında otlaqda işləməyə başladı. Yalnız 15 yaşında, qayıtdıqdan sonra kənd məktəbində oxumağa başladı. Tibb fakültəsini bitirmiş və 1930-cu ildə Daşkənddəki Orta Asiya Universitetinin tibb fakültəsinə daxil olmuşdur, oradan 1935-ci ildə bitirmişdir. 1936-cı ildən etibarən Frunze Şəhər Xəstəxanasının cərrahi şöbəsində həkim işləyir. 1941-ci ilin sentyabrında Axunbayev Qırğızıstan Dövlət Tibb İnstitutunda işə başladı.
İsa Bağırov
İsa Cəfər oğlu Bağırov (19 dekabr 1983, Bakı) — Rusiya psixoanalitiki, hipnoloqu, mentalisti, televiziya aparıcısı. == Həyatı == İsa Bağırov 19 dekabr 1983-cü il tarixində Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində anadan olub. Milliyyəti azərbaycanlıdır. Anası – Qalina İslamovna Bağırova – "Bitva ekstrasensov" (Ekstrasenslərin savaşı) şousunun 8-ci mövsümünün iştirakçısıdır (üç finalçıdan biri olmuşdur). Qalina Bağırova Bakı şəhəri İncəsənət İnstitutunun aktyorluq fakültəsinin məzunudur, filmlərdə çəkilir, o cümlədən "Kodeks molçaniya-2" filmində və "Dronqo" seriyalında çəkilmişdir. İsa Bağırov 2005-ci il tarixində Bakı Slavyan Universitetinin "Beynəlxalq münasibətlər" fakültəsini bitirmişdir. 2019-cu ildə K. E. Siolkovski adına Kaluqa Dövlət Universitetinin "Hüquqi psixologiya" fakültəsinin məzunu olmuşdur. Münhen parapsixologiya institutunun tədris proqramı üzrə ekspertidir. == Televiziya karyerası == Hipnoz fenomenlərinin tədqiqatçısı, mənfi psixoemosional vəziyyətlərdən ani qurtulma metodikalarının müəllifidir. Qeyri-verbal kommunikasiyaların və müasir psixotexnologiyaların uyğunluğunu öyrənir və praktikada tətbiq edir.
İsa Cavadoğlu
İsa Cavadoğlu (İsayev İsa Cavad oğlu; d. 12 may 1931. Əyyublu, Tovuz rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ) - Azərbaycan şairi, publisisti, pedaqoqu; Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü. "Varislər" ədəbi məclisinin rəhbəri (1970-indi). == Həyatı == İsa Cavadoğlu 1931-ci il may ayının 12-də Tovuz rayonunun Aşağı Ayıblı (indiki Əyyublu) kəndində anadan olub. 1939-cu ildə Aşağı Ayıblı Cırdaxan yeddiillik məktəbinin 1-ci sinfinə daxil olub, 8 və 9-cu sinifləri həmin kənddəki orta məktəbdə oxuyub və burada 10-cu sinif olmadığı üçün 1949-cu ildə Aşağı Quşçu kənd orta məktəbi bitirib. Əyyublu kənd orta məktəbində pioner baş dəstə rəhbəri kimi əmək fəaliyyətinə başlayıb. 1950-1954-cü illərdə Gəncə Dövlət Universitetinin (keçmiş APİ) Dil-ədəbiyyat fakültəsində ali təhsil alıb, təyinatla vaxtilə Tovuz rayonunun ərazisi olan Keşkənd orta məktəbində müəllim işləyibdir. 1956-cı ildən doğma kəndlərindəki Cırdaxan yeddiillik məktəbində müəllim, sonra orta məktəb olan həmin təhsil ocağında (Əyyublu kənd iki nömrəli orta məktəb) dərs hissə müdiri, direktor, Engels adına sovxozda partiya təşkilat katibi, 1966-cı ildən Tovuzda “Həqiqət” qəzetinin "Ədəbiyyat və incəsənət" şöbəsinin ştatdankənar müdiri, 1970-ci ildən bu günə qədər həmin qəzetin nəzdində yaradılmış Aşıq Hüseyn Bozalqanlı adına "Varislər" ədəbi məclisinin rəhbəri, 1984-cü ildən pensiya yaşına qədər Əyyublu kənd 1 nömrəli orta məktəbdə təşkilatçı müavin, 2011-ci ilin sentyabr ayına qədər əmək veteranı və baş müəllim kimi həmin məktəbdə ixtisas üzrə fəaliyyətini davam etdirib. == Yaradıcılığı == Ömrünün erkən gənclik dövründən şeir yazmağa başlayıb, oxuduğu və işlədiyi zamanlarda ədəbi-bədii yaradıcılıqla da ciddi məşğul olub.
