is. köhn. Aşxana saxlayan adam, aşxanaçılıqla məşğul olan adam, aşxana sahibi
is. köhn. Aşxanaçının işi, peşəsi
is. 1. tib. Yoluxucu xəstəliyə qarşı qoruyucu maddə kimi tətbiq edilən maddə; peyvənd (yoluxucu xəstəliklərin zəiflədilmiş, yaxud öldürülmüş mikroblar
“Aşıb-daşmaq”dan f.is
f. Həddindən artıq olmaq, son dərəcə çox olmaq, bol olmaq; tükənməmək. Arzular aşıb-daşır. Vətənimizin sərvətləri aşıb-daşır
is. Xalq xanəndəsi; həm oxuyan, həm çalan, həm də söz qoşan el sənətkarı. Xalq aşığı. Aşıq havaları. – Aşığın sözü qurtaranda “neylim-neylim” deyər
is. 1. anat. Diz qapaqlarından çıxan oynaq sümüyü. // Uşaqların aşıq-aşıq oyununda işlətdikləri həmin (adətən qoyunların diz qapağından çıxarılan) süm
is. Aşıqla oynanılan uşaq oyunu. Aşıq-aşıq oynamaq
sif. Çox xırda boylu adam. Birdən bu aşıqboylu kişi ilişdi, çinar kimi yerə gəldi, sonra? Onda gərək ölümü qoyub, dirimi ağlayam
1. bax aşıqsayağı. 2. Aşıq kimi, aşıqların etdiyi kimi. [Muzdur] aşıqhəngi, evi o baş-bu baş hərlənirdi
is. köhn. Aşıq və qoz ilə oynanılan uşaq oyunu
f. məh. Aşiq etmək, bənd etmək, məftun etmək. [Camalın anası:] Xan sağ olsun, Cənnət qızın üstə atıb, qız da bizim bu uşağı … aşıqlayıb
is. Aşıq sənəti, el xanəndəliyi, saz şairliyi. Aşıqlıq istedadı. – Bu meydana girib sərdən keçdinmi? Aşıqlıqda başqabaşqa hal olur
is. Dizin aşıq sümüyü gizləndiyi yeri. Qoyunun aşıqlığı sınıb, axsayır
1. is. mus. Aşıq musiqisi səpkisində bəstələnmiş kiçik formalı musiqi pyesi. Üzeyir Hacıbəyovun aşıqsayağısı
“Aşılamaq”dan f.is
f. 1. tib. Bir xəstəliyin qabağını almaq, ya başlanmış xəstəliyi sağaltmaq üçün bədənə aşı maddəsi yeritmək, aşı vurmaq, peyvənd etmək
“Aşılanmaq”dan f.is
məch. 1. Bir xəstəliyin qarşısı alınmaq və ya başlanmış xəstəliyin sağaldılması üçün bədənə aşı vurulmaq, aşı maddəsi yeridilmək
f.sif. 1. Aşı vurulmuş, aşı maddəsi yeridilmiş. 2. xüs. Aşıya qoyulmuş. Aşılanmış dəri. 3. k.t. Peyvənd edilmiş, calanmış
sif. 1. Aşılama işi ilə məşğul olan adam, peyvənd edən. Aşılayıcı kursları. Aşılayıcı laborantlar. 2
sif. Çox uca, üzərindən keçilməz. [Yasavul] özünü … aşılmaz bir dağ, basılmaz bir qala sayır(dı)… S.Rəhimov
sif. xüs. Aşındırma xassəsinə malik olan. Aşındırıcı maddələr
“Aşındırılmaq”dan f.is
məch. xüs. Kimyəvi üsulla və ya sürtülüb oyulmaq vasitəsilə çuxurladılmaq, naxış açılmaq
“Aşındırmaq”dan f.is
f. xüs. 1. Kimyəvi üsulla və ya sürtüb oymaq vasitəsilə çuxurlatmaq, naxış açmaq. 2. Bir şeyin üzərindəki yazını, naxışı və s
“Aşınmaq”dan f.is. İsti və quraqlıq keçən yay fəsillərində asan aşınmaya uğrayan şistlər xırdalanır, qismən toz halına keçir
