Daşbaşı qətliamı (1993)
Daşbaşı qətliamı — Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı 1993-cü il avqustun 14-dən 15-də ötən gecə, saat 04:00-05:00 radələrində Ermənistan silahlı qüvvələri və erməni hərbi birləşmələri tərəfindən Cəbrayıl rayonunun mühafizəsi üçün strateji əhəmiyyətə sahib olan Daşbaşı postuna olan hücumdur. Hücum zamanı mövqelərdə olan 28 hərbçidən 18-i öldürülmüşdür. Postun ermənilər tərəfindən nəzarətə alınmasından bir həftə sonra Cəbrayıl şəhəri işğal edilmişdir.
| Daşbaşı qətliamı | |||
|---|---|---|---|
| Birinci Qarabağ müharibəsi | |||
| Tarix | 15 avqust 1993 | ||
| Yeri | Daşbaşı, Cəbrayıl | ||
| Səbəbi | Cəbrayıl rayonunun işğal edilməsi | ||
| Nəticəsi | Daşbaşı Ermənistan silahlı qüvvələri və erməni hərbi birləşmələri tərəfindən işağl edilmişdir | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| İtkilər | |||
|
|||
Döyüşlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Cəbrayıl rayonunun eksklavı, Xocavənd rayonunun isə anklavı olan Daşbaşı rayon üçün strateji əhəmiyyətə sahib idi. Kəndin mühafizəsi üçün post qurulmuşdu. Məhz bu səbəbə görə də uzun müddət hərbi xidmətdə olmuş və döyüş təcrübəsi olan əsgərlər o posta göndərilmişdir.
Daşbaşı mövqeyi irəlidə döyüşən Azərbaycan əsgərlərinə artilleriya dəstəyinin verilməsi və hava hücumundan müdafiə məqsədi ilə yaradılmışdı. Bu mövqenin vəzifəsi ön cəbhədə döyüşən əsgərlərin hava rabitəsi ilə verdiyi məlumatlar əsasında açdıqları yaylım atəşlərlə erməni mövqelərinə zərbələrin endirilməsi idi.
Bu məqsədlə Daşbaşı mövqeyinin sol cinahında ucalan iri və tənha armud ağacının adı ilə adlandırılan "Armudluq" postunda topçular, sağ cinahında isə Daşbaşı məzarlığının qarşısında yerləşdiyinə görə onun adına uyğun adlandırılmış "Qəbirstanlıq" postunda zenitçilər durmuşdular.
Avqustun 14-də, səhər saatlarında Ermənistan silahlı qüvvələri və erməni hərbi birləşmələrinin posta birinci hücumu olmuşdur.
Ölən və yaralananlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycan silahlı qüvvələrinin postda xidmət edən 28 hərbi qullquçusundan 5-i avqustun 14-də, səhər saatlarında baş verən atəşma zamanı həyatını itirmişdir, 18-i isə avqustun 14-dən 15-nə ötən gecə baş verən qətliam zamanı öldürülmüşdür. 5 nəfər sağ qalmışdır.
- Abdullayev Zahid Əvəz (22 yaş, Daş Veysəlli)
- Ağayev Ramiz Eldar oğlu (22 yaş, Cəbrayıl ş.)
- Cəfərov Murad Hafiz oğlu (22 yaş, Daş Veysəlli)
- Eyvazov Teymur Eyvaz (26 yaş, Soltanlı)
- Əliyev Etibar İslam oğlu (26 yaş, Cəbrayıl ş.)
- Əmirxanov Süleyman İbrahim oğlu (20 yaş, Kavdar)
- Fərhadov Arif Məhəmməd oğlu (29 yaş, B. Mərcanlı)
- Fərhadov Bayram Məhyəddin oğlu (22 yaş, B. Mərcanlı)
- Fərhadov Fərhad İdris oğlu (25 yaş, B. Mərcanlı)
- Fətəliyev Hafiz Məhəmməd oğlu (24 yaş, Şahverdili)
- Gülməmmədov Rafayıl Məhəmməd oğlu (26 yaş)
- Hüseynov Yusif Musa oğlu (26 yaş, Xələfli)
- İmanov Müslüm Cəmil oğlu (23 yaş, B. Mərcanlı)
- Kazımov Vahab Yaşar oğlu (19 yaş, Mahmudlu)
- Məmmədov Rüfət Rəvan oğlu (23 yaş, Aşağı Maralyan)
- Rəhimov Mərtləb Əvəz oğlu (24 yaş, Məzrə)
- Sevdimalıyev Cəbrayıl Əli oğlu (26 yaş, B. Mərcanlı)
- Yusifov Elman Bəhram oğlu (23 yaş, Soltanlı)
Şahidlərin sözləri və şərhlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]2021-ci ilin avqustunda Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı Ceyhun Məmmədov Daşbaşı qətliamının 28-ci ildönümündə anmış, baş verən hadisəni ermənilərin Azərbaycan xalqının başına gətirdiyi faciə və müsibət adlandırmış, həmin gün həyatını itirən Azərbaycan əsgərlər barədə isə "vətən torpağı müdafiəçilərinin qəhrəmanlıq dastanı" ifadəsini səsləndirmişdir.
