is. Allaha inanma, Allaha sitayiş etmə; dindarlıq
sif. və is. 1. Allaha, dini etiqadlara inanmayan, dinsiz. Allahsızlar cəmiyyəti. 2. məc. dan. İnsafsız, zalım, amansız (bəzən zarafat, bəzən də töhmət
is. 1. Allaha, dini etiqadlara inanmama. Allahsızlıq cəmiyyəti mənən ölümə məhkum edir. – Bəşər oğlu, heç üzünü tutma göylərə; Allahları üşütmədi alla
“Allanmaq”dan f.is
f. Al rəngə boyanmaq, bəzənmək; al çiçək açmaq. // Qızarmaq, al rəng almaq. Ağ alma allanıbdı; Ağacdan sallanıbdı; Mən sənə nə dedim ki; Gül üzün xall
“Allaşdırılmaq”dan f.is
məch. Al rəngə boyadılmaq, al hala salınmaq, qızardılmaq
“Allaşdırmaq”dan f.is
f. Al rəngə boyamaq, al etmək, qızartmaq
sif. Alleqoriyalı, məcazi. Alleqorik hekayə. Alleqorik şeir. Alleqorik təsvirlər. – Alleqorik xasiyyət daşıyan bu heykəllər xalq rifahının əməkdə, elm
[yun.] 1. Hər hansı bir mücərrəd məfhumun, fikrin, ideyanın konkret bədii surətdə əyani ifadəsi (ədəbiyyatda, heykəltəraşlıqda, rəssamlıqda)
[ital.] mus. 1. Tez, iti, cəld (musiqi əsərinin ifasının tempi haqqında). 2. Bu tempdə ifa edilən musiqi əsəri və ya onun bir hissəsi
is. [yun.] 1. Orqanizmin bəzi şeylərə həssaslığı nəticəsində korlanması xəstəliyi. Allergiya xəstəliklərinin başvermə səbəbləri
sif. köhn. Al rəngli paltar geymiş. Tərifli gözəllər gəlhagəl oldu; Yaşıllı, zərbaflı, allı Sənəm, gəl! Xəstə Qasım
sif. Al-əlvan. Açılın iyli güllərim, açılın! Allı-əlvanlı güllərim, açılın! A.Səhhət. Allı-əlvanlı (z
sif. Gözəl, qəşəng, bəzəkli, ala-bəzək, güllü-çiçəkli. Gələcəkdir babam mənim yanıma; Baxacaq allı-güllü bostanıma
sif. məh. Al-əlvan. Pətəklərdən və bağçada qoyulan qırmızı rəngli yeşiklərdən arılar dəstə-dəstə çıxır, geniş, yaşıl meşələrdə, allı-şallı çəmənlərə a
is. Al rəngli şeyin halı; qırmızılıq. Bu allıqda gül olmaz. – Geniş payız meşəsi bir allığa və rəngarəng sarılığa boyanırdı
is. [lat.] dilç. 1. Avaz yaratmaq məqsədilə eyni səsin təkrar edilməsi (məs.: əldən qalan əlli il qalar
[ing.] Telefonla danışarkən “qulaq asıram”, “qulaq asın” – mənasında işlənən nida. Allo, Bakımıdır? – deyir Talıstan; Yaşasın gələcək! Yaşasın insan!
is. Müxtəlif çeşidləri və müxtəlif rənglərdə olan girdə, yaxud uzunsov meyvə. Alma öz ağacından uzağa düşməz
“Almaq”dan f.is
is. Alma və armud bağı, alma və armud ağacları əkilmiş yer. Binanı əhatə edən bağ alma-armudluqdan, gilənarlıqdan ibarət idi
is. Gözlərin altında, üst çənənin üstündəki çıxıq, yanaq sümüklərinin dik yeri. Almacıq sümükləri. – …Salavat Movlayev qarayanız, enlisifət, almacıq s
is. dan. 1. Alma mütəxəssisi, alma tanıyan adam. 2. köhn. Alma alverçisi
is. zool. Alma ağaclarına ziyan verən bir cücü. Almagüvəsi ilə aqrotexniki, bioloji və kimyəvi üsullarla mübarizə aparılır
f. 1. Əlinə götürmək, əl ilə tutub götürmək, qaldırmaq. Əlinə ağac almaq. Qələmi əlinə aldı və yazdı
is. Atların gözlərinin üst tərəfindəki çuxur yer, çökəklik
is. Alma bağı, alma ağacları əkilən yer. Onlar gəlib almalığa çatdılar. Qırmızı ətirli almaları gördükdə, Qaraca qızın gözləri parladı
is. Almaniyanın əsas əhalisini təşkil edən xalq və bu xalqa mənsub adam. Alman ədəbiyyatının qədim abidələri
[ər. “əlmənah” sözündən] Müxtəlif yazıçıların əsərlərindən ibarət qeyri-dövri məcmuə. Ədəbiyyat almanaxı
zərf və sif. Alman dilində. Almanca danışmaq. Almanca dərslik
is. Almanlara, alman adət və mədəniyyətinə pərəstiş edən adam
is. Almanlara, alman mədəniyyət və adətlərinə pərəstiş etmə
sif. 1. Yanaqları qırmızı; alyanaq. Almayanaq qız. 2. Almacıq sümükləri çıxıq. Almayanaq monqollar; Yel qanadlı atlarla aşdılar; Tibet çölünü
is. 1. Son dərəcə bərk, rəngsiz, şəffaf qiymətli daş (xüsusi şəkildə taraşlanmış almaz brilyant adlanır)
sif. Almaz kimi şəffaf; duru, təmiz. Ədalət gözlərindən almazı yaşlar tökərək başıaşağı dərəyə qaçırdı
sif. Vicdanı təmiz, utanılacaq işi olmayan, namuslu. İlk baharın sevincilə xumarlanan gözəl səhər; Min zəfərlə qarşılayır alnıaçıq ordumuzu
is. Yanan bir şeydən çıxan od. Tonqalın alovu uzaqdan görünür. Yanğının alovu hər tərəfi işıqlandırır
sif. Gözlərindən alov saçan, qızğın, ehtiraslı. // Məc. mənada. Mən gurultu qoparmağı ilk öncə; Alovgözlü şimşəklərdən öyrəndim
məch. 1. Yandırılmaq, alışdırılmaq, alov çıxarılmaq. 2. məc. Qızışdırılmaq, şiddətləndirilmək, gücləndirilmək
“Alovlandırmaq”dan f.is
f. 1. Yandırmaq, alışdırmaq, tutuşdurmaq, alov çıxartmaq. Tonqalı alovlandırmaq. Külək yanğını daha da alovlandırdı
“Alovlanmaq”dan f.is
f. 1. Bərk yanmaq, alışmaq, tutuşmaq, alışıb-yanmaq. İldırım vurmuş taya dərhal alovlandı. 2. məc. Qızarmaq, işıqlanmaq, parlamaq
bax alovlandırmaq 1-ci mənada
sif. 1. Şiddətlə yanan, parlayan, alov çıxan. 2. məc. tənt. Hərarətli, atəşin, ehtiraslı, coşqun. Alovlu salamlar
is. Ehtiraslılıq, qızğınlıq, coşqunluq, hərarətlilik
sif. Odsaçan, od püskürən, atəşin, alovlu; hərarətli, qızğın
is. və s. qəd. Qədim türk ordusunda xüsusi zümrə təşkil edən adamların yalnız qılınc və qan bahasına qazanaraq aldıqları titul