Con Beyts Klark
Con Beyts Klark (ing. John Bates Clark; 26 yanvar 1847[1][2][…], Providens[d][3] – 21 mart 1938[3][1][…], Nyu-York, Nyu-York ştatı[3]) — amerikalı iqtisadçı, Amerika marjinalizm məktəbinin qurucusu [5], marjinal məhsuldarlıq nəzəriyyəsinin müəllifi, 1894-1895-ci illərdə Amerika İqtisadi Birliyinin prezidenti.
| Con Beyts Klark | |
|---|---|
| ing. John Bates Clark | |
 | |
| Doğum tarixi | 26 yanvar 1847[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 21 mart 1938[3][1][…] (91 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Elm sahəsi | iqtisadiyyat |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Karl Knis |
| Üzvlüyü | |
.png){kind=small} |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Amerikalı iqtisadçı Amherst Universitetində və Sürix və Heydelberq Universitetlərində təhsil almışdır; 1895-1923-cü illərdə Kolumbiya Universitetində dərs demişdir.
1894-1895-ci illərdə Amerika İqtisadi Birliyinin Prezidenti vəzifəsində çalışmıdır.
Ailəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məşhur iqtisadçı Con Moris Klarkın atasıdır.
Elmi töhfələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Con Beyts Klark çoxsaylı əsərlərin müəllifidir. Dəqiq elmləri yaxınlaşdırmaq üçün siyasi iqtisadiyyatın öyrənilməsinə yeni bir yanaşma təklif etdi. Nəzəri mexanika ilə bənzətmə yolu ilə Con Beyts Klark iqtisadi nəzəriyyəni iki hissəyə - statika və dinamikaya böldü. Statikanın analizinə ilkin əhəmiyyət vermişdi, yəni hərəkətsizlikdə, "tarazlıqda" cəmiyyətin iqtisadi vəziyyəti. Klark dəyişdirdiyi marjinal fayda nəzəriyyəsinə sadiq qaldı. "Klark Qanunu" bir məhsulun faydalılığının tərkib hissələrinə bölünməsidir ("faydalar dəsti"), bundan sonra malın dəyəri bütün xüsusiyyətlərinin marjinal faydalarının cəmi ilə müəyyən edilir.
İstehlak mallarının marjinal fayda konsepsiyasını əmək və kapitalın marjinal məhsuldarlığı nəzəriyyəsi ilə tamamlayaraq "marginal inqilaba" mühüm töhfə verdi. Con Beyts Klark istehsal prosesində zəifləyən əmək və kapital məhsuldarlığının olduğunu (torpaqların məhsuldarlığının azaldılması qanununa bənzəyərək) sübut etməyə çalışdı. Qalan amillərin sabit ölçüsü ilə istehsal amillərinin hər birində bir artım üçün istehsalda azalma artımı təmin edilir. Beləliklə, daimi bir kapital ilə istənilən əlavə işçi daha kiçik istehsal kütləsi yaradacaqdır. Bu vəziyyətdə əmək haqqı, "marjinal işçi" nin istehsal etdiyi "əmək məhsulu" na bərabərdir. "Bütün sənaye məhsulu" ilə "əmək məhsulu" arasındakı fərq, Con Beyts Klark tərəfindən kapitalist tərəfindən haqlı olaraq miras qalan "kapital məhsulu" olaraq qəbul edildi. Nəticə etibarilə, işçilərin və iş adamlarının gəlirləri, onun fikrincə, əməyin və kapitalın istehsalın son məhsuluna həqiqi töhfəsinə uyğundur ki, bu da “kapitalist” in və işçilərin sinif mənafelərinin sosial ədalətinə və harmoniyasına səbəb olur.
Biblioqrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]- «Sərvət Fəlsəfəsi» (The Philosophy of Wealth, 1886);
- «İnhisar problemi» (The Problem of Monopoly, 1904);
- «Sərvət bölgüsü» (The Distribution of Wealth, 1899).
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 John Bates Clark // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Кларк Джон Бейтс // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Find a Grave (ing.). 1996.
- ↑ Агапова И. История экономической мысли
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Блауг М. Кларк, Джон Бейтс // 100 великих экономистов до Кейнса. Библиотека «Экономической школы», вып. 42 (1 500 nüs.). СПб.: Экономикус. 2008 [Great Economists before Keynes: An introduction to the lives & works of one hundred great economists of the past]. 134–137. ISBN 978-5-903816-01-9.
- Блюмин, Израиль Григорьевич. Американская школа в буржуазной политической экономии // Критика буржуазной политической экономии: В 3 томах. I. Субъективная школа в буржуазной политической экономии (3 200 nüs.). М.: Изд-во АН СССР. 1962. 228–430.
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