İsa peyğəmbər
İsa (ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4, Beytləhm, Roma imperiyası – 7 aprel 30 və ya 3 aprel 33) — xristianlıqda Tanrının bədənli mücəssəməsi. Həmçinin Məsih, Nazaretli, İnsan Oğlu, Xilaskar, Rəbb və s. adlanır. Xristianlığa görə İsa Beytləhmdə doğulub. Qüdsdə çarmıxa çəkilib. Manixeistlər, qnostiklər, müsəlmanlar, bəhailər və başqaları dinlərində İsa üçün önəmli yerlər tapdılar. Quran İsanın müsəlman olduğunu iddia edir. Bəhai təlimləri İsanı "Tanrının təzahürü" hesab edir.
İsa qalası
İsa qalası (port. Forte Jesus de Mombaça) — Keniyadakı Mombasa adasında yerləşən qala. İtalyan Covanni Battista Kayrati tərəfindən dizayn edilmiş, Portuqaliya kralı II Filipin əmri ilə Mombasanın Köhnə Limanını qorumaq üçün 1593–1596-cı illərdə inşa edilmişdir. İsa qalası portuqaliyalıların Suahili Sahilində saxladığı yeganə qala və Qərb hakimiyyətinin Hind Okeanı ticarəti üzərində təsir qurma cəhdinin bir vəsiyyəti idi.Qalanın dizayneri Kairato, usta inşaatçı isə Qespar Rodriqes idi. Qala Kairatonun sonuncu xarici işi idi. İsa qalasının dizaynının İntibah memarlığının bir nümunəsi olmasına baxmayaraq, hörgü üsulları, tikinti materialları və əməyin yerli suahili xalqı tərəfindən təmin olunduğuna inanılır. Qala bir adam şəklində qurulmuşdur (havadan baxıldıqda). Təxmini forması kvadratdır və künclərində dörd dayaq var. Qala keçmiş İntibah hərbi istehkamlarının şah əsəri hesab olunur. İsa qalası 1631-ci ildə Portuqaliyalılar qalanı Mombasalı Sultan Yusuf ibn əl-Həsənə uduzduğu və 1895-ci ildə Britaniya hakimiyyəti altına düşdüyü və həbsxanaya çevrildiyi zamanlar arasında ən azı doqquz dəfə tutulmuş və geri alınmışdır.
İsa xan
İsa xan Gürcü — Şəki hakimi (1574-1580)
İsa Çələbi
İsa Çələbi (1378, Kütahya – sentyabr 1403, Əskişəhər) — 4-cü Osmanlı sultanı İldırım Bəyazidin oğlu, Fetrət dönəmində sultanlığını elan edən Osmanlı şahzadələrindən biri. == Həyatı == Şahzadə İsa Çələbi 1378-ci ildə Kütahyada dünyaya gəldi. Atası Sultan Murad Hüdavəndigarın oğlu və o illərdə Kütahya sancaqbəyi olan Şahzadə Bəyazid, anası isə Gərmiyanoğlu Süleyman bəyin qızı Dövlətşah Xatundur. 1387-ci ilin iyununda Bursa yaxınlığındakı Yenişəhərdə keçirilən mərasimlə qardaşları Ərtoğrul və Süleyman Çələbiylə birlikdə sünnət edildi. Eyni mərasimlə babası Sultan Murad Hüdavəndigar, atası Şahzadə Bəyazid və əmisi Şahzadə Yaqub Bizans imperatoru II Manuilin qızlarıyla evləndilər. 1389-cu ildə baş tutan Birinci Kosovo döyüşündə babası Sultan Murad Hüdavəndigar qələbə qazanmasına baxmayaraq sui-qəsd nəticəsində öldürüldü və ardından atası taxta çıxdı. Atası İldırım Bəyazidin Anadolu bəyliklərini birləşdirmə siyasəti nəticəsində, 1391-ci ildə işğal edilən Həmidoğulları bəyliyinin torpaqları İsa Çələbinin idarəsinə verildi. Bu vəzifədə ikən qardaşları kimi Niqbolu döyüşündə (1396) iştirak etməmiş, əmrindəki birliklərlə Anadolunu mühafizə etmişdir. Ankara döyüşündə (1402) isə atası İldırım Bəyazidin mərkəzdəki qüvvələrinin gerisində qardaşları Mustafa Çələbi və Musa Çələbiylə yer aldı. Məğlubiyyətin ardından döyüş meydanından qaçaraq Balıkəsir yaxınlarında bir köşkdə gizləndi.
