Alı Mustafayev

Alı Mustafayev (14 aprel 1952, Qazaxbəyli, Qazax rayonu – 20 noyabr 1991, Dağlıq Qarabağ) — Azərbaycan telejurnalisti, publisist, şair, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikasının əməkdar jurnalisti, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi.

Alı Mustafayev
Alı Mustafa oğlu Mustafayev
Doğum tarixi 14 aprel 1952(1952-04-14)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 20 noyabr 1991(1991-11-20) (39 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi Qarakənd faciəsi
Dəfn yeri
Atası Mustafa Mustafayev
Təhsili
Fəaliyyəti tərcüməçi, jurnalist
Mükafatları "Qızıl Ulduz" medalı — 1992 "Azərbaycan Respublikasının əməkdar jurnalisti" fəxri adı — 1991

O, 1991-ci il 20 noyabrda Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndinin yaxınlığında, Ağdam rayonunun Mərzili kəndi ərazisində erməni hərbiləşdirilmiş dəstələri tərəfindən vurulan Azərbaycan hərbi helikopter hadisəsində həlak olmuşdur. Hesablamalara görə, Qarakənd üzərində üç yüz metr yüksəklikdə uçan Mİ-8 N72 helikopteri 1991-ci il noyabrın 20-də saat 14:42 dəqiqədə vurulub.[1]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Erkən illəri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alı Mustafayev 1952-ci il 14 apreldə Qazax rayonunun Qazaxbəyli kəndində fəhlə ailəsində doğulmuşdur.[2] 1969-cu ildə kənd məktəbini bitirmiş, ordu sıralarında hərbi xidmətdə olmuşdur.[2] 1971–1976-cı illərdə Bakı elektrik maşınqayırma zavodunda tornaçı işləmişdir.[2] 1981-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirmişdir.[2]

Jurnalist fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

O, Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində ədəbi-bədii yaradıcılığa tələbəlik illərindən başlamışdır.[2] Onun lirik şeirləri və publisist yazıları dövri mətbuatda müntəzəm çap edilmişdir.[2] Dolğun məzmunlu reportaj, oçerk və müsahibələrinə, ekrana çıxardığı təsirli verilişlərinə görə bacarıqlı, operativ telejurnalist kimi tanınmışdır.[2] Alı Mustafayev "Günün ekranı" proqramının aparıcı əməkdaşlarından biri idi.[3] O, 1990-cı il yanvarın 20-də Bakının dar küçələrində insanların Sovet ordusu tərəfindən hədəfə alınmasını lentə köçürürdü.[4]

Qarabağ müharibəsində iştirakı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alı Mustafayev, Ermənistan hərbi birləşmələrinin Azərbaycana hücumu dövründə Dağlıq Qarabağdan — qaynar nöqtələrdən, eləcə də yüksək dövlət səviyyəli rəsmi görüşlərdən hazırladığı müsahibə və reportajlarla rəğbət qazanmışdır.[2] O, 1989–1990-cı illərdə Moskva şəhərində Azərbaycan Respublikası Ali Məclisi tərəfindən parlament müxbiri olmuşdur.[2]

1991-ci ilin 18 – 19 noyabrında erməni quldurlar Xocavəndin Qaradağlı kəndində kütləvi qırğın törədəndə bu xəbəri yataqda eşidən Alı Mustafayev bütün gecəni yata bilmədi.[5] Səhəri iş yeri Azərbaycan Televiziyasına gəlib təcili Ağdama yola düşən qrupa rəhbərliyi öz üzərinə götürdü.[5] Yoldaşlarının səhhətindəki problemləri təkidlə xatırlatması onu bu ağır səfərdən çəkindirə bilmədi.[5] Noyabrın 20-də Ağdamdan Azərbaycanın dövlət və hökumət rəsmilərini, yüksək rütbəli hərbçiləri Qaradağlıya aparan hərbi vertolyota Alı Mustafayevin reportyor qrupu son anda özünü yetirdi.[5]

Ölümü

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Qarakənd faciəsi

O, 1991-ci il 20 noyabrda Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndinin yaxınlığında, Ağdam rayonunun Mərzili kəndi ərazisində erməni həbiləşdirilmiş dəstələri tərəfindən vurulan Azərbaycan hərbi helikopter hadisəsində həlak olmuşdur. Hesablamalara görə, Qarakənd üzərində üç yüz metr yüksəklikdə uçan Mİ-8 N72 helikopteri 1991-ci il noyabrın 20-də saat 14:42 dəqiqədə vurulub.[1]

Bakı şəhərinin Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir.[2]

Şəxsi həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alı Mustafayev Lalə xanım Mustafayeva[6] ilə ailə həyatı qurmuş və ömrünün sonuna qədər onunla evli idi.[5] Onun üç övladı var.[5]

İrsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bakı şəhər Nərimanov rayonundakı 202 saylı orta məktəb və küçə Alı Mustafayevin adını daşıyır.[2][7] Onun adını həm də 1992-ci ildən gəmi daşıyır.[8]

Təltif və mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

O, 1991-ci il fəaliyyətinə görə "İlin ən yaxşı jurnalisti" mükafatına layiq görülüb.[2] Ölümündən sonra Alı Mustafayevə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 6 noyabr 1992-ci il tarixli 294 saylı fərmanı ilə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı fəxri adı verilib.[2]

Biblioqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Dəli bir ağlamaq keçir könlümdən (şeirlər). Bakı: Nicat, 1992, 152 səh.[9]

Xatirəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2003-cü ildə Rövşən İsax tərəfindən "STV Azərbaycan" kanalında istehsal edilmiş 40-cı qapının qıfılı adlı qısametrajlı sənədli televiziya filmi həsr olunmuşdur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Novruzoğlu, Rövşən. GENOSID......ECOCID. Bakı: «Adiloğlu» nəşriyyatı. 2005. 544. (#accessdate_missing_url)
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 "Alı Mustafayevin ölümündən 20 il ötür". www.anl.az. www.anl.az. 2019-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016. (#first_missing_last)
  3. ↑ "19 yanvarda televiziyanın enerji bloku niyə partladılmışdı?". www.anl.az. www.anl.az. 2019-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
  4. ↑ "Təcili yardıma da aman verilmirdi". www.anl.az. www.anl.az. 2019-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
  5. ↑ 1 2 3 4 5 6 Aydınoğlu, Tahir. "Qəhrəmanlıq zirvəsi". www.anl.az. www.anl.az. 2019-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-01-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-11.
  7. ↑ İsmayılbəyli, Süleyman. ""Binəqədi rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı: real vəziyyət və perspektivlər"". anl.az. anl.az. 2019-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
  8. ↑ "Ali Mustayev ship" (PDF). www.acsc.az. www.acsc.az. 2016-07-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.
  9. ↑ "Şəhid-jurnalist Alı Mustafayevin 57 yaşı tamam oldu". www.anl.az. www.anl.az. 2019-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 iyul 2016.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]