Lənkəran (qəzet)
 | Bu məqalədəki və ya bölmədəki məlumatlar köhnədir. |
"Lənkəran" — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunda fəaliyyət göstərən ictimai-siyasi qəzet.
| Lənkəran | |
|---|---|
 | |
| Növ | ictimai-siyasi qəzet |
| Format | A3 |
| Təsisçi | Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti |
| Redaktor | Əlimərdan Əliyev |
| Yaranma tarixi | 1931 |
| Dil | Azərbaycan dili |
| Qiymət | 50 qəpik |
| Səhifə | 8 |
| Ünvan | Lənkəran şəhəri |
| Tiraj | 3300 |
“Lənkəran” qəzeti 1931-ci ildən nəşrə başlayıb. “Sıə Tolış” (“Qızıl Talış”) adı ilə talışca və Azərbaycanca nəşrə başlayan qəzet müxtəlif illərdə “Sosialist subtropikası”, “Leninçi”, 1990-cı il sentyabrın 22-dən isə “Lənkəran” adı ilə fəaliyyət göstərib. Qəzetin baş redaktoru İltifat Əhmədovdur. 2011-ci il 21 iyul tarixində qəzetin 80 illik yubileyi geniş təntənə ilə qeyd edilib.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycan Respublikasının cənub-şərq bölgəsinin mətbuat tarixi XX əsrin əvvəllərindən başlanır. Bölgədə ilk qəzet 1912-ci ildə Lənkəranda rus dilində çap olunmuşdur. “Rıbnoye dole” adlanan bu qəzet həftəlik qəzet olub, dörd səhifəlik olmaqla ölçüsü 38 sm idi. Qəzetin redaktoru A.Q.Talalayev və İ.Z.Yampolski olmuşdur[1].
1916-1917-ci illərdə Lənkəranda “Lətaif” (“Lətifələr”) qəzeti nəşr edilmişdir. Qəzet “Məharət” qiraətxanası tərəfindən buraxılmışdır. Qəzetin naşiri Mirzə Zeynalabdin Təbrizi, redaktoru isə Mirmurtuza Mirmustafa oğlu Talışlı olmuşdur. [2]
Lənkəranda 1917-ci ildə “Hürriyyət” vərəqəsi, 1919-cu ildə Muğan Sovet Respublikasının İcraiyyə Komitəsinin mətbu orqanı kimi rus dilində “İzvestiya” (“Xəbərlər”) qəzeti çap olunmuşdur. 1919-cu ildə Lənkəranda “Rəhbər” adı altında daha bir qəzet nəşr edilmişdir. “Rəhbər” qəzetinin redaktoru Teymur Şahverdiyev olmuşdur.
1926-cı ildə Cəlil Məmmədquluzadənin təşəbbüsü ilə Ədəbiyyat Cəmiyyətinin nəzdində “Canlı qəzet” təşkil edilmişdir. Mirzə Cəlilin təklifi ilə pedaqoq, folklorşünas Hüseyn Atakişiyev qəzetin redaktoru seçilmişdir. “Canlı qəzet” 1926-1931-ci illərdə nəşr olunmuşdur [3].
Bölgənin mətbuat tarixinin inkişaf dövrü XX əsrin 30-cu illərinə təsadüf edir. 1930-cu illərdə bölgənin əhatə etdiyi 6 rayonun hər birində rayonun ictimai-siyasi həyatını özündə əks etdirən rayon qəzetlərinin nəşrinə başlanmışdır. İlk rayon qəzeti 1931-ci ildə “Qızıl Talış” adı altında Lənkəranda nəşr edilmişdir. Qəzetin ilk redaktoru Böyükağa Mirsalayev olmuşdur. “Qızıl Talış” qəzeti 5 dekabr 1931-ci ildə talış dilində “Sıə Tolış” (“Qızıl Talış”) adlandırılmışdır.
“Sıə Tolış” qəzeti ilə yanaşı Lənkəranda talış dilində “Şura Ozorboyconi” (“Sovet Azərbaycanı”) və Lənkəran MTS-in Siyasi Şöbəsinin orqanı kimi “Tolışi kolxozçi” (“Talış kolxozçusu”) qəzetləri də çap olunmuş və bu qəzetlər 1935-1936-cı illərdə “Sıə Tolış” qəzetinə birləşdirilmişdir. “Sıə Tolış” əvvəllər Azərbaycan və talış dillərində çap olunmuşdur. 22 sentyabr 1938-ci ildən isə təkcə Azərbaycan dilində nəşr edilir.
“Sıə Tolış” qəzeti sonralar “Sosialist subtropikası” (23.02.1939 – 16.06.1957), “Leninçi” (16.06.1957 – 22.09.1990) adlanmışdır. “Leninçi” qəzeti 1962-ci ildən rayonlararası qəzetə çevrilmiş, 1966-cı ildən yenidən rayon qəzeti kimi fəaliyyətə başlamışdır.
“Leninçi” qəzeti 22 sentyabr 1990-cı ildən “Lənkəran” adlanır. 1990-1993-cü illərdə “Lənkəran” qəzetində talış dilində səhifə olmuşdur. Səhifə Etibar Əhədov və Ağaddin Babayev tərəfindən hazırlanmışdır.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Şükürzadə, İldırım. "Bölgəmizin mətbuat tarxindən". Cenub.az - Regional Qazet (az.). İstifadə tarixi: 2024-01-04.