İsa İsayev
İsayev İsa Hüseyn oğlu (15 aprel 1950, Məlikli, Zərdab rayonu) — Azərbaycan həkimi, Azərbaycanın Əməkdar Elm Xadimi , tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Milli Onkologiya Mərkəzinin şüa müalicəsi şöbəsinin rəhbəri . Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının müxbir üzvü, Amerika, Avropa və Rusiya terapevt-onkoloq-radioloq cəmiyyətlərinin həqiqi üzvü, professor, əməkdar elm xadimidir. 300-dən çox elmi işin, 8 monoqrafiyanın, tibbi dərsliklərinin müəllifidir. 20 tibb elmləri namizədi, 1 elmlər doktoru hazırlamışdır. İsa Hüseyn oğlu İsayev 15.04.2020 ildə Respublika Prezidenfi tərəfindən 2-ci dərəcəli “Əmək” ordeni ilə təltif edilmişdir. Həyatı İsa İsayev 1950-ci ildə Zərdab rayonunun Məlikli kəndində doğulub. == Təhsili == 1.09.1966-07.1972 - N.N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutu, müalicə-profilaktika fakultəsi; X.1975-X.1977 - SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının Tibbi Radiologiya İnstitutunda (Obninsk şəhəri) 2 illik «tibbi rentgenologiya və radiologiya» üzrə klinik ordinatura. X1.1987-X1.1989-ci illər-SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının N.N.Bloxin adına Onkoloji Elmi Mərkəzində (Moskva şəhəri) klinik onkoradiologiya üzrə doktorantura. Dissertasiyalar: 23.X1.1981- SSRİ TİBB Elmləri Akademiyasının Tibbi Radiologiya İnstitutunun (Obninsk şəhəri)Elmi Şurasının qərarı ilə tibb elmləri namizədi, 19.01.1990-ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə Tibb Elmləri Doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir. == Əmək fəaliyyəti == 1972-1974-SSRİ Ordu sıralarında həkim.
İsa İsmayılov
İsa İsmayılov (tam adı: İsa Namaz oğlu İsmayılov 26 may 1946, Axta rayonu) – Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, Fizikanın tədrisi texnologiyası kafedrasının professoru, FTT ixtisası üzrə elmi seminarın sədri, pedaqogika üzrə elmlər doktoru, ADPU-da FD 02.061 Müdafiə Şuasının üzvü, Şura yanında FTT ixtisası üzrə elmi seminarın sədri, Azərbaycan Respublikası elmi tədqiqatların əlaqələndirilməsi şurası, pedaqogika üzrə elmi şuranın üzvü. == Həyatı == 1946-cı ildə Qərbi Azərbaycanın Razdan (Axta) rayonunun Qayıqocalı(Axundov) kəndində anadan olub. 1956-cı ildə Axundov kənd səkkizillik məktəbin VI sinfini, 1962-ci ildə Saatlı rayonu Xanlar kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1962–67-ci illər V.İ. Lenin adına APİ-nin fizika-riyaziyyat fakültəsini bitirmiş, 1967–71-ci illərdə Ç. İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnstitutunda təhsilini davam etdirmişdir. 1967–70-ci illərdə Saatlı rayonunu Fətəli kənd orta məktəbində riyaziyyat-fizika müəllimi kimi pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır. 1970–73-cü illər Azərbaycan Dövlət Elmi Tədqiqat Pedaqogika İnstitutunun əyani aspiranturasında təhsil almışdır. 1974–83-cü illərdə V.