f. 1. Kimyəvi üsulla, yaxud sürtülüb oyulmaq nəticəsində çuxurlanmaq, naxış açılmaq. 2. Çox sürtülməkdən oyulub çuxurlanmaq, yaxud külək və s
1) Bir sıra sözlərlə birləşdirilərək, bir şeyin o biri tayında, o yanında, o üzündə olan mənasında mürəkkəb sifət düzəldilir; məs
“Aşırılmaq”dan f.is
1. “Aşırmaq”dan məch. 2. t-siz. Minmək. Rüstəm atını hündür bir daşa çəkib, onun üstünə aşırıldı. S.Rəhimov
is. Dağın beli, dağın aşıb keçmək üçün yararlı yeri. Aşırımları aşdı, keçirimləri keçdi, özünü Ruma yetirdi
is. 1. “Aşırmaq”dan f.is. 2. Bir şeyin üstündən atılan, sallanan və ya bağlanan bağ. 3. Şalvarı düşməyə qoymamaq üçün çiyindən keçirilib şalvara bənd
f. 1. Qaldırıb qoymaq, yükləmək. Yükü atın belinə aşırmaq. Yeşiyi dalına aşırmaq. 2. Üzərindən keçirmək, sallamaq
f. bax aşırmaq 1, 3 və 5-ci mənalarda
sif. Aşı vurulmamış, aşılanmamış. Aşısız dəri. Aşısız gön
[fars.] klas. bax aşkar. Bu aşikar bir mətləbdir; bəyana ehtiyacı yoxdur. C.Məmmədquluzadə. Birdən-birə göründü gözə bir xərabəzar; Görəsən nə qəmli m
is. [ər.] Birisinə məhəbbət bağlamış, vurulmuş, bənd olmuş adam; vurğun. Eyləməz xəlvət sərayi-sirri-vəhdət məhrəmi; Aşiqi məşuqdən, məşuqi aşiqdən ci
[ər.] Bir-birinə bərk vurulma (vurulmuş). □ Aşiq-məşuq olmaq – bir-birinə bərk vurulmaq. [Bədircahan:] Züleyxa xanım sənə belə aşkarca aşiqməşuq olub
sif. [ər. aşiq və fars. …anə] Eşqə, məhəbbətə, sevgiyə aid olan; eşq, məhəbbət, sevgi ifadə edən. Aşiqanə məktub
is. Aşiqin, birinə vurulmuş adamın halı; aşiq olma, eşqə mübtəla olma; vurulma, bənd olma. Məndə Məcnundan füzun aşiqlik istedadı var
is. və sif. [fars.] klas. 1. Məlumatlı, vaqif, tanış, xəbərdar, bələd. □ Aşina olmaq – tanış olmaq, bələd olmaq
bax aşnalıq. Vaxtında sən aşinalıq etdin; Döndün, belə bivəfalıq etdin. X.Natəvan. Əzəldən eylədin mənnən aşinalıq; İndi nədən oldu bu bivəfalıq? Aşıq
is. [fars.] şair. Yuva, quş yuvası. Nə oldu bülbülə kim, qıldı gülüstan tərkin? Unutdu güllərini, etdi aşiyan tərkin
[fars.] bax aşiyan. Yəqin ki, şaxi-gül üstündə aşiyanə tikib; O qarə zülf camalında bir pərəstudur. S
1. sif. Açıq, aydın, göz qabağında olan, bəlli, məlum. Aşkar məsələ. Aşkar iş. □ Aşkar etmək – meydana çıxarmaq, üzə çıxarmaq, bəlli etmək, göstərmək,
sif. və zərf Açıqdan açığa, açıq-aydın. [Divanbəyi:] Mənim mahalımın ortasında aşkara quldurluq quru nağıldır? M
zərf (bəzən aşikarca şəklində də təsadüf edilir). bax aşkara. Gəldiyev Muxtarı görəndə yanındakıları aşkarca qovdu
is. Aydınlıq, açıqlıq, göz qabağında olma, zahirdə olma, məlum olma