Azərbaycan–Səudiyyə Ərəbistanı münasibətləri

Azərbaycan–Səudiyyə Ərəbistanı münasibətləri — Azərbaycan Respublikası və Səudiyyə Ərəbistanı arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr

Azərbaycan-Səudiyyə Ərəbistanı münasibətləri
Azərbaycan və Səudiyyə Ərəbistanı
 Azərbaycan  Səudiyyə Ərəbistanı
Azərbaycanin Səudiyyə Ərəbistanıdaki səfirliyi
Səfir Şahin Abdullayev[ru]
Ünvan Ər-Riyad, Diplomatik şəhərcik, Darin küçəsi, Villa B804
Səudiyyə Ərəbistanınin Azərbaycandaki səfirliyi
Səfir İssam bin Saleh əl-Cuteyli[1]
Ünvan Bakı, Süleyman Dadaşov küçəsi, 44/2
Digər
Dövriyyə 0,023 mlrd doll. (2022)
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı ilə Azərbaycan Respublikasının münasibətlərinin qədim tarixi vardır. Hərə orta əsrlərdən Azərbaycanlı şairlər ərəb dilində böyük əsərlər yaratmışdılar. Bu əsərlər dünya ədəbiyyatının inciləri olmaqla yanaşı Azərbaycan və Ərəb mədəniyyətinin inkişafında böyük rol oynamışdır.[2]

Səudiyyə Ərəbistanı Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini 30 dekabr 1991-ci ildə tanımışdır[3].

Diplomatik əlaqələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin fevral ayının 24-də qurulmuşdur[2][4].

Fövqəladə və səlahiyyətli səfirlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1994-cü ilin aprel ayından Azərbaycan Respublikasının Səudiyyə Ərəbistanı Krallığında Səfirliyi fəaliyyət göstərir[3]. 1994-cü ilin 21 noyabr tarixindən Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Türkiyədə və eyni zamanda Azərbaycanda səfiri akkreditə olunmuşdur. 1999-cu ilin iyun ayından Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Azərbaycan Səfirliyi fəaliyyət göstərir[2]. Hazırda Azərbaycanın Səudiyyə Ərəbistanı Krallığındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Rasim Rzayevdir[3][5].

Parlamentlərarası əlaqələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Səudiyyə Ərəbistanı parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir[6]. Bu işçi qrupu 7 mart 1997-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Şamil Qurbanov olmuşdur[7]. 4 mart 2016-cı il tarixindən Fəttah Heydərov işçi qrupunun rəhbəridir[6].

Rəsmi sənədlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Respublikası ilə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı arasında 12 sənəd imzalanmışdır[3].

İqtisadi əlaqələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

20 sentyabr 1994-cü ildə Bakıda "Əsrin müqaviləsi" imzalanan zaman Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı da bu müqavilədə təmsil olunub. Hazırda müqavilədə "Delta-Hess" şirkəti 2,72% paya malikdir[2].

28 dekabr 2002-ci ildə Səudiyyə İnkişaf Fondu Bakı şəhərində orta mətkəb binalarının tikinti layihələrini həyata keçirmək məqsədilə Azərbaycan hökumətinə 35.7 milyon rial həcmində kredit ayırması barədə qərar qəbul etmişdir. 2009-cu ildə Abşeronun su təchizatı və kanalizasiya sisteminin bərpası və genişlənməsinə 25 milyon ABŞ dolları məbləğində kredit ayırmıdşır. 2010-cu ildə Azərbaycanın Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı ilə ticarət əlaqələrinin idxal dəyəri 397,3 ABŞ dolları, ixrac dəyəri isə 51,1 ABŞ dolları təşkil etmişdir[2].

Əmtəə dövriyyəsi (min doll.)

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl İxrac İdxal Ümumi dövriyyəsi
2020[8] 1 789,35 11 707,82 13 497,17
2021[9] 12 467,69 14 546,48 27 014,17
2022[10] 3 257,54 19 680,86 22 938,4

Mədəni əlaqələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Respublikası ilə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı arasında mədəni əlaqələr hələ sovet dövründən mövcud olmuşdur. Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası dövründə Azərbaycanda Ərəb dili, tarixi və mədəniyyətinin araşdırılmasına xüsusi maraq olmuş və bu sahədə Azərbaycanda məşhur alimlər yetişmişdir. Müstəqillik dövründə bu əlaqələr öz inkişaf dövrünə qədəm qoydu. 10-17 noyabr 2007-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Ər-Riyad, Ciddə və Dəmmam şəhərlərində Azərbaycanın mədəniyyət günləri keçirilmişdir.

18 yanvar 2008-ci ildə Azərbaycan Respubliaksının prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Azərbaycandakı səfiri Əli Həsən Əhməd Cəfər iki ölkə arasında döstluq və əməkdaşlıq əlaqələrinin inkişaf etdirilməsində xidmətlərinə görə "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunub.[11]

Qardaşlaşmış şəhərlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İdman sahəsində əməkdaşlıq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Futbol qarşılaşmaları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Azərbaycan-Səudiyyə Ərəbistanı futbol matçlarının siyahısı

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ İlham Əliyev Səudiyyə Ərəbistanının ölkəmizdə yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edib
  2. ↑ 1 2 3 4 5 Azərbaycan-Səudiyyə Ərəbistanı münasibətləri Arxivləşdirilib 2020-02-24 at the Wayback Machine "HEYDƏR ƏLİYEV İRSİ" Beynəlxalq Elektron Kitabxana
  3. ↑ 1 2 3 4 "Azərbaycan-Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı münasibətləri" (PDF). 2015-04-26 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-29.
  4. ↑ Azərbaycan Respublikası ilə diplomatik əlaqələr qurmuş dövlətlərin siyahısı Arxivləşdirilib 2017-08-05 at the Wayback Machine. mfa.gov.az  (az.)
  5. ↑ R.Ş.Rzayevin Azərbaycan Respublikasının Səudiyyə Ərəbistanı Krallığında fövqəladə və səlahiyyətli səfiri təyin edilməsi haqqında Arxivləşdirilib 2023-06-30 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 5 sentyabr 2012-ci il tarixli, 2420 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (azərb.)
  6. ↑ 1 2 "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının rəhbərlərinin seçilməsi haqqında" Arxivləşdirilib 2017-11-25 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az  (az.)
  7. ↑ "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" Arxivləşdirilib 2019-07-01 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 7 mart 1997-ci il tarixli, 256-I QR nömrəli Qərarı. e-qanun.az  (az.)
  8. ↑ "AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2020" (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2021-11-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-15.
  9. ↑ "AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2021" (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2022-01-31 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-15.
  10. ↑ AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti. ""AR Xarici ticarətin gömrük statistikasi 2022"" (PDF). customs.az. 2023-02-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-02-18.
  11. ↑ Əli Həsən Əhməd Cəffərin “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 yanvar 2008-ci il tarixli, 2628 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (azərb.)
  12. ↑ Bakının qardaşlaşdığı şəhərlər - SİYAHI Arxivləşdirilib 2022-04-07 at the Wayback Machine. modern.az, 16.02.2016  (az.)

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]