İ. Lenin adına APİ-də laborant, laboratoriya müdiri, 1983–85-ci illərdə APİ-nin "Fizikanın tədrisi metodikası" kafedrasının müəllimi, 1985-ci ildə İnstitut metod şurasının katibi, 2000–2004-cü illərdə ADPU-nun ixtisaslaşmış dissertasiya şurasının elmi katibi, 2014-cü ildən ADPU-nun metod şurasının sədr müavini, 2007–2016-cı ilə qədər "Testlərin keyfiyyətinə nəzarət və qəbulu" komissiyasının sədri, 2016–17-ci ildə "Fizika texnologiya" fakültəsinin metod şurasının sədri, Universitetin dissertasiya şurasının elmi katibi, 2013–15 və 2017-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının "Fəlsəfə, pedaqogika, psixologiya və fənlərin tədrisi metodikası üzrə ekspert şurasının üzvü kimi ictimai işləri yerinə yetirmişdir. 1985–89-cu illərdə baş müəllim və inistitut bilik cəmiyyətinin elmi katibi, 1989–2017-ci illərdə N.Tusi adına ADPU-nun "Fizikanın tədrisi metodikası" kafedrasının dosenti, 1996–2003-cü illərdə "Aspirantura, Doktorantura və Magistratura şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır. 1980-ci ildə Moskva Hərbi Siyasi Elmlər Akademiyasının generalı, Moskva Politexnik muzeyinin nəzdində "Texniki vasitələr və proqramlaşdırılmış təlim" fakültəsinin dekanı, prof. İ.İ.Tixonovun rəhbərliyi altında "Orta məktəbdə fizikanın tədrisində texniki vasitələr və proqramlaşdırılmış təlimdən kompleks istifadənin effektliyi" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək, fizikanın tədrisi metodikası ixtisası üzrə elmlər namizədi, 2011-ci ildə isə "Ümumtəhsil məktəblərində Fizikanın tədrisində yeni informasiya texnologiyalarından istifadənin nəzəri və praktik problemləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, 2013-cü ildə pedaqogika üzrə elmlər doktoru(fizikanın tədrisi metodikası ixtisası üzrə) elmi dərəcəsini almışdır.
İsa İsmayılzadə
İsa Mustafa oğlu İsmayılzadə (15 mart 1941, Gürcüstan SSR – 14 iyul 1997, Bakı) — şair, tərcüməçi, publisist, 1969-cu ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı laureatı (1980). == Həyatı == İsa İsmayılzadə 1941-ci il martın 15-də Gürcüstanın Qarayazı (indiki Qardabani) rayonunda anadan olmuşdur. 1958–1963-cü illərdə burada orta məktəbi bitirdikdən sonra ADU-nun filologiya fakültəsində təhsil almışdır. == Əmək fəaliyyəti == 1963–1964-cü illərdə Qardabanidə orta məktəbdə müəllim, Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində redaktor, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası Baş redaksiyasında elmi redaktor (1966–1968), "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi, şöbə müdiri, baş redaktorun müavini, "Ulduz" jurnalı redaksiyasında şöbə müdiri (1968–1981), "Azərbaycan" jurnalı redaksiyasında baş redaktorun müavini vəzifələrində işləmişdir (1981-ci ildən ömrünün sonunadək). Eyni zamanda Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətinin musiqili veriliş baş redaksiyasında (müqavilə ilə) musiqi mətnləri şöbəsinin müdiri kimi fəaliyyət göstərmişdir (1994-cü ildən). == Yaradıcılığı == Ədəbi fəaliyyətə tələbəlik illərində "Aprel çiçəkləri" (1959) almanaxında və "Azərbaycan gəncləri" qəzetində (19 iyun 1961-ci il) çap etdirdiyi ilk şeri ilə başlamışdır. Öz yaradıcılığında poetik tərcüməyə də xüsusi diqqət vermiş, sosialist ölkələri yazıçılarının Moskvada keçirilən birinci Beynəlxalq simpoziumunda (1977), Asiya və Afrika ölkələri yazıçılarının Yurmalada keçirilən seminar-müşavirəsində (1978) iştirak etmişdir. Şeir və poemaları keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə, habelə bir sıra xarici dillərə tərcümə edilmişdir. 1997-ci il iyulun 14-də vəfat etmişdir.
