Alternativ iqtisadiyyat
Alternativlik[a] iqtisadi təlim məktəblərində və ya metodologiyalardakı ortodoksluğun əksi kimi istifadə edilə bilən və neoklassik iqtisadiyyatdan kənar qəbul edilən bir termindir.[1][2] Alternativlik müxtəlif iqtisadi təlim məktəblərini və ya nəzəriyyələrini əhatə edə biləcək bir çətir terminidir. Bunlara, məsələn, institusionalizm, təkamülçü, corcist, Avstriya, feminist[3], sosial, postkeyns,[2] ekoloji, marksist, sosialist və anarxist iqtisadiyyat və digərləri daxildir.[4]
| İqtisadiyyat | |
|---|---|
 | |
| Əsas kateqoriyalar | |
| Mikroiqtisadiyyat | |
| Makroiqtisadiyyat | |
| İqtisadi təlimlər tarixi | |
| İqtisadi metodologiya | |
| Alternativ iqtisadiyyat | |
| Texniki metodlar | |
| Riyazi iqtisadiyyat | |
| Ekonometrika | |
| Təcrübi iqtisadiyyat | |
| Milli Hesablar Sistemi | |
| Sahələr və alt sahələr | |
| Təhsil | |
| Səhiyyə | |
| Əmək | |
| Oyunlar nəzəriyyəsi | |
| Artım | |
| Kənd təsərrüfatı | |
| Təbii ehtiyatlar | |
| Davranış | |
| İqtisadi sistem | |
| Beynəlxalq | |
Portal:İqtisadiyyat |
Tənqidçiləri tərəfindən iqtisadiyyatı ortodoks və ya ənənəvi iqtisadiyyat olaraq adlandırmaq olar.[5] Alternativ olaraq, ümumi iqtisadiyyat "rasionallıq-fərdiyyətçilik-müvazinət əlaqəsi"-ni araşdırarkən, alternativ iqtisadiyyatın mövzusu "qurumlar-tarix-sosial quruluş əlaqəsi"-ni ortaya qoymaqdır.[6] Bir çox iqtisadiyyatçı alternativ iqtisadiyyatı "calaq" və "əlaqəsiz" kimi qiymətləndirərək,[b]
ingilisdilli dünyadakı çoxu akademik iqtisadçı üzərində çox az, bəzən də heç bir təsirinin olmadığını bildirir.
Son araşdırma ən az 1990-cı illərdən bu yana fərqli maddələrdə qarşılıqlı məntiqi əlaqənin artmağıyla birlikdə meydana gələn bir sıra əhəmiyyətli alternativ iqtisadiyyatçı qruplarını sənədləşdirmişdi.[2] Bu sərhədlər içərisində İqtisadiyyatda Plüralizm üzrə Beynəlxalq Assosiasiyalar Konfederasiyası (İPBAK) "alternativ iqtisadiyyat"-ın konkret izahını verməməklə birlikdə, onun əhatə dairəsini də konkretləşdirməkdən qaçınır. İPBAK öz missiyasını "iqtisadiyyatda plüralizmi təşviq etmək" olaraq açıqlayır.
"Tənqidi şərhdə" ortaq bir düşüncə tərtib edərkən yazıçı Kon Stiv digər heterodoks iqtisadçılarını üç şeyi etməyə çalışdığını dedi:[7]
- təməl makro mətnlərin mövzuları və fəsilləri arasında alternativ tənqid nümunəsi yaradan ortaq fikirləri müəyyənləşdirmək,
- metodoloji fərqləri siyasi fərqlər ilə əlaqələndirən fikirlərə xüsusi diqqət yetirmək,
- ortaq fikri fərqli paraqdiqmaların dərs kitabı iqtisadiyyatı ilə fərqli üsullarda ortaq fərqliliklər meydana gətirməsinə şərait yaradacaq bir halda təsnifləndirir.
Bir araşdırmada özünü heterodoks iqtisadçı olaraq təqdim edən alimlər tərəfindən iqtisadiyyatın öyrənilməsi üçün vacib olan dörd əsas amil ortaya qoyulur: tarix, təbii sistemlər, qeyri-müəyyənlik və güc.[8]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qeydlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ ing. heterodox
- ↑ Bu iqtisadçılar arasında Robert Solou Avstriya, postkeyns, marksist və neorikardian məktəbləri "akademik iqtisadiyyatın müxalif saçaqları" olaraq adlandırır. Solou "Bütün bunlara baxmayaraq, iqtisadiyyatda konkret konsensuslar olur və indi də mövcuddur." Daha sonra o bunları əlavə edir:
"Marks vacib və nüfuzlu bir mütəfəkkir idi və marksizm intellektual və praktik təsirə malik bir doktrina olmuşdur. Fakt budur ki, ən ciddi ingilis dilli iqtisadçılar marksist iqtisadiyyatı yersiz bir son kimi qiymətləndirirlər."(Solow 1988)
Corc Stiqler Corc Stigler eyni şəkildə "neorikardian" iqtisadçılarının (Piero Sraffanı izləyən) peşəkar marginallığını qeyd etdi:
"Marksian-Sraffian ənənəsində işləyən iqtisadçılar, müasir iqtisadçıların az bir hissəsini təmsil edirlər və ... onların yazıları, əksər ingilis dilli universitetlərdə əksər iqtisadçıların peşə fəaliyyətinə təsir göstərmir."(Stigler 1988, С. 1733)
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Fred E. Foldvary, ed., 1996. Beyond Neoclassical Economics: Heterodox Approaches to Economic Theory, Edward Elgar. Description and contents B&N.com links Arxivləşdirilib 2013-12-13 at the Wayback Machine.
