“Ağıllanmaq”dan f.is
f. Ağıllı olmaq, ağlını başına yığmaq, düzəlmək, ciddiləşmək, pis işlərdən əl çəkmək. Yaşa dolduqca ağıllaşır
sif. 1. Dərrakəli, düşüncəli, şüurlu. Ağıllı adam. – Yusifin arvadı Avropa elmlərindən dadmış bir ağıllı arvad idi
sif. 1. Yaxşı, layiqli, lazımi şəkildə, qaydalı, sanballı, əməlli. [Əsgər bəy:] Heydər bəy, bu niyyətdən düş, mənə bir on beş gün möhlət ver, mən sənə
dan. bax ağıllı 1 və 3-cü mənalarda. [Erkək Tükəzban] batinən ağıllı-kamallı bir türk qadınıdır… B.Talıblı
is. 1. Düşüncəlilik, idraklılıq, zəkalılıq, şüurluluq. // məc. Tədbirlilik. 2. Ağıl üzərində əsaslanma, ağlabatanlıq
sif. 1. Ağıllı olmayan, düşüncəsiz, şüursuz; axmaq, gic. Ağılsız adam. // məc. Tədbirsiz, öz işini, öz xeyrini bilməyən, ehtiyatsız
f. Getdikcə ağlı azalmaq; səfehləşmək, gicləşmək
is. 1. Ağıl yoxluğu, şüursuzluq, düşüncəsizlik; giclik, axmaqlıq. 2. Tədbirsizlik, öz işini, öz xeyrini bilməmə; ağılsız hərəkət, iş
sif. Son dərəcə qəzəblənərək, özünü bilməmək dərəcəsinə gəlmiş. Vaqif bu təşəbbüsə qarşı bir söz belə deyə bilmədi, çünki İbrahim xan qəzəblənmişdi, a
zərf dan. 1. Ağıl ilə, ağıl üzrə, ağıllı. // Ağlabatan, ağılkəsən. 2. Təqribən, təxminən, ehtimal üzrə
bax ağımtıl. Ağımsov tüstü onun [Cahandar ağanın] enli dodaqlarının üstünə enmiş qalın bığlarının arasına doldu
sif. Ağ rəngə çalan, ağa çalar, azacıq ağ. İldırım çaxdıqca hörümçək toru kimi bütün meşəni, ağacların yarpaqlarını, budaqlarını sarmış bu tor ağımtıl
is. Ağ rəngə çalarlıq, açıqağlıq, ağımtıl şeyin halı
sif. 1. Böyük çəkisi, vəzni olan (yüngül ziddi). Ağır yük. Ağır daş. Ağır çamadan. – Ağır sandıq seçmə parçalarla dolu idi
zərf Yavaş-yavaş, tədriclə, asta-asta, tələsmədən. Ağır addımlarla. Ağırağır yerimək. Ağır-ağır işləmək
is. Ev şeyləri, müxəlləfat, şey-şüy (bəzən qiymətli şeylər, qızılgümüş mənasında da işlənir). Lotular qalxıb hərə öz yorğan-döşəyini və evdə olan, ağı
sif. dan. 1. Mövhumata inananların fikrincə, guya gəlməsi uğursuzluğa səbəb olan, ayağı düşməyən. Ağırayaq adam
sif. dan. Çox ciddi, ağır, təmkinli, vüqarlı. Ağırbaşlı adam
sif. bax ağır 13 və 14-cü mənalarda. [Firidun] …heç on beş il bundan qabaqkı dəcəl uşağa oxşamır, ağırxasiyyət və ağıllıdır
“Ağırlamaq”dan f.is
f. dan. Əzizləmək, hörmət etmək, ehtiram göstərmək, qiymətləndirmək; ucaltmaq, saymaq, qonaq eləmək. Bir içim su ilə ağırlamadın mehmanın
“Ağırlaşdırılmaq”dan f.is
“Ağırlaşdırmaq”dan məch
“Ağırlaşdırmaq”dan f.is
f. 1. Daha ağır etmək, vəznini, çəkisini artırmaq. Yükü ağırlaşdırmaq. 2. Yavaşıtmaq, sürətini azaltmaq, ləngitmək
“Ağırlaşmaq”dan f.is
f. 1. Daha ağır olmaq; yükü, çəkisi çoxalmaq. [Sadıq kişi] soyuqda oturduqca, özünə gəldikcə vücudu ağırlaşır, kürəkləri sancır
is. 1. Ağır şeyin halı (yüngüllük ziddi). Yükün ağırlığı. Daşın ağırlığı. 2. Ağır şey, yük. Ağırlıq qaldırmaq
bax ağır 14-cü mənada
sif. [ağır və fars. səngin] Ağırtəbiətli, ciddi, təmkinli
məh. bax ağırlaşmaq 6-cı mənada
sif. dan. Təşəxxüslü, ağır, azdanışan, özünü ciddi göstərməyə çalışan. Mehdiqulu ağırtaxtalı bir oğlandı, hələmhələm canına isti keçməzdi
bax ağır 14-cü mənada. Ağırtəbiətli adam. – Nurəddin … anasından sonra birdən-birə dəyişir, … ağırtəbiətli bir uşaq olur
sif. Ağır hərəkət edən və ya çox ağır-ağır iş görən, tələsməyən, atil. Ağırtərpənən adam
bax ağırtərpənən
sif. dan. 1. Münasib, yaraşan, ləyaqətli. Ağıryana paltar. 2. Ağır, ciddi. Ağıryana adam
sif. Ağır yüklənmiş, ağır yüklər daşıyan. Ağıryüklü qatar. – Ağıryüklü fayton … bir döngədə aşıb, oxu və çarxı sındı
sif. dan. Qorxunc, dəhşətli, çox acıqlı, üz-gözündən acıq tökülən, heybətli, çox zəhmli
bax ağuz
is. 1. İnsan və heyvanların üzlərinin alt tərəfində, alt və üst çənələri arasında yerləşən, yeyib-içməyə və səs çıxarmağa məxsus üzv
is. dan. Surət, sifət. // Zahiri görünüş, görkəm. [Pası:] Ucqardakı ağzıburnu hisli kaha kimindir? S
sif. dan. Görkəmli, zahiri görkəmi yaxşı, abırlı
sif. Çox biədəb, ədəbsiz, nalayiq. Ağızaalınmaz söz
sif. dan. Öz fikri olmayıb, başqalarının sözü ilə hərəkət edən
zərf 1. Tamam, lap dolu, ləbələb, ağzına qədər. Qab ağızbaağız doludur. Qazanı ağızbaağız doldurmaq. Teatrın zalı ağızbaağız camaatla doludur
is. 1. “Ağız”dan kiç. 2. bot. Çiçəyin dişiciyinin üst tərəfdən ayrılmış hissəsi. [Miçurin] axtalanmış çiçəyin qalpağını açıb onun dişiciklərinin ağızc
zərf 1. Şifahi olaraq, yazı ilə deyil, dil ilə, dilcavabı. Ağızdan söyləmək. 2. Əzbər, əzbərdən. Şeri ağızdan bilmək