Neoklassik sintez

Neoklassik sintez (ing. neoclassical synthesis), və ya neoklassik-keynsçi sintez — neoklasik və Keyns məktəblərinin nəzəri müddəalarını birləşdirərək iqtisadi elmdə istiqamət. Sintezin mikroiqtisadi komponenti neoklassik tədrisə əsaslanır, makroiqtisadi konsepsiyada isə C.M.Keynsin fikirləri üstünlük təşkil edir. Bu istiqamət, XX əsrin ikinci yarısında ortaya çıxdı və hal-hazırda iqtisadi məkanda üstünlük təşkil edir.[1]

Neoklassik sintez nəzəriyyəsi dualist bir yanaşma, neoklassik mikroanalizi Keyns makroanalizi prinsipləri ilə birləşdirmək cəhdi ilə xarakterizə olunur. Mikroanalizdə bu istiqamət həlledici rolun istehlakçıya məxsus olduğu rəqabətli bazarın mövcudluğunu nəzərdə tutur. Mikroanalizdə də qiymət əyilməzliyinə icazə verilir.

Təcrid olunmuş nəzəriyyələr bir-birinə zidd idi: Keynes, tənzimlənməmiş bazarın optimal qaynaq bölgüsü və ya tam məşğulluq təmin edə bilməyəcəyini iddia etdi. Bununla birlikdə, məktəblərin hər birinin üstünlükləri baxımından ziddiyyətlərin aradan qaldırılması olduqca ümidverici görünürdü. Neoklassisizm tam bir bilik sistemi idi, Keynsçilik isə böhran nəticələrini azaltmaq üçün reseptlər təklif etdi.

Neoklassik sintezə görə, işsizliyin səbəbi əmək haqqının əyilməzliyidir. Tam məşğulluğa nail olmaq üçün əmək haqqı dərəcəsini sahibkarların hamını işə götürə biləcəyi səviyyəyə endirmək lazımdır. Buna yüksək qiymətlər, daha yüksək real əmək haqqı və aşağı nominal əmək haqqı hesabına nail olmaq olar. Lakin belə bir ssenarinin həyata keçirilməsi yalnız iqtisadi agentlərin rasionallıq və şüur ​​prinsipinə zidd olan nominal və həqiqi dəyərləri ayırd etmədiyi hallarda mümkündür.

Doktrinaların qarşılıqlı uyğunlaşması Keynsin İstihdam, Faiz və Pulun ümumi nəzəriyyəsinin nəşrindən dərhal sonra başladı - 1937-ci ildə Con Hiks IS-LM modelini təqdim etdi. [2] Ümumiyyətlə, Hicks nəzəriyyənin inkişafına əhəmiyyətli bir töhfə verdi. Sintezin əsas populyarlaşdırıcısı amerikalı həmkarı Paul Samuelson idi. İqtisadiyyat: Giriş Giriş Analizi kitabının müvəffəqiyyəti kömək etdi. [3][4] Təchizat və təklif modelləri Keynsçilik doktrinasına tətbiq edildi: təşviq və xərclər olaraq qəbul edildi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Clark, B. (1998). Political-economy: A comparative approach. Westport, CT: Preager.
  2. ↑ Hicks, J.R. (1937). "Mr. Keynes and the 'Classics': A Suggested Interpretation, " Econometrica, 5(2), pp. 147 Arxivləşdirilib 2023-07-28 at the Wayback Machine-159 (via JSTOR).
  3. ↑ Samuelson, Paul A. Economics, 3rd ed. McGraw-Hill Education. 1955.
  4. ↑ Blanchard, Olivier Jean (1008), "neoclassical synthesis, " The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract.