Yefim Rodionov

Yefim İvanoviç Rodionov (rus. Ефим Иванович Родионов; oktyabr 1889, Xmelyovka[d], Saratov quberniyası[d] – 13 aprel 1942) — Azərbaycan-sovet siyasi xadimi, SSRİ Xalq Rabitə Komissarlığının Azərbaycan SSR müvəkkili (1937–1938), Bakı Sovetinin sədri (1934–1936), Azərbaycan SSR xalq təchizat komissarı, Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti sədrinin müavini (1930–1931), SSRİ Ali Sovetinin birinci çağırış deputatı. Siyasi repressiyaya uğramışdır.

Yefim Rodionov
bayraq
SSRİ Xalq Rabitə Komissarlığının Azərbaycan SSR müvəkkili
bayraq2
avqust 1937 – iyul 1938
SonrakıLazar Braginski
1934 – 1936
bayraq
Azərbaycan SSR xalq təchizat komissarı
bayraq2
7 iyun 1932[1] – 193?
ƏvvəlkiXəlil Ağamirov
1930 – 17 fevral 1931[2]
SədrDadaş Bünyadzadə
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi oktyabr 1889
Doğum yeri
Vəfat tarixi 13 aprel 1942(1942-04-13) (52 yaşında)
Partiya
Fəaliyyəti siyasətçi
Təltifləri "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (SSRİ) — 1932
"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (ZSFSR) — 1936
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yefim İvanoviç Rodionov 1889-cu ildə Saratov quberniyasının Xmelyovka (Xmelevka) kəndində anadan olmuşdur. Kənd məktəbində təhsil almış, 13 yaşından Volqaboyunda tacir mağasında çalışmışdır. 1904-cü ildə ailə üzvləri ilə Bakıya köçmüş və buradakı mətbəələrindən birində şagird kimi işləməyə başlamışdır. 1905-ci ilin yazında Yefim Rodionov doğulduğu kəndə qayıtmış, lakin həmin ilin payızında yenidən Bakıya gələrək müxtəlif müəssisələrdə kağızpaylayan işləmişdir. 1906-cı ildən 1908-ci ilədək Dadaşovların dokunda çilingər köməkçisi və şagirdi, 1908–1911-ci illərdə isə çilingərlik etmişdir.[3]

1911-ci ilin sonlarında Yefim Rodionov çar ordusunda hərbi xidmətə çağırılmış və burada o, əvvəlcə sıravi, sonra isə 1917-ci ilədək silah emalatxanalarında usta işləmişdir. 1918-ci ilin əvvəllərində Bakıda aparılan inqilabi işlərdə iştirak etmişdir. 1918–1919-cu illərdə Xatisovun zavodunda çilingərlik etmiş, 1919-cu ildə bolşeviklər partiyasına daxil olmuşdur. O, neft emalı zavodu komitəsinə, daha sonra bolşevik özəyi katibliyinə, işçi klubu sədrliyinə, Zavağzal rayon partiya komitəsi sədrliyinə seçilmişdir. Yefim Radionov 1919-cu ildə mərkəzi tətil komitəsinin işlərində iştirak etdiyinə görə iki dəfə həbs edilmiş, sonra isə Azərbaycandan sürgün edilmişdir.[3]

1920-ci ilin yanvar ayında Bakıya qayıdan Yefim Radionov partiya tərəfindən ictimai işə göndərilmiş, Zavağzal işçi klubu idarə heyətinin sədri olmaqla yanaşı, gizli praktika işi aparmış və rayon partiya komitəsinə başçılıq etmişdir.[3] O, Azərbaycan Kommunist Partiyasının birinci qurultayında Mərkəzi Komitənin üzvü seçilmiş[4] və Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra inqilab komitəsinin sədri, Zavağzal rayonu icraiyyə komitəsinin sədri vəzifələrində işləmişdir. Çox keçmədən Bakı İstehlak Cəmiyyətinin sədri vəzifəsinə irəli çəkilmişdir.[3]

Yefim Rodionov 1921-ci ilin noyabr ayından 1922-ci ilin may ayınadək Xalq Poçt-Teleqraf Komissarlığının Azərbaycan müvəkkili vəzifəsində, sonra isə 1927-ci ilin iyun ayınadək "Azərittifaq"da çalışmışdır. 1927-ci ilin iyununda o, Xalq Ticarət Komissarlığı müvəkkili təyin edilmiş və bu vəzifədə iki il yarım işləmişdir. 1930–1933-cü illərdə Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti sədrinin müavini, Xalq İşçi-Kəndli Müfəttişliyi Komissarlığının kollegiya üzvü, Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Rəyasət Heyətinin üzvü, Azərbaycan SSR xalq təchizat komissarı və Bakı Soveti sədrinin müavini vəzifələrində çalışmışdır. 1934–1936-cı illərdə Bakı Şəhər Sovetinin sədri olmuş, 1937-ci ilin avqust ayında isə SSRİ Xalq Rabitə Komissarlığının Azərbaycan müvəkkili təyin edilmişdir.[3]

Yefim Rodionov Azərbaycan KP Bakı Komitəsinin, SSRİ və Azərbaycan SSR mərkəzi icraiyyə komitələrinin üzvü olmuşdur. SSRİ Ali Sovetinin (millətlər palatasının) birinci çağırış deputatı seçilmişdir. 1932-ci ildə ZSFSR-in "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni ilə təltif olunmuşdur.[3] 1936-cı ildə isə Sovet Azərbaycanının 15 illiyi münasibətilə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeninə layiq görülmüşdür.[5]

Həbsi və ölümü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yefim Rodionov Stalin repressiyalarının qurbanı olmuşdur. O, 18 iyul 1938-ci ildə "Sağ-trotskiçi ehtiyat mərkəzinin əksinqilabi milliyətçi təşkilatının" rəhbərlərindən biri olduğu ittihamı ilə həbs edilmişdir. İşgəncələrə məruz qalaraq ittihamı etiraf etməyə məcbur edilmiş, lakin 1939-cu ildə öncəki ifadələrindən imtina etmişdir. 30 avqust 1941-ci ildə məhkəmənin hökmü ilə əmlakı müsadirə olunmaqla 10 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdir. 13 aprel 1942-ci ildə həbs düşərgəsində vəfat etmişdir. 1955-ci ildə SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyasının qərarı ilə bəraət almışdır.[6]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Rodionov joldaşьn ASŞÇ Xalq Təçhizat Qomisarь tə'jin edilməsi haqqьnda // Qommunist. № 149 (3566). 26 ijun 1932. S. 4.
  2. ↑ A.S.Ş.Ç. Xalq Komissarlar Şyrasьnьn kərarь № 205 // Kommynist. № 40 (3155). 18 fevral 1931. S. 4.
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 Jefim Ivanovic Rodionov // Qommunist. № 272 (5200). 26 nojabr 1937. S. 3.
  4. ↑ Родионов Јефим Иванович // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 167.
  5. ↑ SŞÇI Mərkəzi Içraijjə Qomitəsinin qərarь // Qommunist. № 23 (4650). 29 janvar 1936. S. 1.
  6. ↑ Родионов Ефим Иванович // Открытый список (rus). 2019-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-31.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]