əd. 1. Təkid, əmr, ya xahiş bildirir. Di, yaz! Di, tez ol! Di, gəl çıx! – Di, yumma gözlərini, qoy görüm doyunca barı
[yun.] tib. Çoxlu sidik ifrazı şəklində təzahür edən bir sıra xəstəliklərin adı. □ Şəkər diabeti – başlıca əlaməti sidikdə və qanda şəkərin çoxalmasın
sif. və is. tib. Şəkər xəstəliyi olan (adam)
[yun.] 1. anat. Döş boşluğu ilə qarın boşluğu arasında olan pərdə. Heyvanın qarın boşluğu ilə döş boşluğu arasında nazik əzələlərdən ibarət bir pərdə
sif. xüs. Diafraqması olan
sif. [yun.] dilç. Hərflərin üstündə və ya altında qoyulan. □ Diakritik işarə – hərfin altında və ya üstündə olan və tələffüzü göstərən işarə
[yun.] tib. Diaqnozu düzgün təyin edən həkim (bax diaqnoz). O həkim yaxşı diaqnostdur
sif. [yun.] tib. Diaqnoza, diaqnostikaya aid olan, xəstəliyin xüsusiyyətini bildirən. Diaqnostik üsullar
[yun.] Tibbin, xəstəliklərin əlamətlərindən, diaqnoz qoyma üsul və prinsiplərindən bəhs edən şöbəsi. // Diaqnozu müəyyən etmə, diaqnoz qoyma (qoyulma)
[yun.] tib. Xəstəni hərtərəfli müayinə nəticəsində onun xəstəliyinin müəyyən edilməsi. Əziz əlini ürəyinin üstünə qoyandan sonra həkim diaqnozunun dür
[lat. əsli yun.] 1. riyaz. Çoxbucaqlının və ya çoxüzlünün yanaşı olmayan təpələrini birləşdirən düz xətt
[yun.] Müxtəlif kəmiyyətlər arasındakı nisbəti göstərən qrafik təsvir; cədvəl. Neft sənayesinin artım diaqramı
[yun.] dilç. 1. Yerli şivə, ləhcə. Məhəlli dialekt. Bakı dialekti. 2. bax dialektal. Dialekt sözləri
sif. [yun.] dilç. Dialektə aid olan, dialekt mahiyyətində olan. Dialektal ifadə. Dilin dialektal xüsusiyyəti
is. [yun.] fəls. Dialektik fəlsəfə tərəfdarı, dialektik üsul tətbiq edən (metafizik əksi)
sif. [yun.] fəls. Dialektikaya aid olan, dialektika qanunlarına əsaslanan, metafizikaya zidd olan. Dialektik fəlsəfə
[yun.] 1. fəls. Təbiət, cəmiyyət və təfəkkürün hərəkət, dəyişmə, təzələnmə və inkişafının ümumi qanunlarından bəhs edən elm
[yun.] dilç. Dialektdən ədəbi dilə keçmiş məhəlli söz və ya ifadə. Yazıçının dilində təsadüf edilən dialektizmlər
[yun. dialekt və logos – elm, anlayış] dilç. Dilçiliyin, dildə olan dialektləri (ləhcə və şivələri) öyrənən şöbəsi
sif. [yun.] dilç. Dialektologiyaya aid olan. Dialektoloji xəritə. Dialektoloji ekspedisiya. Dialektoloji atlas
[yun. dialekt və logos-dan] dilç. Dialektologiya mütəxəssisi olan dilçi. Azərbaycan dialektoloqlarının əsərləri
sif. [yun.] Dialoq mahiyyətində olan, dialoq (mükalimə) şəklində olan
[yun.] Ədəbi əsərin, iki şəxsin söhbəti şəklində yazılmış hissəsi; mükalimə. Sabirin “Əhvalpürsanlıq” dialoqu
[dialektik materializm söz. ixtisar forması] dan. Dialektik materializm (ali məktəbdə keçilən fənn). Diamat müəllimi
[yun.] riyaz. Çevrənin mərkəzindən keçib onu iki bərabər hissəyə bölən düz xətt. // Dairəyə, yaxud dairəyə oxşar şəkildə olan cisim və ya sahənin kəna
sif. [lat. əsli yun.] Diametr xətti ilə ortadan bölən, ya bölünən. Diametral səth
sif. Diametri müəyyən ölçüdə olan. 10 mm diametrli boru
[yun.] 1. mus. Hər hansı bir müğənninin, yaxud musiqi alətinin malik olduğu müxtəlif yüksəklikdə olan səslərin məcmusu
sif. Müəyyən diapazonu olan
[yun. dia – vasitəsilə və lat. positivus – müsbət] fot. Proyeksiya fənəri vasitəsilə göstərilmək üçün şüşə və s
is. [yun.] Xalqın mənsub olduğu ölkədən kənarda yaşayan mühüm hissəsi
[yun.] tib. Yüksək təzyiqli elektrik cərəyanı ilə müalicə üsulu
[yun.] tib. Orqanizmin bəzi xəstəliklərə meyilliyi
sif. [yun.] mus. Ardıcıl surətdə ladın bir pərdəsindən digərinə keçən, yaxud yerləşən. Diatonik qamma (bütöv və yarımtonlardan ibarət səslərin ardıcıl
is. 1. Dəniz, çay, kol və s. suyunun altındakı torpaq səthi. Görünməz olmuşdur dənizin dibi; Qayıq yırğalanır bir beşik kimi
is. [fars.] klas. Zərli gülləri olan ipək parça. // Sif. mənasında. Həmin parçadan tikilmiş. Xoş yaraşır sənə diba nimtənə; Bu bəzəyin yeni əlaməti va
is. [fars.] ədəb. 1. Keçmişdə: kitabın qızıl suyu ilə nəqşlərlə bəzənmiş müqəddiməsi, ilk səhifələri
is. Tüfəng qundağının döşə dirənən enli hissəsi. Tüfəngin dibciyi. – Dibcik qısdı məməsinə, körpə ayaqlı Çin qadınları
is. İçinə torpaq tökülərək gül, kol və başqa bitkilər əkilən qab. Gül dibçəyi. Saxsı dibçək. – Əhməd durub o biri otağa keçdi, hər əlində bir dibçək q
sif. Dibçək kimi, dibçəyə oxşar. Dibçəkvari qab
sif. Budaqsız çubuq, zoğ, şiv. Dibdənçıxma çubuq
sif. Tağların diblərinə yaxın qismində əmələ gələn meyvə, məhsul. Dibdəndüşmə xiyar
is. k.t. Bitkilərin dibini torpaqla dolduran alət və s. Suvarma şırımları açmaq üçün kultivatora dibdolduranlar qoşulur
is. 1. Daş, ya ağacdan böyük həvəng. Qəhvəni dibəkdə döyərlər. – Haman daş, haman dibək. (Ata. sözü)
is. məh. Təsbəhlərdə olan uzunsov muncuq dənəsi
sif. Dib səthi yastı olan
sif. Dibi olan. Dibli çəllək
is. Altı olan şeylərin dib hissəsi
is. xüs. Çayın, gölün, dənizin dərinliyini ölçmək üçün cihaz
sif. 1. Dibi olmayan. Dibsiz çəllək. – Dibsiz kisə – boş anbar. (Ata. sözü). 2. məc. Dibi çox uzaqda olan, dibi görünməyən, çox dərin