İsa Şükürov
İsa Şükürov (31 avqust 1985, Bakı) — Azərbaycanlı jurnalist, teleaparıcı və ShowNews.az saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == İsa Heydər oğlu Şükürov 1985-ci il avqust ayının 31-i Azərbaycan SSR-in paytaxtı Bakı şəhərində anadan olub. Atası Heydər Şükürov 30-35 il əsasən ticarətlə məşğul olan kiçik sahibkar olub. Anası Şükürova Gülnar İsa qızı 35 il müəllimə işləyib. 2017-ci ildə xərçəng xəstəliyindən vəfat edib.İsa Şükürov 2003-cü ildə 157 saylı orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirib. Elə həmin il Bakı Dövlət Universitetinə daxil olub. Nəşriyyat işi və redaktəetmə ixtisasının bakalavr dərəcəsini 2007-ci ildə bitirən İsa Şükürov həmin il yüksək balla eyni ixtisasın magistraturasına daxil olub. 2010-cu ildə fərqlənmə diplomu ilə magistr dərəcəsinə yiyələnib. 2011-ci ildən ANS telekanalında aparıcı olaraq jurnalistikaya başlayıb. Heç vaxt ailəli olmayıb.
İsa Əhmədov
İsa Vəli oğlu Əhmədov (1 iyul 1941, Qazax rayonu – 2010, Bakı) — Azərbaycan iqtisadçı alimi, professor, BMT yanında Beynəlxalq İnformatizasiya Akademiyasının həqiqi üzvü və bu akademiya xətti ilə keçirilən "Dünya informasioloqlarının elitası" müsabiqəsinin qalibi olmaqla xüsusi diploma layiq görülmüşdür. Respublikamızda riyazi üsulların iqtisadiyyatda tətbiqi sahəsi üzrə ilkin tədqiqatçılardan olmaqla kənd təsərrüfatının idarəedilməsi sahəsində tədqiqat aparan ilk alim, Azərbaycan Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı və Təşkili İnstitutunda "İqtisadi-riyazi üsullar" şöbəsinin təsisçisi və müdiri, Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında prorektor, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Kənd Təsərrüfatı Kreditləri üzrə Dövlət Agentliyi çərçivəsində icrası təmin edilən və Dünya Bankı tərəfindən maliyyələşən "Kənd Təsərrüfatının İnkişafı və Kreditləşməsi layihəsi"nin İnformasiya və məsləhət xidmətləri komponentinin rəhbəri. "Əmək şöhrəti" medalı ilə təltif olunmuşdur. == Həyatı == İsa Əhmədov 1 iyul 1941-ci ildə Qazax rayonunun Qaymaqlı kəndində anadan olmuşdur. 1949-cu ildə Qaymaqlı kəndindəki orta məktəbin 1-ci sinfinə getmiş və 1959-cu ildə həmin məktəbi bitirərək Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı institutunun Kənd təsərrüfatının iqtisadiyyatı fakültəsinə daxil olmuşdur. 1964-cü ildə ali məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı və Təşkili İnstitutunda elmi işçi və mühəndis proqramlaşdırıcı vəzifəsində çalışmış, 1967-ci ildə Ümumittifaq Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı İnstitutunda "İqtisadi hesablamalarda riyazi üsulların və elektron hesablayıcı maşınların tətbiqi" ixtisası üzrə aspiranturaya daxil olaraq, 1971-ci ildə "Kənd Təsərrüfat məhsullarının tədarük tapşırıqlarının optimal yerləşdirilməsi" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Aspiranturanı qurtardıqdan sonra SSRİ Kənd Təsərrüfat Nazirliyinin Baş Hesablama mərkəzinə təyinatla işə göndərilmişdir. 1972-ci ildən 1979-cu ilə kimi Azərbaycan Elmi Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının İqtisadiyyatı və Təşkili İnstitutuna "İqtisadi tədqiqatlarda riyazi üsullar" şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1979-cu ildən Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında "İdarəetmə və hüquq" kafedrasının müdiri, 1990–2000-ci ilə kimi elmi işlər üzrə prorektor vəzifələrində çalışmışdır. 2000-ci ildən ömrünün son günlərinə kimi Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Kənd Təsərrüfatı Kreditləri üzrə Dövlət Agentliyi çərçivəsində icrası təmin edilən və Dünya Bankı tərəfindən maliyyələşən "Kənd Təsərrüfatının İnkişafı və Kreditləşməsi layihəsi"nin İnformasiya və məsləhət xidmətləri komponentinin rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır.
