sif. 1. Səy edən, çalışqan, cəhdli. Səyli tələbə. – …Ağabalanın çənəsindən tutub: – Maşallah, çox səyli uşaqdır! – deyirdi
“Səyrimək”dən f.is
f. Hirsdən, acıqdan və s. hisslərdən əsmək, titrəmək (üz əzələləri). Ağzı səyrimək. Burun pərəkləri səyrimək
“Səyrişmək”dən f.is
f. 1. bax sayrışmaq 1-ci mənada. Böyük əgər desə gündüzə gecə; De, göydə ulduzlar səyrişir necə! Q.Zakir
is. [ər.] klas. Ovçu. Gəzmə, ey könlüm quşu, qafil fəzayi-eşqdə; Kim, bu səhranın güzərgahlarda çox səyyadı var
[ər.] bax səyahətçi. İki gündən bəri yeməmiş səyyahlar böyük bir iştaha ilə yeməyə başladılar. Çəmənzəminli
is. Səyyah olma, səyahətə çıxma. Teymur müəllim bunu da bilirdi ki, o öz maraqlı hekayələri ilə şagirdlərin qəlbində səyyahlığa, kəşfiyyatçılığa böyük
sif. [ər.] Axıcı, axan, sərbəst, rəvan. Tahir sükanı qaba və sərt hərəkətlərlə o yan-bu yana fırladır, maşının səyyal hərəkətinə mane olurdu
sif. [ər.] 1. Hərəkət edən, gəzən, dolaşan; bir yerdə durmayan. Səyyar ulduzlar. 2. Daim bir yerdə qalmayan, yerini dəyişdirən, daim bir yerdə durmayı
[ər.] bax planet. Gah doğur, gah batır könül diqqətim; Tez-tez yanıb-sönən səyyarələrtək. S.Vurğun. Sən elə bir dəryasan ki, bütün çaylar axır sənə; S
sif. [fars.] Layiq, uyğun, yaraşan, münasib. Məncə, təqdirə səzadır, kişi şeytandan alıb; Kamil öyrəndiyi elmilə, dürusilə belə
is. [yun.] Sahə, dairə, mühit, şərait
sif. [yun.] Kürəşəkilli, kürəyəbənzər, yuvarlaq
is. Qədim Misirdə şir bədənli, insan başlı və ya heyvan başlı fantastik varlığın heykəli
[yun. schema – şəkil, surət] 1. Bir şeyin sistemini, quruluşunu və ya hissələri arasındakı rabitəni təsvir edən sadə çertyoj
sif. [yun.] 1. Sxem şəklində, sxem halında. Sxematik xəritələr. 2. Ümumi şəkildə, təfərrüatsız, çox sadə şəkildə, yığcam
is. Sxematik (2-ci mənada) şeyin halı. Təsvirin sxematikliyi. Pyesin sxematikliyi
[yun.] Təfəkkürdə, bir şeyin şərhində, təsvirində bayağılıq, şablonluq. Yazıçılarımız müasir qəhrəman surətinin təsvirində bəzi sxematizmə yol verirlə
sif. [yun.] 1. Sxolastikaya (1-ci mənada) aid olan, sxolastika mahiyyətində olan. Sxolastik fəlsəfə. 2
1. Sxolastika (1-ci mənada) tərəfdarı. 2. Sxolastika (2-ci mənada) ilə məşğul olan adam
[lat. scholasticus, əsli yun. shole – məktəb] 1. Orta əsr fəlsəfəsində kilsə ehkamlarına mücərrəd, formal məntiqi dəlillərlə haqq qazandırmaq məqsədin
sif. 1. İsti. 2. Mehriban, yaxın
“Sıçramaq”dan f.is
f. 1. Atılmaq, tullanmaq, hoppanmaq. Yerindən sıçramaq. İrəliyə sıçramaq. – Əsəd sıçrayıb bir daşın dalında gizlənərək bayaq gördüyü yerə baxdı
is. Sıçrayan, ya sıçradılan su və s. zərrəcikləri
“Sıçratmaq”dan f.is
f. Sıçramasına səbəb olmaq. Suyu sıçratmaq
is. 1. Sıçrama işi, sıçrama tərzi; yerindən hoppanma, atılma. Zərəngiz sıçrayışa hazırlanan pişik kimi özünü yığışdırdı
sif. Sıçrayışlarla olan, sıçrayışlarla inkişaf edən, baş verən; qeyri-müntəzəm. Sıçrayışlı inkişaf
sif. və zərf Sıçrayışlarla (3-cü mənada) inkişaf edən, baş verən; qeyrimüntəzəm. Sıçrayışvari inkişaf
is. [ər.] 1. Kəmiyyətin olmadığını göstərən “0” şəklində rəqəm işarəsi (sağ tərəfdən hər hansı bir rəqəmin yanına gətirildikdə onun on dəfə artdığını
is. [ər.] köhn. 1. Kiçik uşaqlar. 2. Yetimlər
is. [ər. seyqəl] 1. Bir şeyin üzərinə əlini yavaş-yavaş gəzdirmək və ya ona xəfif-xəfif toxundurmaqla öz sevgisini, nəvazişini göstərmə
“Sığallamaq”dan f.is
f. Əllərini, barmaqlarını bir şeyin üzərində xəfifcə gəzdirərək onu hamar şəklə salmaq, düzəltmək; tumarlamaq
“Sığallanmaq”dan f.is
qayıd. Özünə sığal, yaraşıq vermək, gözə xoş, gözəl görünmək üçün saçlarına, üz-gözünə, üst-başına səliqə vermək
sif. Hamar, sığal çəkilmiş kimi olan; səliqəli. Sığallı saçlar. – Yuyundun, darandın, qarlar kimi saf; Tellərin sığallı, gözlərin şəffaf
is. Sığınılacaq yer, daldalanmağa yarar yer; daldanacaq; sığıncaq. Partizanlar … özlərinə sığınacaq bir yer düzəltdilər
bax sığınaq. Bu dağ başındakı möhtəşəm qala; Olmuş sığıncağı qəhrəmanların. S.Vurğun
“Sığınmaq”dan f.is. Dara qocanın etinasızlığına və heyvanın ona sığınmasına heyrət edərək hiddətlə: – Qoca! – deyir, – sən kimsən? Çəmənzəminli
f. Bir təhlükədən etibarlı bir yerdə gizlənmək və ya birinə pənah gətirmək, himayəsi altına girmək; daldalanmaq
is. 1. Qaramal. [Çopo:] Piyaləni qaldırdım, yavaş səslə: – Sənin şərəfinə, – dedim, – xoşbəxt olaq, qəbilə sığırları kök, itləri itidişli olsun! Çəmən
is. Mal-qara çobanı; naxırçı. [Sona xanım:] …Xalça burda qalıbdır. Yerdən qalxıb gəldim götürəm ki, tezdən sığırçıya, buzovçuya rast gəlib aparmasın
is. Quşların sərçəkimilər dəstəsindən olan, tündtüklü, oxuyan, köçəri quş. Sığırçınlar səhərçağı gələr, budaqlara qonub səslənər, baharın müjdəsini gə
is. bot. Ətirli yağ verən otbitki. Sığırdili … alaq otlarındandır. Pipepə oxşar ətirli yağı vardır. M
is. bot. Kök ətrafında bölüm-bölüm yarpaqları olan ikiillik ot-bitki
“Sığışdırılmaq”dan f.is