Hacı Şəhla məscidi

Hacı Şəhla məscidi — Bakının Balaxanı qəsəbəsində yerləşən XIV əsr memarlıq abidəsi. Məscidin giriş qapısı üzərindəki kitabədə onun 1385-1386-cı illərdə Hacı Şəhla bin Şakir bin Mustafa Köşkinin sifarişi ilə Ustad memar Arif bin ustad Musa Cibal tərəfindən inşa edildiyi göstərilmişdir.

Hacı şəhla məscidi
Hacı Şəhla məscidi
40°27′49″ şm. e. 49°55′12″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Şəhər	Bakı
Yerləşir	Balaxanı
Aidiyyatı	AMEA
Memar	Usta Arif, Musa Cibal
Sifarişçi	Hacı Şəhla bin Şakir bin Mustafa Köşki
Tikilmə tarixi	1385/86[1]
Vəziyyəti	bərpa olunub
Azərbaycandakı tarixi abidələrin milli qeydiyyatı
Tipi	Mədəni
İstinad nöm.	127
Kateqoriya	Məscid
Əhəmiyyəti	Ölkə əhəmiyyətli
Məscidin planı
Xəritədə yeri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hacı Şəhla məscidi Balaxanı qəsəbəsinin qəbiristanlınğında hündür bir təpənin üzərində tikilmişdir.

Giriş qapısının üstündə vaxtilə iki sətirlik kitabə olub ki, onun mətni belədir:"Bu imarət Hacı Şəhla bin Şakir bin Mustafa Köşkinindir. Yeddi yüz səksən yeddinci il (787-1385/86)”. ^[1]

Bu kitabədən bir az solda, qapı çərçivəsindən bir az aralı ərəbcə bir kitabə də olub ki, bu da imarəti tikən ustaların adını bildirir. İki sətirlik bu kitabə belə oxunub: “Ustad Arif bin ustad Musa Cibalın işidir”. Üzərində olan kitabələrdə məscid imarət adlandırılıb.^[1]

Memarlıq xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Binanın tərəflərinin ölçülməsi zamanı, eyni tipli divarların uçuş hissələrinin kifayət qədər fərqli nəticələr verdiyi məlum olmuşdur.^[2] XV əsr abidələrində bu cür qeyri-dəqiqlik nadir hallarda rast gəlinir. Həmin dövrə aid digər abidələrin öyrənilməsi nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, bu cür ölçü detallarına böyük əhəmiyyət verilir və diqqət yetirilirdi.^[3]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Щеблыкин, И.П. Памятники Азербайджанского зодчества эпохи Низами. Баку: Изд-во АзФАН. 1943.