- ↑ 1 2 3 Frederic S. Lee, 2008. "heterodox economics," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition, v. 4, pp. 2–65. Abstract. Arxivləşdirilib 2016-12-23 at the Wayback Machine
- ↑ In the order listed at JEL classification codes § B. History of Economic Thought, Methodology, and Heterodox Approaches, JEL: B5 – Current Heterodox Approaches.
- ↑ Lawson, T. "The nature of heterodox economics" (PDF). Cambridge Journal of Economics. 30 (4). 2005: 483–505. doi:10.1093/cje/bei093. 2011-09-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2019-11-01.
- ↑ C. Barry, 1998. Political-economy: A comparative approach. Westport, CT: Praeger.
- ↑ John B. Davis (2006). "Heterodox Economics, the Fragmentation of the Mainstream, and Embedded Individual Analysis", in Future Directions in Heterodox Economics, p. 57 Arxivləşdirilib 2022-06-15 at the Wayback Machine. Ann Arbor: University of Michigan Press.
- ↑ Cohn, Steve. "Common Ground Critiques of Neoclassical Principles Texts". Post-Autistic Economics Review (18, article 3). 2003. 2019-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-01.
- ↑ Mearman, Andrew (2011). "Who Do Heterodox Economists Think They Are?" American Journal of Economics and Sociology, 70(2): 480–510 Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məqalələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Bauer, Leonhard and Matis, Herbert 1988. "From moral to political economy: The Genesis of social sciences" History of European Ideas, 9(2): 125–43.
- Dequech, David 2007. "Neoclassical, mainstream, orthodox, and heterodox economics," Journal of Post Keynesian Economics, 30(2): 279–302.
- Flaherty, Diane, 1987. "radical political economy," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v, 4. pp. 36–39.
- Macmillian, Palgrave, 2008 The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition.Abstract.
- Lee, Frederic. S. 2008. "heterodox economics", The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract.
- Lavoie, Marc, 2006. Do Heterodox Theories Have Anything in Common? A Post-Keynesian Point of View. Arxivləşdirilib 2012-01-11 at the Wayback Machine
- Lawson, Tony, 2006. "The Nature of Heterodox Economics," Cambridge Journal of Economics, 30(4), pp. 483–505. Pre-publication copy. Arxivləşdirilib 2007-09-26 at the Wayback Machine
Kitablar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Jo, Tae-Hee, Chester, Lynne, and D'Ippoliti. eds. 2017. The Routledge Handbook of Heterodox Economics. London and New York: Routledge. ISBN 978-1138899940.
- Gerber, Julien-Francois and Steppacher, Rolf, ed., 2012. Towards an Integrated Paradigm in Heterodox Economics: Alternative Approaches to the Current Eco-Social Crises. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0230303584
- Lee, Frederic S. 2009. A History of Heterodox Economics Challenging the Mainstream in the Twentieth Century. London and New York: Routledge. 2009 ISBN 978-0415777148
- Harvey, John T. and Garnett, Jr., Robert F., ed., 2007. Future Directions for Heterodox Economics, Series Advances in Heterodox Economics, The University of Michigan Press. ISBN 978-0472032471
- What Every Economics Student Needs to Know.. Routledge 2014. ISBN 9780765639233
- McDermott, John, 2003. Economics in Real Time: A Theoretical Reconstruction, Series Advances in Heterodox Economics, The University of Michigan Press. ISBN 978-0472113576
- Rochon, Louis-Philippe and Rossi, Sergio, editors, 2003. Modern Theories of Money: The Nature and Role of Money in Capitalist Economies. Edward Elgar Publishing.[ölü keçid] ISBN 1840647892
- Solow, Robert M. "The Wide, Wide World Of Wealth (The New Palgrave: A Dictionary of Economics'. Edited by John Eatwell, Murray Milgate and Peter Newman. Four volumes. 4,103 pp. New York: Stockton Press.)". New York Times. 20 March 1988.
- Stigler, George J. "Palgrave's Dictionary of Economics". Journal of Economic Literature. 26 (4). December 1988: 1729–36. JSTOR 2726859.
- Stilwell, Frank., 2011. Political Economy: The Contest of Economic Ideas. Oxford University Press. ISBN 978-0195514582
Jurnallar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Evolutionary and Institutional Economics Review Arxivləşdirilib 2014-11-08 at the Wayback Machine (Freely downloadable)
- Journal of Institutional Economics
- Cambridge Journal of Economics
- Real-world economics review
- International Journal of Pluralism and Economics Education
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Association for Heterodox Economics
- Heterodox Economics Newsletter
- Heterodox Economics Directory (Graduate and Undergraduate Programs, Journals, Publishers and Book Series, Associations, Blogs, and Institutions and Other Web Sites)
- Association for Evolutionary Economics (AFEE)
- International Confederation of Associations for Pluralism in Economics (ICAPE)
- Union for Radical Political Economics (URPE)
- Association for Social Economics (ASE)
- Post-Keynesian Economics Study Group (PKSG)
