su basımı – gəminin öz çəkisi ağırlığında olaraq sıxışdırdığı suyun miqdarı. Gəminin su basımı 13 min tondur
is. Sıxlıq, adam çoxluğu, tünlük, basabas, qələbəlik. Orada basırıq vardır. – Mədənin qapısı çox basırıq idi
[lat.] mikrob. Çöpşəkilli bakteriya
is. [ər.] Görmə qüvvəsi, görmə qabiliyyəti. // Göz
[ing.] idm. Topun, dirəkdən asılmış tora (səbətə) əl ilə salınmasından ibarət oyun. Basketbol üzrə yarış
is. idm. Basketbol oynayan idmançı
is. Basmaq işi, təzyiq. // Basan, ağırlıq edən şey. Mexaniki üsulla taxta hazırlayan elmi-tədqiqat institutu basqı üsulu ilə mebel hazırlamaq işini qa
is. 1. Ansız hücum; qəfildən, gözlənmədən edilən hücum. [Sərirdə yaşayan] … dağlılar çöllülərə nisbətən daha şücaətli olduqlarından, xəzərlər üzərinə
is. Uşaqların əylənmək üçün iki başında oturaraq, üzərində qalxıb düşdükləri tir; batman-tərəzi
is. Soyğunçu, qarətkar, quldur, yolkəsən, çapovulçu. Basqınçıların təqibindən qaçıb bu dağlara sığınmış xınalıqlılar quraqlıq illərində sudan çox korl
is. Soyğunçuluq, qarətkarlıq, quldurluq, çapovulçuluq; çapovul, yolkəsmə. Ərəbistan çöllərində bir zaman; Basqınçılıq, soyğunçuluq olardı
bax basqın
is. tar. Rusiyada monqol-tatar istilası dövründə: üzərində tatar xanının şəkli olan möhür
1. “Basmaq”dan f.is. 2. sif. Üzərinə müxtəlif naxışlar, rəng və s. basılmış. Basma çit. Basma sətin. Basma kəlağayı
is. Saç boyamaq üçün rəng
is. Basma işi ilə məşğul olan adam, qəlib basan adam (bax basma1 2-ci mənada)
is. və sif. [özb.] tar. Orta Asiyada basmaçılıqda iştirak etmiş adam (bax basmaçılıq). [Türkmənlər] … bütün basmaçı hissələrini dağıtdılar
is. [özb.] tar. 1917-26-cı illərdə Orta Asiyada sovet hakimiyyətinin devrilməsi uğrunda silahlı milli hərəkat
is. Bir-birinin içinə keçən iki metal hissədən ibarət düymə
is. [basma və fars. …xanə] 1. köhn. Çapxana, mətbəə. İran xalqı dünən basmaxana bina edib… M.F.Axundzadə
f. 1. Üstdən sıxmaq, təzyiq etmək, ağırlıq vermək. Qar basıb, ağacın budağını yatırdı. – Nəriman … bu adamın əllərini tutdu, dizi ilə boğazını basdı…
sif. dan. 1. Heç bir fikir işlənilmədən, kor-koranə təqliddən ibarət olan; şablon. 2. Başdansovma, atüstü, tələsik görülmüş
bax basmarlamaq
is.Üzərinə rənglənmiş xüsusi qəliblərin basılması ilə parçada naxış alınmasından ibarət qədim xalq sənəti növü; naxışvurma üsulu
“Basmarlamaq”dan f.is
f. Birdən qaba surətdə basıb tutmaq, qamarlamaq, süpürləmək, tutmaq, sıxcalamaq. Pişik siçanı basmarladı
“Basmarlanmaq”dan f.is
məch. Birdən qaba surətdə basılıb tutulmaq
is. 1. İnsan bədəninin kəllə və sifətdən ibarət olan yuxarı hissəsi. İri baş. Onun başı ilə bədəni arasında tənasüb yoxdur
is. aşp. Kəlləpaça
zərf 1. Tamamilə, başdanayağa, büsbütün, başdan-ayağa qədər. Kafirə bax! Gör nə bədimandı bu! Dur qaçaq, oğlum, baş-ayaq qandı bu
zərf Bir yerdə, yan-yana, bir-birinə sıxılaraq. □ Baş-başa durmaq – bax baş-başa vermək 3 və 4-cü mənalarda
is. bax baş 1-ci mənada. ◊ Baş-beyin getmək – səs-küydən, danışıqdan və s.-dən dəng olmaq, qulaqları tutulmaq, əziyyət çəkmək, təngə gəlmək
bax baş 1-ci mənada. [Azad bəy:] Səfərqulu bəy həqiqəti bilib başgözünü əzdikdə, mən həkimin üstə yüyürməyəsiniz
is. dan. Sir-sifət, görünüş, təhər-töhür; şəkil, qiyafə. Baş-qulağın düzəlməyib, çox da basıb guruldama; Dinmə, danışma, yat, bala! Sən deyən olmayıb
zərf 1. Bərabər, qalıqsız, üstəliksiz, düz. Başabaş çıxdı. Başabaş dəyişmək. 2. Tamamilə, bütünlüklə, tamam
dan. bax ağlabatan. [Mehman:] Hələ özü elə başabatan bir söz demir. S.Rəhimov
sif. kin. isteh. Pis, yaramaz, bacarıqsız. Başabəla təsərrüfatçı. Başabəla usta
sif. dan. Əziyyət verən, narahatlığa səbəb olan; cəncəl
is. Əziyyət, narahatlıq. Başağrısı da olur, amma bu barədə bir neçə söz deməyi lazım görürəm. C.Məmmədquluzadə
is. Biçin zamanı yerə tökülən sünbül qırıntıları; sünbül. □ Başaq etmək (yığmaq) – yerə tökülən sünbülləri yığmaq
is. Biçin zamanı tökülüb tarlalarda qalan sünbülləri toplayan adam
is. Biçin zamanı yerə tökülən sünbülləri yığma işi. Safo keçi kimi dabanını şaqqıldada-şaqqıldada il uzunu bu obanın içində ayaqyalın gəzir, onunbunun
“Başaqlamaq”dan f.is
bax başaqlanmaq
“Başaqlanmaq”dan f.is
f. Başaq hasil etmək, sünbüllənmək, sünbül bağlamaq. Əkinlər bütün başaqlanıbdır
sif. Sünbüllü, başağı olan (əkin haqqında)
is. 1. Yastıq, balış; baş altına qoyula bilən hər bir şey. 2. Odun doğrayanda, ya yaranda onun altına qoyulan iri, yoğun bərk ağac parçası
cəm. zool. Molyusk tipli dəniz heyvanları sinfi. Demək olar ki, qabıqsız olan yumşaqbədənlilər də vardır, lakin bunların başlarında böyük əlcəkli barm