1. sif. Qırmızı. Al bayraq. Al qan. Al şəfəq. – Al yanaqların sanasan ki, qızılgül xərməni; Tər zənəxdaninə baxdıqca cünun eylər məni
is. köhn. Hiylə, məkr, yalan. Aldandılar, aldanmadıq dünyəvi məkrü alına. Nəsimi. Onun hər muyunda yüz min qal oldu; Qaşı fitnə, qəmzəsində al oldu
is. Xurafata inananların təsəvvüründə: qaranlıqda tək qaldıqda guya insanın gözünə görünən mövhum surət, xəyal; qulyabanı (bəzən “al anası” şəklində i
sif. Rəngbərəng, ala-bəzək. Dağlar başı al-əlvan; Halım olubdur yaman; Gedirəm halal eylə; Gəlməyimə yox güman
sif. Tünd-qırmızı
is. köhn. Al-yaşıl rəngli ipək parça. Əziziyəm bizə gəl; Al-yaşıl gey, bizə gəl. (Bayatı). [Heydər bəy:] Amma buranın xalqı belə firəng çitinə hərisdi
is. məh. 1. bax alaq. 2. Yeməli göyərti
is. dan. Qanın pozulması nəticəsində dəridə əmələ gələn ağ ləkə (dəri xəstəliyi). // Xal, ləkə. □ Ala düşmək – xal düşmək, ağ ləkə düşmək
1. sif. Qarışıq rəngli, tükünün bir hissəsi ağ, o biri hissəsi başqa rəngdə olan. Ala at. Ala inək. Ala öküz
Bir sıra mürəkkəb sözlərin əvvəlində sözün ifadə etdiyi şeydə alalıq, rəngbərənglik, ala-bulalıq, ağ rəng ilə qarışıqlıq, yaxud yarımçılıq, qeyri-müəy
sif. və zərf dan. Nə yaxşı, nə pis; orta, babat, birtəhər. Ala-babat palto. Çəpəri ala-babat düzəltmək
is. Ala-babat şeyin halı
sif. 1. Müxtəlif rənglərdən ibarət, rəngbərəng, ala-bula. Ala-bəzək parça. Ala-bəzək qutu. Ala-bəzək xalça
is. Alabəzək şeyin halı, alabulalıq
sif. Yarıbişmiş, ala-çiy, lazımınca bişməmiş. Ala-bişmiş ət
sif. Rəngbərəng xallardan, zolaqlardan ibarət, cürbəcür rənglərə boyanmış, müxtəlif rəngli. Ala-bula pişik
is. Ala-bula şeyin halı, ala-bəzəklik
1. sif. Yarıbulanıq, bir yeri bulanıq, bir yeri duru. 2. zərf Ala-bula. Ala-bulanıq görmək
is. 1. Yağış ilə bir yerdə yağan qar, küləkli qar; fırtına, çovğun (adətən mart ayında olur). Ala-çalpov qar yağırdı
bax çarpaz
sif. Yarımçıq bişmiş, yarıçiy (ət və s.). Ala-çiy (z.) bişən əti adamlar tüstülü-tüstülü, alovlu-alovlu qapış-qupuş elədilər
sif. Yarımkal, yarımdəymiş (meyvə)
sif. dan. Yaxşı bişməmiş (çörək, ət və s.)
zərf Ala-babat, yüngülvari, azca. Bu ala öküzə bir tay tapsaydıq, … işimiz bir ala-qolay babatlaşardı
is. Ala-babatlıq
sif. Ala-dəymiş, ala-yetişmiş: lazımınca dəyməmiş, şirinləşməmiş. Ala-qora üzüm. – Üzümlər gülünü tökərtökməz, [onları] ala-qora vaxtında yoluşdurub a
sif. və zərf Bir qədər nəm, lazımınca qurumamış. Dəriləri yuyub qurutduqdan sonra, [onları] ala-nəm yığdıq, tay bir az da ağırlaşdı
bax ala-çiy
sif. və zərf Seyrək, dağınıq, orada-burada. Meşə kimi görünən mədənlərdə ala-seyrək işıqlar yanır. S
sif. 1. Lazımınca yetişməmiş, dəyməmiş; bir qədər kal. Buğdanı alasütül (z.) biçmək. 2. bax ala-bişmiş
sif. Tala-tala, adda-budda, orada-burada. Üfüqlərə yatmış ala-tala buludlar pul kimi qızarmış ocaq daşlarını xatırladırdı
bax ala-qaranlıq. Sabahın ala-toranı yerə çökmüş, yasavulun pəncərəsinin qabağını pərdə kimi örtmüşdü
bax ala-qaranlıq. İshaq kişinin arvadı səhər tezdən ala-toranlıq qayğanaq bişirib gətirdi. M.Hüseyn. Saat yeddini vurur, göylər ala-toranlıq
sif. və zərf Yarımçıq, natamam, ala-babat, qeyri-kamil. Qabı alayarımçıq doldurmaq. – Vanyuşa onları dinləyə-dinləyə Azərbaycan dilini alayarımçıq öyr
is. Natamamlıq, atüstülük, ala-yarımçıq görülmüş iş
bax ala-yarım(çıq). [Cəmil:] Bu saat ala-yarımçılıq biliklə nə eləmək olar. M.Hüseyn
bax ala-dəymiş
is. zool. Meşə göyərçini. Qəhrəman naxırçı yoldaşları ilə birlikdə meşələrdən dələyən yuvasını çıxarır, evdə bir cüt alabaxta balası saxlayırdı
is. zool. bax qızılxallı
məh. bax alamançı
məh. bax alamançılıq
is. İt adı. Bildi hardansa bunların sorağın; Alabaş kəsdi dəstənin qabağın. A.Səhhət. [Əlibəndənin] …qəbrinin üstündə bir alabaş köpək bağlanmışdır ki
is. məh. Camaat arasında pis cəhətdən məşhur olmuş, pis ad qazanmış, rüsvay olmuş adam. □ Alabaydaq etmək – aləmə yaymaq, rüsvay etmək
bax bəzgək
is. zool. Qanadı pərdəli bir cücü
bax ala1 2-ci mənada
bax ala-bula. [Dilbər:] …Gündə 3-4 manat faytona verəndə özünü itirir, elə bil, mən də onun üçün çitalaca geyəcəkdim
is. Alınacaq borc, birinə çatacaq pul, tələb. Alacağı verəcəyindən çoxdur. – Üçdə alacağı yox, beşdə verəcəyi
is. Bir adamın, idarənin və s.-nin başqasından alacağı və ya başqasına borclu olduğu pul