məch. Töhmət olunmaq, məzəmmətlənmək, danlanmaq
sif. Aybı olan, nöqsanlı, qüsurlu. Ayıblı bir söz danışan yoxdur. M.Hüseyn. // İs. mənasında. [Vaqif:] Elə dərd də orasındadır: “Öküzün inildəməkdən q
sif. Nöqsansız, qüsursuz. Ayıbsız gözəl olmaz. (Ata. sözü)
is. Nöqsansızlıq, qüsursuzluq
is. bot. Meşə altında bitən alaq otu; qıjı. Ayıdöşəyi sürətlə, lakin çəpəki inkişaf edən kökümsov gövdəyə və külli miqdarda incə köklərə malik, çoxill
is. bot. Dağlıq yerlərdə bitən, gövdəsinin içi koğuş bir bitki. Ayıdüdüyündən uşaqlar partıldaq qayırırlar
sif. və zərf 1. Bayğınlığı, məstliyi keçmiş, ağlı başında. İnsanlar(ın) elə bir vaxtı olur ki, ancaq sərxoş olduğu zaman özünü ayıq hiss edə bilir
bax ayıq 3-cü mənada. Ayıq-sayıq dayanmaq
is. Ayıq adamın halı. Yarı huş və yarı ayıqlıq aləmində ona [Azadiyə] elə gəlirdi ki, qurtarmaq bilməyən bir çaydan keçməkdədir
is. bot. Həmişəyaşıl yarımkol bitki. Ayıqulağı həmişəyaşıl halda olan yarımkol bitkidir, yerlə sürünən qol-budaqlı gövdəyə malikdir, … çəhrayı rəngli
f.sif. Bərk yatmayan, hər hansı səs və ya hərəkətdən yuxudan tez oyanan. Havva ayıqyatan adam idi. Mir Cəlal
“Ayılmaq”dan f.is. Həkim xəstənin ayılmasını gözlədi. M.Hüseyn
f. 1. Yuxudan oyanmaq, yuxudan durmaq. Gün dağlara yayıldı; Hər bir yatan ayıldı. A.Səhhət. Xan səsə yuxudan ayıldı
“Ayıltmaq”dan f.is
f. 1. Yuxudan oyatmaq, ayılmağa, gözlərini açmağa məcbur etmək. Telefonun zəngi bizi yuxudan ayıltdı
is. dan. 1. Evin ehtiyacı üçün bazardan alınan gündəlik şeylər, xırda-xırda. [Şahmar bəy:] Mən gedirəm Hacı Osmanın yurduna, görüm nə var, nə yox, … b
zərf dan. Arxayın, nigarançılıqdan uzaq, rahat, asudə. [Hacı Baxşəli:] Cəlilin toyunun tədarükündə idim ki, birdən ayın-şayın gəzdiyi yerdə, bax, boyn
is. köhn. 1. Keçmişdə ayı oynadıb pul yığmaqla məşğul olan adam. 2. məc. Məsxərəçi, zarafatçı, oyunbaz
ayırd etmək (eləmək) – 1. Yoxlayıb müəyyənləşdirmək. Məsələni ayırd etmək. – [Qoca keşikçi:] Mən davanızı ayırd edərəm, – dedi
is. xüs. Bir şeyi növlərə, çeşidlərə ayıran, çeşidçi (fəhlə, maşın)
“Ayırmaq”dan f.is
f. 1. Bütöv halda olan şeyi parçalamaq, yaxud onun bir hissəsini götürmək, qoparmaq. Yumurtanın sarısını ağından ayırmaq
is. bot. Çəmənlərdə bitən soğanaqlı bitki
“Ayışmaq”dan f.is
f. Gicişmək. Gözü ayışmaq
f. qəd. Demək, söyləmək. Olma məlul, ayıtma kim, bəndü hasar içindəyəm. Nəsimi. Şah Xətayi aydır: – sirrini yayma
is. [fars.] 1. Qayda, qanun. Gəlmədi, saçı arasında yəqin itdi könül; Rəsmayindir, olur şami-qaranqudə bəla
is. [fars.] bax ayna 1-ci mənada. Ol məhi-namehriban istər ki, zülfün darasın; Sən götür ayinə, ey gün, ey qəmər, sən şanə tut
is. [fars.] Aynatutan (keçmiş zamanlarda bir böyük adam geyinərkən, onun qabağında güzgü tutan xidmətçi)
bax aybəniz. Buludzülflü, ayqabaqlı gözəlin; Duruban başına dolanmaq gərək. M.P.Vaqif
is. Döllük erkək at. At zavodunda cins ayqırlar yetişdirilir. – Ayqır başını qaldırıb ilxıya gələn qatıra diqqətlə baxdı
is. məh. Dairə, dövrə, halqa
“Aylandırmaq”dan f.is
f. Dolandırmaq, fırlandırmaq; aylanmağa, fırlanmağa, hərlənməyə məcbur etmək
“Aylanmaq”dan f.is
f. 1. Dolanmaq, fırlanmaq, hərlənmək. 2. Gicəllənmək, dönmək. Başı aylanmaq. ◊ Dünya başına aylanmaq – çox mütəəssir olmaq, başa gələn bir hadisə üzün
sif. Ay işığı ilə işıqlanmış, mahtab. Aylı gecələr. – Göy üzü dumduru, aylı bir gecə. M.Rahim
sif. Ay çıxmış, işıqlı və ulduzlu. Aylı-ulduzlu bir gecə idi. M.Hüseyn
1. sif. Ayda bir dəfə olan, hər ay olan, bir ayda görülən, bir aya məxsus, ayda bir dəfə çıxan. Aylıq iş planı
sif. Ay hesabı ilə, aylıq muzd ilə işləyən. [Qarı:] Hələ mənim özümü burada aylıqçı qoyub ki, Tiflis şəhərinə yeni gələn qəriblərin xəbərini ona verim
is. Aylıqla işləmə
sif. Maaşlı, maaşla xidmət edən, işləyən
is. [fars.] 1. Güzgü. Aynanın çatdığı calaq qəbul eləməz. (Ata. sözü). Əgər bilmək istəyirsiniz ki, kimin üzünə gülürsünüz, o vaxt qoyunuz qabağınıza
is. [fars.] 1. Şüşəli balkon, pəncərələri çox böyük olan otaq, şüşəbənd. Pəncərəsi aynabəndə çıxan kiçik otaqda yorğan-döşək yığmaq üçün bir aynalı di
sif. Aynabəndi olan, şüşəbəndli, hər tərəfi şüşəli, pəncərəli (bina, otaq və s.). Məhkəmə yuxarı məhəllənin tinində ikimərtəbə, uzun aynabəndli evdə i
is. dan. Kiçik ayna, balaca güzgü. Burada üç çilçıraq, kiçik aynacıqların qabarıq ornamentləri, mozaika və s
is. 1. köhn. Şüşəsalan, aynasalan, aynasaz. 2. köhn. Keçmişdə zadəgan ailələrində: xanım geyinərkən onun qabağında ayna tutan xidmətçi
is. Aynaçı sənəti
“Aynalamaq”dan f.is