zərf Bir yerdə, yan-yana, bir-birinə sıxılaraq. □ Baş-başa durmaq – bax baş-başa vermək 3 və 4-cü mənalarda
is. bax baş 1-ci mənada. ◊ Baş-beyin getmək – səs-küydən, danışıqdan və s.-dən dəng olmaq, qulaqları tutulmaq, əziyyət çəkmək, təngə gəlmək
bax baş 1-ci mənada. [Azad bəy:] Səfərqulu bəy həqiqəti bilib başgözünü əzdikdə, mən həkimin üstə yüyürməyəsiniz
is. dan. Sir-sifət, görünüş, təhər-töhür; şəkil, qiyafə. Baş-qulağın düzəlməyib, çox da basıb guruldama; Dinmə, danışma, yat, bala! Sən deyən olmayıb
zərf 1. Bərabər, qalıqsız, üstəliksiz, düz. Başabaş çıxdı. Başabaş dəyişmək. 2. Tamamilə, bütünlüklə, tamam
dan. bax ağlabatan. [Mehman:] Hələ özü elə başabatan bir söz demir. S.Rəhimov
sif. kin. isteh. Pis, yaramaz, bacarıqsız. Başabəla təsərrüfatçı. Başabəla usta
sif. dan. Əziyyət verən, narahatlığa səbəb olan; cəncəl
is. Əziyyət, narahatlıq. Başağrısı da olur, amma bu barədə bir neçə söz deməyi lazım görürəm. C.Məmmədquluzadə
is. Biçin zamanı yerə tökülən sünbül qırıntıları; sünbül. □ Başaq etmək (yığmaq) – yerə tökülən sünbülləri yığmaq
is. Biçin zamanı tökülüb tarlalarda qalan sünbülləri toplayan adam
is. Biçin zamanı yerə tökülən sünbülləri yığma işi. Safo keçi kimi dabanını şaqqıldada-şaqqıldada il uzunu bu obanın içində ayaqyalın gəzir, onunbunun
“Başaqlamaq”dan f.is
bax başaqlanmaq
“Başaqlanmaq”dan f.is
f. Başaq hasil etmək, sünbüllənmək, sünbül bağlamaq. Əkinlər bütün başaqlanıbdır
sif. Sünbüllü, başağı olan (əkin haqqında)
is. 1. Yastıq, balış; baş altına qoyula bilən hər bir şey. 2. Odun doğrayanda, ya yaranda onun altına qoyulan iri, yoğun bərk ağac parçası
cəm. zool. Molyusk tipli dəniz heyvanları sinfi. Demək olar ki, qabıqsız olan yumşaqbədənlilər də vardır, lakin bunların başlarında böyük əlcəkli barm
sif. dan. Başçı, ağsaqqal. Başbilənsiz iş olmaz. (Ata. sözü). İş başbilənsiz olmaz; Sər süfrə sənsiz olmaz! M
“Baş”dan oxş
is. Kiçik baş
sif. Başçılıq edən, rəhbər, əsas
is. Bir işin başında duran adam; rəhbər, sədr, rəis, böyük. Araz silahlı dəstə başçılarını təyin etdikdən sonra onlara müəyyən göstərişlər verib tüfən
is. Rəhbərlik, böyüklük, rəislik, sədrlik, bir işin başında durma. □ Başçılıq etmək – rəhbərlik etmək, bir işin başında durmaq
zərf Əvvəl(in)dən, ibtida(sın)dan; təzədən, yenidən. Başdan danışmaq. Başdan oxumaq. Başdan başlamaq
bax başdan-başa. Başdan-ayağa külli-vücudum oda yandı. Nəsimi. [Nurcahan:] Mən başdan-ayağa sirr dağarcığıyam
zərf Bütünlüklə, tamamilə, hər yeri, hər tərəfi; bütöv, tamam, səlt. Ət deyil, başdan-başa yağdır. Onun dedikləri başdan-başa səhvdir
sif. Diqqətsiz, tələsik, könülsüz. Başdansovma iş. – Mehmanın başdansovdu sözündən, soyuq söhbətindən sonra gələn adamlar dağılışıb getdilər
is. Qəbrin üzərində baş tərəfdə sancılan daş və s.-dən nişangah. Əsgər çox qədimdən qalmış hörgülərə, qalın barılara, sarı mamırlı başdaşılarına, üstü
sif. Adamın başını gicəldən, dolandıran hər şey
bax başgicəl(lə)dici
is. Müvazinət hissinin itməsi, gözlərin qaralması və başın fırlanması şəklində təzahür edən yarımbayğınlıq halı
zərf və sif. Başında heç bir şey olmadığı halda, papaqsız, başı örtüksüz. Başıaçıq gəzmək. – Səkkiz yaşında uşaq ikən kəndimizdə … başıaçıq, ayaqyalın
bax başılovlu. Nənəqız başıalovlu bazarı axtarıb qızlarını tapdı. S.Rəhimov
1. zərf Başını aşağı dikmiş halda, başını aşağı salmış halda. Sərdar evlərinin qabağında bir daxmaya girib, səhərdən axşama kimi başıaşağı iynə vurmaq
sif. dan. 1. Ağzıbağlı, düyünlənmiş: örtülü, qapalı. Qəhrəman bu təzə düzələn dəftərxanaya girsə, yuxarıdan başıbağlı gələn kağızları açar, oxuyar, öz
sif. və is. dan. Söyüş, qarğış yerində işlənən ifadədir. [Xırdaxanım:] Xeyir olmamış nə var, a başıbatmış! N
sif. Çox müsibət çəkmiş, daim bəla və uğursuzluğa rast gələn, həmişə əziyyət və zəhmətdə olan; talesiz, bəxtsiz (bəzən istehza və ya tənə ilə deyilir)
sif. Sürülürkən başını saxlamaq çətin olan, yüyəni zorla idarə edilə bilən (at haqqında). Başıbərk at
sif. 1. Axmaq, sarsaq, səfeh, gic. 2. məh. Ərindən boşanmış; dul
sif. dan. Tamam, bütün, əl dəyməmiş, toxunulmamış
sif. və is. dan. Bədbəxt, başıbəlalı, biçarə, yazıq, məzlum (bəzən qarğış, məzəmmət yerində işlənir)
sif. dan. 1. Ağıllı, dərrakəli. [Mustafa bəy:] Çünki, doğrudan da, başıdolu oğlansan. Ə.Haqverdiyev. 2
sif. məh. Bir işlə (əsasən əyləncə ilə) başı qarışmış olan