İsa Əliyev
İsa Əliyev (1939, Noraşen rayonu – 24 dekabr 1997, Şərur rayonu, Naxçıvan Muxtar Respublikası) — Naxçıvanın əmək qabaqcılı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı."Lenin" ordeni Kavaleri. üzümçü, Sov.İKP üzvü == Həyatı == 1939-cu ildə Naxçıvan MSSR (hazırda Azərbaycan Naxçıvan MR Şərur rayonu) Çomaxtur kəndində anadan olub. 1955-ci ildə "1 may" kolxozunda suçu, manqabaşı və briqadir kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. İsa Əliyev 1955-ci ildə yüksək əmək göstəricisinə nail olmuşdur. Kalxozçuluq sahəsində qazandığı nailiyyətlərə görə bir çox orden və medallarla təltif edilmiş,plan və sosialist öhdəliklərinin yerinə yetirilməsində dövlətə taxıl, pambıq, üzüm, tərəvəz və digər kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının və satışının artırılması üzrə Ümumittifaq sosializm yarışında qazandığı nailiyyətlərə görə 27 dekabr 1976-cı il tarixli SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə, əmək rəşadəti göstərdiyinə görə Əliyevə İsa Musa oğlu Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülüb. 2-dəfə "Lenin" ordeni,"Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif olunub. Sov.İKP-nin XIX qurultayının da nümayəndəsi olub. 24 dekabr 1997-ci ildə vəfat edib..
İsa Əzimbəyov
İsa Əzimbəyov (?-?) — Azərbaycan arxeoloqu və epiqrafı, Azərbaycan Arxeologiya Komissiyasının üzvü, şair. == Həyatı == 1920-ci illərdə Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö (Araşdırma) Cəmiyyətində, o cümlədən də Azərbaycan Arxeoloji komitəsində işləməyə başlayıb. Arxeoloqlarla birlikdə bütün respublikanı gəzmiş, maddi mədəniyyət abidələrini tədqiq etmişdir. O, qədim şərq yazıları üzrə əvəzedilməz mütəxxəsis idi. O, sadəcə kufi xətti ilə olan yazıları (qədimi olduğu kimi yeni kufini də oxuya bilirdi), həm də divani, nəsx və digər xətləri oxuya bilirdi. İ.Əzimbəyov Şirvanşahlar sarayında, Şəki xanları sarayında, Qız Qalası ərazisində və digər yerlərdə arxeoloji qazıntı və restavrasiya işlərində iştirak edib. O, sadəcə epiqrafik yazıları oxumaqla kifayətlənmir onları tədqiq və tərcümə də edirdi. َ 1929-cu ildən Azərbaycan asari-ətiqələri, incəsənət və təbiət abidələrinin mühafizəsi komitəsinin elmi işçisi işləmişdir. 1920-ci illərdə Azərbaycanın ilk arxeoloq və epiqrafçılarından olan Nardaran ziyalısı İsa Əzimbəyov doğma kəndinin qədim abidələrinin tarixini tədqiq edərək "Azərbaycan Arxeologiya Komitəsinin xəbərləri" adlı jurnalda bu barədə məqalə dərc etdirmişdi.1926-cı ildə Astara rayonu ərazisində epiqrafik abidələrin tədqiqinə təşəbbüs göstərilmişdir. 1928-ci ildə İrəvanda ekspedisiyada olmuşdur.

Digər lüğətlərdə

изю́мина лаби́льность наси́льник пу́нктик размора́живаться состри́чь тре́бовательность аре́на гидротерма́льный живой нитки нет захмеле́ть произноси́ться уменьшить convener frock front-runner idealist lipoma solderer temperature-humidity index uncontrollable ungulae абрис миловидный прослышать